Tìm Hiểu Về Tập Tục Xem Tuổi Trước Khi Kết Hôn
Dân gian có câu: “Lấy vợ xem tuổi đàn bà/ Làm nhà xem tuổi đàn ông”, chỉ khi tính đến chuyện hàng trăm năm, người ta mới thật sự quan tâm đến tuổi tác của phụ nữ. Để từ cái tuổi hiền, phù hợp với chồng, người phụ nữ trở thành linh hồn của gia đình, duy trì lửa yêu thương ấm áp trong ngôi nhà.
Tập tục xem tuổi vợ, chồng trước khi quyết định ngày cưới vẫn được hầu hết gia đình Việt Nam gìn giữ.
Lựa Chọn Vợ Chồng – Chuyện Hệ Trọng Trọn Đời
Việc lựa chọn vợ chồng là một chuyện hệ trọng trong cả cuộc đời. Khi đôi trẻ yêu nhau, khi mưu cầu một mái ấm chung, cha mẹ hai bên thường hỏi về tuổi tác để kiểm tra xem có phạm xung khắc không, sau đó đưa tuổi của cặp đôi đến xem xét, để thầy xem liệu có hợp nhau hay không, và tìm ra năm nào là tốt để cưới. Nhà trai thường quan tâm nhiều hơn nhà gái, vì theo quan niệm, người con dâu sẽ sinh con đẻ cái, và duy trì dòng tộc. Theo người ta, “Lấy vợ xem tuổi đàn bà/ Làm nhà xem tuổi đàn ông” và “1, 3, 6, 8 Kim lâu/ Dựng nhà, lấy vợ, tậu trâu thì đừng!”. Theo quy tắc, người ta chọn tuổi con gái để chọn năm tổ chức đám cưới. Tuổi đẹp là những tuổi không phạm tới tuổi Kim lâu(*).
Chị Quỳnh Phương (27 tuổi, phường Mỹ An, quận Ngũ Hành Sơn) đã kể lại rằng, khi cô đang học năm cuối đại học, ba mẹ chồng cô đã nhấn mạnh rằng cô phải lấy chồng trong năm nay, vì năm này rất tốt, còn năm sau là tuổi không thích hợp, và năm sau nữa cũng không tốt. Vậy là, dù đang học tại thành phố Hồ Chí Minh, chị đã sắp xếp để về quê tổ chức đám hỏi, chụp ảnh cưới và làm lễ cưới, sau đó lại trở lại thành phố để tiếp tục học. Hiện tại, trong khi nhiều người bạn đang loay hoay trong tuổi trẻ, chị Phương đã trở thành mẹ của cậu con trai 3 tuổi, và cả hai vợ chồng đều có công việc ổn định. Khi ba mẹ chồng nói về việc kết hôn, chị chỉ mới 22 tuổi. Chị đã phân vân rất nhiều, sợ trở thành nàng dâu khi chưa biết cách trở thành một bà nội trợ. Nhưng nhờ có sự động viên từ chồng và gia đình, chị đã tự tin kết hôn. Tuy nhiên, chị và chồng không chỉ tin rằng “kết hôn trong năm tốt” là quan trọng, mà họ luôn tin rằng cuộc sống sẽ ban cho họ những điều tốt đẹp. “Trong cuộc sống vợ chồng chúng tôi, không thể tránh khỏi những xung đột, nhưng chúng tôi luôn nhìn nhận mọi việc từ góc độ tích cực, và luôn cố gắng vượt qua mọi thử thách để cùng nhau đi hết đoạn đường cuộc sống này”, chị Phương chia sẻ.
Tâm Linh Và Tâm Lý Trong Tập Tục Xem Tuổi
Ở góc độ tâm linh và tâm lý, việc xem tuổi vợ chồng là yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc muốn kết hôn. Bởi vì người ta tin rằng nếu tuổi tác hợp nhau, cuộc hôn nhân sẽ trọn vẹn và hạnh phúc. Người phụ nữ kể tên Phạm Hải (sinh năm 1986, đường Lê Lai, quận Hải Châu) vẫn nhớ rõ những khó khăn để có thể “đầu gối tay ấp” với vợ anh. Khi anh dẫn người yêu về ra mắt, ba mẹ anh rất mừng vì đã chọn được một cô gái lịch sự. Nhưng khi biết cô gái là tuổi Tỵ, trong khi anh là tuổi Dần (gây xung khắc Dần-Thân-Tỵ-Hợi), ba mẹ anh đã cố gắng thuyết phục anh. Mặc dù ba mẹ anh nói “Sách vở nói thế, ông bà ta đã đúc kết như vậy, tùy ở con”, nhưng Phạm Hải vẫn không thể vui vẻ vì biết cha mẹ đang lo lắng. Không thể ngờ rằng, người cha đã tìm cách giải quyết vấn đề này. Ông tự tìm hiểu và tổ chức đám cưới vào thời gian nào, lễ thành hôn diễn ra vào lúc nào, cưới dâu về nhà hướng nào, đưa cô dâu vào nhà vào lúc mấy giờ… Sau đó, ông đã “giao phó” cho vợ gọi cô dâu tương lai đến nhà thường xuyên để làm quen với lối sống gia đình và chỉ dạy cô cách cư xử và ăn uống để đảm bảo cuộc sống gia đạo yên bình… “Ngày cha mẹ đồng ý để chúng tôi kết hôn, tôi nhận ra rằng tình yêu của cha mẹ dành cho con là vô tận. Chúng tôi đã “đền bù” cho cha mẹ bằng hai đứa cháu đáng yêu và ngoan ngoãn”, anh Hải cười.
Trong cuộc sống hiện đại, nhiều tập tục của người già đã phai nhạt, nhưng tập tục xem tuổi khi kết hôn vẫn được truyền lại từ thế hệ này qua thế hệ khác, mặc dù cách thực hiện có linh hoạt hơn. Theo kinh nghiệm dân gian, nếu tuổi tác và thời gian không “thuận” nhau, không nhất thiết là không thể kết hôn. Có nhiều cách giải quyết được truyền lại bởi vì “có đóng, có mở”. Khi kết hôn, nếu gặp tuổi Kim lâu, người ta “xin dâu hai lần” để giải quyết vấn đề “đứt gánh giữa đường”. Chị Hạ Vy (sinh năm 1990, đường An Cư 7, phường An Hải Bắc, quận Sơn Trà) kể rằng, tuổi của chị và chồng được xem là không hợp (Mẹo-Ngọ), nhưng vì yêu nhau, cả hai quyết định ở bên nhau, mặc dù gia đình chồng chị ở Huế, rất cầu kỳ. Trước và sau khi kết hôn, mẹ chồng chỉ dặn dò cả hai cách sống, để “cơm sôi nhỏ lửa”, điều xấu hay tốt trong cuộc sống phụ thuộc vào chính bản thân mình, nếu chịu khó, cả hai chồng vợ có thể ăn chay vài ngày để thanh tịnh. Chị Vy cho biết rằng, đôi khi, sự lo lắng vì không hợp tuổi có thể hạn chế đến mức vợ chồng phải cố gắng sống hòa thuận.
Ông B., một người xem tử vi nổi tiếng ở phường Hòa Cường Nam, quận Hải Châu) khẳng định rằng, tuổi tác xung khắc hay hòa hợp là điều mà ông bà ta đã đúc kết suốt hàng trăm, hàng nghìn năm và truyền lại qua nhiều thế hệ. Từ khi xem ngày tháng đến ngày nay, ông chưa bao giờ phán xét rằng đôi vợ chồng nào đó không hợp tuổi. Bởi vì hạnh phúc trong cuộc sống vợ chồng không chỉ phụ thuộc vào tuổi tác mà còn liên quan đến nhiều yếu tố khác, không chỉ đơn thuần là tuổi tác. Ngoài tuổi, còn có cung, mạng. Và cùng một tuổi, nếu ngày, giờ khác nhau, số phận cũng sẽ khác nhau. Ví dụ, cùng tuổi Ngọ nhưng có người may mắn, có người gặp khó khăn vì số phận cũng như vậy, có tháng số phận ổn định nhưng cũng có tháng nghịch ngợm. Hoặc cùng mạng nhưng cũng có sự khác biệt. Ví dụ, cùng mạng hỏa nhưng có ngọn lửa bùng lên dữ dội, thiêu đốt tất cả, trong khi có ngọn lửa vẫn nhỏ nhưng không thể cháy. Đó chính là lý do tại sao có những cặp vợ chồng xem tuổi và hợp nhau nhưng khi sống lại không hòa thuận, gia đình xao lạc. Ngược lại, cũng có những đôi tìm hiểu, được thầy phán xem là rất khắc khổ nhưng sau 10 năm, họ vẫn hạnh phúc. Lý do đó là vì người vợ biết kiên nhẫn, hiểu rằng tuổi của hai người có xung khắc, nên mỗi khi tranh cãi xảy ra, người vợ luôn tỏ ra nhẫn nhịn. Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Hoàng Hương Việt chia sẻ, tập tục “Lấy vợ xem tuổi đàn bà…” nhằm thể hiện vai trò quan trọng của phụ nữ trong cuộc sống gia đình. Sự ổn định và thành công của gia đình, nghiệp vụ của chồng đều phụ thuộc lớn vào đàn bà. Tuy nhiên, chỉ nên coi đó là một thông tin tham khảo, không nên quá phụ thuộc vào nó.
Quỳnh Trang
Ghi chú: Cách tính Kim lâu trong hôn nhân chỉ áp dụng cho phụ nữ: Lấy số tuổi âm của phụ nữ, chia cho 9. Nếu dư 1, 3, 6, 8, đó là phạm kim lâu, không nên tổ chức đám cưới vào năm đó. Số dư 1, gắn với sức khỏe và công danh; dư 3, gắn liền với nguy cơ tai nạn, xung đột gia đình, và hôn nhân không hạnh phúc; dư 6, không tốt cho con cái; dư 8, các loài vật nuôi trong nhà sẽ gặp dịch bệnh hoặc chết, gây thiệt hại cho sản xuất và kinh tế.