Năm 1867, giữa lòng châu Âu, một liên minh hùng mạnh đã ra đời: Đế quốc Áo-Hung. Với 51 triệu dân và 621.000 km2, đứng thứ hai châu Âu về diện tích (sau Nga) và thứ ba về dân số (sau Nga và Đức), Áo-Hung sở hữu một quân đội hùng mạnh, đủ sức đối đầu với bất kỳ cường quốc nào trên lục địa già. Điều đáng kinh ngạc là liên minh này, bao gồm 13 dân tộc với ngôn ngữ, phong tục và tín ngưỡng khác nhau, đã tồn tại hơn nửa thế kỷ, mang lại một thời kỳ hòa bình và thịnh vượng cho khu vực, được xem như tiền thân của Liên minh châu Âu ngày nay.
Câu chuyện về Đế quốc Áo-Hung gắn liền với Hoàng đế Franz Joseph I. Mùa hè năm 1867, ông đăng quang ngôi vị quân vương Hungary, chính thức khép lại hàng thế kỷ xung đột giữa hai quốc gia, đặc biệt là sau cuộc cách mạng đẫm máu của người Hungary năm 1848-1849.
Lễ Đăng Quang Lịch Sử Tại Buda
Cung điện Hoàng gia Hungary trên đồi Buda chưa bao giờ chứng kiến một sự kiện trọng đại như lễ đăng quang của Franz Joseph vào ngày 8/6/1867. Sự kiện này không chỉ là một nghi thức long trọng mà còn là biểu tượng cho sự hòa hợp giữa Áo và Hungary, “hợp thức hóa” Hiệp nghị Áo-Hung đã ký kết trước đó. Người dân Budapest đổ ra đường từ sáng sớm, háo hức chứng kiến khoảnh khắc lịch sử này.
Cây cầu Xích, biểu tượng nối liền hai thành phố Buda và Pest, được phong tỏa để chuẩn bị cho buổi lễ. Đám đông chật kín các con phố, chờ đợi lễ đăng quang diễn ra tại Nhà thờ Mátyás trên Thành cổ Buda. Đây là nơi truyền thống diễn ra các sự kiện trọng đại của hoàng gia Hungary. Từ 6 giờ sáng, giới quý tộc và các chính khách đã có mặt tại nhà thờ. Hoàng đế Franz Joseph, trong bộ quân phục Hungary, cưỡi ngựa tiến vào nhà thờ lúc 7 giờ sáng, theo sau là Hoàng hậu Elisabeth trên cỗ xe ngựa của Nữ hoàng Maria Theresa.
Hoàng đế Franz Joseph I (1830-1916)
Bản hòa tấu đặc biệt do nhạc sĩ Franz Liszt sáng tác riêng cho dịp này vang lên trong không gian thiêng liêng. Sau 19 năm kể từ khi lên ngôi Hoàng đế Áo, Franz Joseph cuối cùng cũng được khoác lên mình hoàng bào, nhận cây quyền trượng và đội chiếc vương miện Thánh István – biểu tượng của nhà nước Hungary. Khoảnh khắc cao trào là khi Thủ tướng Hungary Andrássy Gyula đặt vương miện lên đầu Franz Joseph và hô vang lời chúc tụng.
Nhà thờ Mátyás trên Thành cổ Buda
Tiếp đó, Hoàng đế cưỡi ngựa đến chân cầu Xích, tại một gò đất được tập hợp từ 72 tỉnh thành của Hungary, ông vung kiếm chém bốn nhát, thể hiện lời thề bảo vệ đất nước và tuân thủ Hiến pháp Hungary. Lễ đăng quang mở ra nửa thế kỷ hòa bình và thịnh vượng cho cả hai quốc gia.
Con Đường Đến Hòa Bình
Hành trình đến lễ đăng quang năm 1867 là một con đường dài và đầy chông gai. Năm 1848, cuộc cách mạng của người Hungary, với khát vọng tự do và độc lập, đã bị dập tắt bởi quân đội Habsburg với sự hỗ trợ của Nga. Bài thơ “Bài ca Dân tộc” của Petőfi Sándor đã trở thành biểu tượng cho tinh thần bất khuất của người Hungary trong cuộc đấu tranh này.
Hoàng đế Franz Joseph trong lễ đăng quang
Sau thất bại của cuộc cách mạng, người Hungary tiến hành chính sách bất tuân dân sự, tẩy chay sự hiện diện của chính quyền Áo. Deák Ferenc, một chính khách uy tín, lãnh đạo phong trào này, chủ trương xây dựng sức mạnh để đàm phán với Áo thay vì tiếp tục chiến tranh. Quan điểm này trái ngược với Kossuth Lajos, người kêu gọi đấu tranh đến cùng.
Những thất bại trong chiến tranh và ngoại giao khiến Hoàng đế Franz Joseph nhận ra sự cần thiết phải cải tổ đế chế. Ông lựa chọn con đường thỏa hiệp với Hungary để tránh sự tan rã của đế chế. Hiệp nghị Áo-Hung năm 1867 ra đời, công nhận Hungary là một quốc gia độc lập với Quốc hội và các bộ riêng, ngoại trừ Bộ Ngoại giao, Chiến tranh và Tài chính chung với Áo.
Bá tước Andrássy Gyula
Vai Trò Của Hoàng Hậu Elisabeth
Bên cạnh Deák Ferenc và Andrássy Gyula, Hoàng hậu Elisabeth (Sisi) cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập hòa bình giữa Áo và Hungary. Bà dành tình cảm đặc biệt cho Hungary, học tiếng Hung, kết bạn với người Hungary và tích cực vận động cho Hiệp nghị 1867. Những lá thư bà viết bằng tiếng Hung, gọi Hungary là quê hương, là minh chứng cho tình cảm sâu đậm của bà dành cho đất nước này.
Hoàng hậu Elisabeth (1837-1898)
Một giả thuyết cho rằng tình cảm của Sisi dành cho Thủ tướng Hungary Andrássy Gyula là động lực cho những nỗ lực chính trị của bà. Dù thực hư ra sao, mối quan hệ giữa Sisi và Andrássy đã trở thành một phần của câu chuyện lãng mạn về Đế quốc Áo-Hung.
Kết Luận
Đế quốc Áo-Hung, dù tan rã sau Thế chiến I, vẫn để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử châu Âu. Nó là minh chứng cho sự thỏa hiệp và hòa hợp có thể mang lại hòa bình và thịnh vượng, ngay cả giữa những dân tộc khác biệt. Câu chuyện về Đế quốc Áo-Hung, với lễ đăng quang lịch sử, con đường đến hòa bình và vai trò của Hoàng hậu Elisabeth, vẫn tiếp tục được kể lại và gợi lên nhiều suy ngẫm cho hậu thế. Đối với Hungary, thời kỳ này là một kỷ niệm về thời kỳ hoàng kim, khi Budapest là một trong những thành phố phát triển nhất châu Âu, nền văn hóa và giáo dục đạt đến đỉnh cao, đặt nền móng cho những thành tựu khoa học sau này.
Hoàng đế Franz Joseph và Hoàng hậu Elisabeth
Tài Liệu Tham Khảo
- Nguồn bài gốc: http://nhipcauthegioi.hu/lich-su/150-nam-De-che-Ao-Hung-MOT-THOI-VANG-BONG-5763.html (Độ tin cậy: Cần kiểm chứng thêm với các nguồn học thuật khác)
- Hình ảnh: Nguồn từ bài viết gốc.
