Sự tồn tại của Anh Em Hồi giáo (Muslim Brotherhood) thường được gắn liền với Ai Cập. Tuy nhiên, ảnh hưởng của tổ chức này vượt xa biên giới quốc gia, len lỏi vào dòng chảy lịch sử Trung Đông. Bài viết này sẽ khám phá những “cánh tay” ít được biết đến của Anh Em Hồi giáo, từ Ai Cập đến Palestine và Syria, đồng thời phân tích tác động sâu rộng của tổ chức này đến cục diện chính trị khu vực.
Người biểu tình ủng hộ Anh em Hồi giáo ở Ai CậpNgười biểu tình Ai Cập giương cao chân dung Mohamed Morsi, tổng thống bị lật đổ, thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ dành cho Anh em Hồi giáo.
Anh Em Hồi Giáo tại Ai Cập: Từ Bóng Tối Đến Quyền Lực
Ra đời năm 1928, Anh Em Hồi giáo là một tổ chức xã hội có lịch sử lâu đời tại Ai Cập. Bản chất của tổ chức này được đặc trưng bởi ba yếu tố cốt lõi: cực hữu, bảo thủ Hồi giáo, và bài Do Thái cực đoan. Những đặc điểm này đã định hình con đường đầy sóng gió của Anh Em Hồi giáo trong suốt lịch sử Ai Cập.
Trong Thế chiến II, nhiều thành viên Anh Em Hồi giáo đã hợp tác với Đức Quốc xã. Tinh thần bài Do Thái cực đoan được thể hiện qua lời thề tiêu diệt nhà nước Israel và bất kỳ quốc gia Ả Rập nào tìm kiếm hòa bình với Israel. Lập trường cực hữu và bảo thủ Hồi giáo khiến Anh Em Hồi giáo chống đối mọi chính phủ thế tục trong thế giới Ả Rập, kể cả các chế độ quân chủ.
Lịch sử Anh Em Hồi giáo tại Ai Cập gắn liền với những cuộc đàn áp liên miên. Dưới thời thuộc địa Anh, tổ chức này bị đàn áp vì các hoạt động ủng hộ độc lập. Sau khi Ai Cập giành được độc lập, Anh Em Hồi giáo vẫn tiếp tục chống đối chính quyền, đỉnh điểm là vụ ám sát Thủ tướng Mahmoud El Nokrashy Pasha năm 1948 và vụ đốt cháy gần 1000 tòa nhà ở Cairo năm 1952, được biết đến là “Ngày thứ Bảy đen tối”.
Thời Tổng thống Nasser, Anh Em Hồi giáo phải đối mặt với cuộc đàn áp tàn khốc, khiến số lượng thành viên giảm sút nghiêm trọng. Nhiều người phải chạy sang Ả Rập Xê Út lánh nạn, gieo mầm cho sự lan rộng ảnh hưởng của tổ chức này. Tổng thống al-Sadat tiếp tục chính sách đàn áp cho đến khi ông bị ám sát năm 1981. Dưới thời Hosni Mubarak, Anh Em Hồi giáo được hoạt động trong khuôn khổ nhất định. Tuy nhiên, “mùa xuân Ả Rập” năm 2011 đã tạo cơ hội cho Anh Em Hồi giáo lật đổ Mubarak và đưa Mohamed Morsi lên nắm quyền. Nhưng chỉ vài năm sau, Morsi bị lật đổ bởi tướng al-Sisi, mở ra một thời kỳ đàn áp mới.
Hamas: Cánh Tay Vươn Dài Tại Palestine
Hamas, một nhánh của Anh Em Hồi giáo tại Palestine, hoạt động chủ yếu ở Dải Gaza. Sự trỗi dậy của Hamas bắt đầu từ năm 1987, khi tổ chức này tận dụng sự suy yếu của Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) để khẳng định vị thế. Chiến thắng bất ngờ của Hamas trong cuộc bầu cử nghị viện Palestine năm 2006 đã gây chấn động thế giới Ả Rập. Sau cuộc chiến với Fatah, Hamas kiểm soát Dải Gaza, liên tục phóng rocket và thả diều cháy sang Israel.
Vụ Thảm Sát Hama 1982: Bóng Đen Của Anh Em Hồi Giáo Tại Syria
Tại Syria, Anh Em Hồi giáo cũng có một lịch sử phức tạp. Dưới thời Tổng thống Hafez al-Assad, sau một thời gian cho phép hoạt động, Anh Em Hồi giáo đã bị đàn áp mạnh mẽ do lo ngại về sự phát triển quá nhanh của tổ chức này, đặc biệt là tại thành phố Hama. Vụ vây hãm Hama năm 1982, còn được gọi là “Thảm sát Hama”, đã gây ra thương vong lớn cho dân thường và phá hủy hoàn toàn thành phố.
Kết Luận: Bài Học Từ Quá Khứ
Lịch sử Anh Em Hồi giáo tại Trung Đông là một câu chuyện phức tạp về quyền lực, tôn giáo và xung đột. Sự trỗi dậy và suy tàn của tổ chức này tại các quốc gia khác nhau cho thấy ảnh hưởng sâu rộng và tính chất bất ổn của nó. Bài học từ quá khứ nhắc nhở chúng ta về sự cần thiết của việc tìm kiếm giải pháp hòa bình và ổn định cho khu vực, đồng thời cảnh báo về những nguy cơ tiềm ẩn của chủ nghĩa cực đoan.
