Bài viết này khám phá hành trình đầy thăng trầm của dân tộc Do Thái, từ những ngày đầu lập quốc ở vùng đất Canaan đến cuộc chiến giành độc lập đầy gian khổ để tái lập quốc gia Israel. Câu chuyện này không chỉ là một bài học về sự kiên trì và sức mạnh của một dân tộc nhỏ bé trước nghịch cảnh, mà còn là một minh chứng cho tầm quan trọng của đoàn kết, sáng tạo và tinh thần bất khuất trong việc xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
Bản đồ Israel và các vùng lãnh thổ lân cận.
Từ những thảo nguyên xanh tươi của Galilée đến sa mạc khô cằn Negev, từ thành phố hiện đại Tel Aviv đến thánh địa Jerusalem, Israel là một bức tranh đa sắc về lịch sử, văn hóa và tôn giáo. Sự đa dạng này, tuy tạo nên nét độc đáo cho quốc gia, cũng đặt ra không ít thách thức trong việc dung hòa và thống nhất dân tộc.
Từ Đất Hứa Canaan Đến Cuộc Lưu Đày Đầy Đau Thương
Hành trình của dân tộc Do Thái bắt đầu từ Abraham, người được coi là thủy tổ của dân tộc này. Từ vùng đất Ur, Abraham dẫn dắt bộ tộc của mình đến vùng đất Canaan, nơi được Chúa hứa ban cho con cháu ông. Sau đó, dưới sự lãnh đạo của Moses, dân tộc Do Thái thoát khỏi ách nô lệ ở Ai Cập và trở về Đất Hứa. Tại núi Sinai, Moses đã thiết lập nền tảng cho Do Thái giáo, một tôn giáo nhất thần thờ phụng Chúa Jahvé.
Nguyễn Hiến LêNguyễn Hiến Lê, tác giả của bài viết gốc.
Thời kỳ hoàng kim của Israel đến dưới triều đại của vua David và vua Salomon, khi Jerusalem trở thành kinh đô và Đền thờ Salomon được xây dựng. Tuy nhiên, sau khi Salomon qua đời, vương quốc bị chia cắt và suy yếu, cuối cùng rơi vào tay các đế quốc hùng mạnh như Assyria và Babylon. Cuộc lưu đày Babylon đánh dấu bước đầu tiên trên con đường lưu vong đầy đau khổ của dân tộc Do Thái.
Non Hai Ngàn Năm Lưu Lạc Và Khát Vọng Hồi Hương
Trong suốt hai thiên niên kỷ, người Do Thái lưu lạc khắp thế giới, từ châu Âu sang châu Á, châu Phi và châu Mỹ. Họ phải đối mặt với sự kỳ thị, phân biệt đối xử và tàn sát, đặc biệt là trong thời Trung Cổ và dưới chế độ Đức Quốc xã. Tuy nhiên, bất chấp những khó khăn và đau khổ, người Do Thái vẫn giữ vững niềm tin vào Chúa Jahvé và khát vọng trở về Đất Hứa.
“Sang năm về Jerusalem!” – lời chúc đầy hy vọng này đã trở thành biểu tượng cho khát vọng hồi hương cháy bỏng của người Do Thái. Từ những giáo đường Do Thái rải rác khắp thế giới, lời cầu nguyện hướng về Jerusalem vang lên mỗi ngày, khẳng định niềm tin mãnh liệt vào lời hứa của Chúa và ước mơ về một ngày trở về quê hương.
Theodore Herzl Và Ngọn Lửa Phục Quốc
Cuối thế kỷ 19, vụ Dreyfus ở Pháp đã làm dấy lên làn sóng bài Do Thái trên khắp châu Âu. Chứng kiến sự bất công này, nhà báo Theodore Herzl đã thức tỉnh và nhận ra rằng giải pháp duy nhất cho vấn đề Do Thái là thành lập một quốc gia riêng. Cuốn sách “Quốc gia Do Thái” của ông đã thổi bùng ngọn lửa phục quốc trong lòng người Do Thái trên toàn thế giới.
Herzl đã không ngừng vận động, thuyết phục các nhà lãnh đạo thế giới ủng hộ việc thành lập một quốc gia Do Thái ở Palestine. Ông đã tổ chức các hội nghị Sion, thành lập ngân hàng Do Thái và Quỹ Quốc gia Do Thái để mua đất ở Palestine, đặt nền móng cho sự ra đời của nhà nước Israel.
Những Đợt Hồi Hương Và Cuộc Chiến Giành Độc Lập
Đầu thế kỷ 20, những đợt hồi hương đầu tiên đã bắt đầu. Người Do Thái từ khắp nơi trên thế giới đổ về Palestine, mang theo hy vọng và quyết tâm xây dựng lại quê hương. Họ phải đối mặt với vô vàn khó khăn, từ sự phản đối của người Ả Rập đến chính sách hạn chế của chính quyền Anh.
Bản đồ phân chia lãnh thổ Palestine theo đề xuất của Liên Hiệp Quốc năm 1947.
Sau Thế chiến thứ hai, Liên Hiệp Quốc đã thông qua nghị quyết chia cắt Palestine thành hai nhà nước: một Do Thái và một Ả Rập. Quyết định này đã dẫn đến cuộc chiến tranh Ả Rập-Israel năm 1948. Dưới sự lãnh đạo của David Ben-Gurion, người Do Thái đã chiến đấu anh dũng và giành được thắng lợi, tuyên bố thành lập nhà nước Israel.
Bài Học Từ Israel: Tinh Thần Bất Khuất Và Khát Vọng Tự Do
Câu chuyện về Israel là một bài học quý giá về tinh thần bất khuất, khát vọng tự do và sức mạnh của đoàn kết. Từ tro tàn của cuộc diệt chủng, người Do Thái đã vươn lên, xây dựng một quốc gia hiện đại và hùng mạnh. Tinh thần Kibbutz – tinh thần cộng đồng, giản dị, tiên phong và tận tụy – đã trở thành nền tảng cho sự phát triển thần kỳ của Israel.
Israel cũng là một minh chứng cho sự sáng tạo và thích ứng. Từ một vùng đất khô cằn, thiếu nước, người Do Thái đã biến sa mạc thành những cánh đồng xanh tươi, phát triển nông nghiệp và công nghiệp hiện đại.
Câu chuyện về Israel là nguồn cảm hứng cho các quốc gia đang phát triển, đặc biệt là các quốc gia châu Phi. Nó khẳng định rằng ngay cả trong những hoàn cảnh khó khăn nhất, với quyết tâm và nỗ lực không ngừng, con người có thể vượt qua nghịch cảnh và xây dựng một tương lai tươi sáng.
Tài liệu tham khảo
- Catarivas, D. Israel. Petite Planète, 1960.
- Klatzmann, J. Les enseignements de l’expérience israelienne. PUF, 1963.
- Malraux, C. Civilisation du Kibboutz. Editions Gonthier, 1964.
- Seguev, S. La guerre de six jours. Calman Levy, 1967.
- Weizmann, C. Naissance d’Israël. Ganimard, 1957.
- Bài viết gốc trên website Nghiên Cứu Lịch Sử.
