Dự án kênh đào Phù Nam (Funan Techo) của Campuchia, với nguồn vốn đầu tư từ Trung Quốc, đã khơi mào nhiều cuộc tranh luận xoay quanh các vấn đề kỹ thuật, môi trường và đặc biệt là tác động xuyên biên giới. Bên cạnh những quan ngại chính đáng, một số ý kiến thiếu cân nhắc đã gây ảnh hưởng đến tình hữu nghị giữa Việt Nam và Campuchia. Bài viết này sẽ phân tích sâu hơn về đạo lý láng giềng trong bối cảnh chia sẻ nguồn nước quốc tế, qua đó rút ra bài học kinh nghiệm cho sự phát triển bền vững của khu vực.
Sông Mê Kông, dòng sông quốc tế chảy qua sáu quốc gia, đòi hỏi sự hợp tác và chia sẻ nguồn nước giữa các quốc gia ven sông. Sự tồn tại của các hiệp định quốc tế như Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Sử dụng các Nguồn nước Quốc tế cho các mục đích Phi giao thông thủy (UNWC) năm 1997, Hiệp định về Hợp tác Phát triển Bền vững Lưu vực Sông Mê Kông năm 1995, và khuôn khổ Hợp tác Lan Thương – Mê Kông (LMC) từ năm 2015, cho thấy tầm quan trọng của việc quản lý và sử dụng nguồn nước chung một cách công bằng và hợp lý.
Tình Láng Giềng Trên Dòng Sông Chung
Câu chuyện về việc xây dựng cầu Mỹ Thuận và cầu Cần Thơ bắc qua sông Tiền và sông Hậu vào những năm 1990 minh chứng rõ nét cho đạo lý láng giềng của Việt Nam. Mặc dù hoàn toàn nằm trên lãnh thổ Việt Nam, việc xây dựng hai cây cầu này đã được cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo không ảnh hưởng đến giao thông đường thủy của Campuchia trên sông Mê Kông. Việc Việt Nam quyết định xây dựng cả hai cây cầu với tĩnh không lớn, đáp ứng nhu cầu vận tải của Campuchia, dù tốn kém hơn nhiều so với phương án ban đầu, thể hiện sự ưu tiên cho tình hữu nghị và hợp tác song phương.
Hợp Tác Cùng Có Lợi: Trường Hợp Cảng Vũng Áng
Không chỉ với Campuchia, Việt Nam cũng thể hiện tinh thần hợp tác tương tự với Lào. Thỏa thuận giữa hai chính phủ về việc sử dụng cảng Vũng Áng năm 2001 đã giúp Lào, một quốc gia không có biển, có được đường ra biển. Đây là một minh chứng cho sự chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau giữa các quốc gia láng giềng, hướng tới sự phát triển chung của khu vực.
Thách Thức Và Cơ Hội Từ Kênh Đào Phù Nam
Dự án kênh đào Phù Nam đặt ra nhiều thách thức về môi trường và tác động đến dòng chảy của sông Mê Kông. Việc đánh giá tác động của dự án cần được thực hiện một cách minh bạch và khoa học, với sự tham gia của tất cả các quốc gia liên quan. Tinh thần hợp tác, lắng nghe và tôn trọng lẫn nhau là chìa khóa để giải quyết các khác biệt và tìm ra giải pháp cùng có lợi.
Vun Đắp Tình Láng Giềng, Hướng Tới Tương Lai Bền Vững
Tình hữu nghị Việt Nam – Campuchia được xây dựng trên nền tảng lịch sử, văn hóa và sự hy sinh chung của cả hai dân tộc. Việc duy trì và vun đắp mối quan hệ này là trách nhiệm của cả hai quốc gia. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu, sự hợp tác trong quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước sông Mê Kông càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Bài học từ việc xây dựng cầu Mỹ Thuận, cầu Cần Thơ và thỏa thuận về cảng Vũng Áng cho thấy, chỉ có sự hợp tác chân thành, tôn trọng lẫn nhau và cùng hướng tới lợi ích chung mới có thể đảm bảo sự phát triển bền vững và thịnh vượng của khu vực.
Tài liệu tham khảo:
- Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Sử dụng các Nguồn nước Quốc tế cho các mục đích Phi giao thông thủy (UNWC), 1997.
- Hiệp định về Hợp tác Phát triển Bền vững Lưu vực Sông Mê Kông, 1995.
- Thỏa thuận giữa Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam và Chính phủ nước CHDCND Lào về việc sử dụng cảng Vũng Áng, 2001.
