Cuộc đời và sự nghiệp của Vladimir Lenin, nhà lãnh đạo cách mạng Nga, luôn là đề tài thu hút sự quan tâm của các sử gia và công chúng. Không chỉ bởi những dấu ấn lịch sử to lớn mà ông để lại, mà còn bởi những bí ẩn xung quanh sức mạnh trí tuệ phi thường và căn bệnh bí ẩn đã cướp đi sinh mạng của ông. Một trong những bí ẩn đó chính là câu chuyện về bộ não của Lenin sau khi ông qua đời.
Hình 1: Căn phòng nơi bộ não của Lenin được tách khỏi thi hài.
Biên bản khám nghiệm tử thi Lenin vào ngày 21/1/1924 cho thấy những dấu hiệu bất thường trong cấu trúc não bộ của ông. Thùy trước não trái bị lún so với não phải, não thất giãn rộng chứa đầy dịch lỏng, và nhiều vùng não bị tổn thương. Những chi tiết này đặt ra câu hỏi về tình trạng sức khỏe của Lenin trong những năm cuối đời và liệu những tổn thương này có ảnh hưởng đến năng lực trí tuệ phi thường của ông hay không. Ngay cả khi đối mặt với bệnh tật, Lenin vẫn thể hiện một trí tuệ sắc bén, khả năng ngôn ngữ đáng kinh ngạc, và năng suất làm việc phi thường. Ông thông thạo nhiều ngôn ngữ như Anh, Pháp, Đức, và có thể giao tiếp bằng tiếng Hy Lạp và Ý. Những người từng cộng tác với Lenin đều thừa nhận khả năng tư duy nhanh nhạy và trí nhớ siêu phàm của ông.
Hành trình nghiên cứu bộ não của Lenin
Chính vì vậy, sau khi Lenin qua đời, các nhà khoa học Xô Viết đã quyết định nghiên cứu bộ não của ông để tìm kiếm lời giải đáp cho những năng lực thiên tài này. Bộ não được bảo quản trong dung dịch formaldehyde và sau đó được chuyển đến Viện Nghiên cứu Não bộ tại Moscow, tách biệt với thi hài được lưu giữ tại lăng trên Quảng trường Đỏ.
Hình 2: Bác sĩ thần kinh Oskar Vogt, người được giao nhiệm vụ nghiên cứu não bộ của Lenin.
Năm 1925, một phòng thí nghiệm đặc biệt được thành lập dưới sự chỉ đạo của Oskar Vogt, một nhà thần kinh học người Đức. Dưới sự giám sát của Vogt, bộ não của Lenin được cắt thành hơn 30.000 lát cắt siêu mỏng để phục vụ cho quá trình nghiên cứu. Vogt nhận thấy sự phát triển đặc biệt của các tế bào hình tháp trong lớp vỏ não thứ ba của Lenin, nhưng sau này, giả thuyết này bị bác bỏ vì không có mối liên hệ nào giữa cấu trúc tế bào não và trí thông minh.
Những bí mật y khoa chưa được hé lộ
Tuy nhiên, những nghiên cứu về bộ não của Lenin vẫn tiếp tục gây tranh cãi. Năm 1969, Bộ trưởng Y tế Liên Xô đã đề nghị giữ kín kết quả nghiên cứu này, cho thấy những phát hiện có thể gây ra những ảnh hưởng chính trị nhạy cảm. Bên cạnh đó, nhật ký y tế ghi lại quá trình điều trị của Lenin trong hai năm cuối đời cũng được giữ bí mật trong nhiều thập kỷ, làm dấy lên nhiều đồn đoán về nguyên nhân thực sự dẫn đến cái chết của ông. Mặc dù xơ vữa động mạch được xác định là nguyên nhân chính thức, nhưng nhiều giả thuyết khác cũng được đặt ra, bao gồm cả khả năng Lenin mắc một chứng bệnh di truyền hiếm gặp.
Hình 3: Bệnh viện Truyền giáo Giáo hội Lutheran trước đây, nơi đặt Viện Nghiên cứu Não bộ lưu giữ các lát cắt não của Lenin.
Câu chuyện về bộ não của Lenin không chỉ là một bí ẩn khoa học mà còn là một phần quan trọng trong lịch sử Liên Xô. Việc giữ kín thông tin y tế và kết quả nghiên cứu cho thấy sự ảnh hưởng của chính trị lên khoa học và cách lịch sử được viết lại. Cho đến nay, những bí ẩn xung quanh bộ não của Lenin vẫn chưa được giải đáp hoàn toàn, tiếp tục khơi gợi sự tò mò và tranh luận trong giới nghiên cứu lịch sử.
Tài liệu tham khảo
- Biên bản khám nghiệm tử thi Vladimir Lenin, 21/1/1924. Lưu trữ tại Viện Nghiên cứu Não bộ, Trung tâm Thần kinh học, Viện Hàn lâm Y khoa Nga.
- Lurie, Lev. 21.1.1924. The autopsy of Lenin. The New Times, 18/1/2011.
- Vinters, Harry V.; Lurie, Lev; Mackowiak, Philip A.; et al. The neurological illnesses of Lenin. European Journal of Neurology, 2004;11(3):201-211.
