Cuối những năm 1960, Trung Quốc chìm trong cơn bão lửa của Cách mạng Văn hóa Vô sản. Giữa những hỗn loạn và bạo lực, một câu chuyện kỳ lạ về những trái xoài đã nổi lên, trở thành biểu tượng cho sự sùng bái cá nhân Mao Trạch Đông đến mức cực đoan.
Bối cảnh câu chuyện bắt đầu với một món quà ngoại giao. Bộ trưởng Ngoại giao Pakistan đã gửi tặng Mao Trạch Đông một giỏ xoài. Loại trái cây nhiệt đới này còn khá xa lạ với người dân Trung Quốc thời bấy giờ. Thay vì thưởng thức, Mao đã quyết định tặng số xoài này cho một nhóm Hồng Vệ Binh tại Đại học Thanh Hoa, những người vừa gây ra một vụ bạo lực đẫm máu, khiến 5 người thiệt mạng và 700 người bị thương. Hành động này được xem như một sự tưởng thưởng cho lòng trung thành mù quáng với tư tưởng Mao.
Đối với những Hồng Vệ Binh trẻ tuổi, được nhận quà từ Mao là một vinh dự tột bậc. Họ coi những trái xoài như vật thánh, biểu tượng của sự hiện diện của Mao Chủ tịch. Quá quý giá để ăn, những trái xoài được ướp formaldehyde để “bảo tồn”, như thể bảo tồn chính hình ảnh của Mao.
Ông Trương Khôi, một công nhân tại nhà máy ở Bắc Kinh, nhớ lại sự kiện xoài được đưa đến nhà máy của ông với sự trang trọng hiếm thấy. Trái xoài được nâng niu bằng cả hai tay, mọi người bàn tán xôn xao xem nên làm gì với “báu vật” này. Cuối cùng, họ quyết định ướp xoài trong formaldehyde và đặt trong lồng kính như một thánh vật.
Không chỉ dừng lại ở đó, những bản sao bằng sáp của trái xoài cũng được chế tạo và gửi đến các nhà máy khác như một phần của nghi lễ tôn thờ. Công nhân được yêu cầu thể hiện sự tôn kính với những trái xoài, và bất kỳ sự thiếu tôn trọng nào cũng bị coi là phản cách mạng.
Bà Vương Hiểu Bình, công nhân tại Nhà máy công cụ cơ khí số 1 ở Bắc Kinh, kể lại lễ đón “trái xoài sáp” với đầy đủ nghi thức: trống, người xếp hàng dọc phố, thậm chí thuê cả máy bay để vận chuyển đến Thượng Hải. Những câu chuyện này cho thấy rõ mức độ cuồng tín và phi lý của sự sùng bái cá nhân thời kỳ Cách mạng Văn hóa.
Sự sùng bái xoài kéo dài cho đến thời kỳ Đổi Mới, Khai Phóng. Ngày nay, xoài đã trở thành một loại trái cây phổ biến ở Trung Quốc và câu chuyện về những trái xoài thời Mao đã dần bị lãng quên, đặc biệt là với thế hệ trẻ.
Tuy nhiên, đối với các sử gia, câu chuyện về những trái xoài vẫn là một minh chứng sống động cho sự cuồng tín và hậu quả tai hại của việc sùng bái cá nhân. Nó là một lời nhắc nhở về một giai đoạn đen tối trong lịch sử Trung Quốc, khi mà lý trí bị che mờ bởi sự sùng bái mù quáng.
Kết luận:
Câu chuyện về những trái xoài thời Cách mạng Văn hóa không chỉ đơn thuần là một giai thoại kỳ lạ. Nó phản ánh một cách sâu sắc sự biến dạng của xã hội Trung Quốc dưới sự ảnh hưởng của chủ nghĩa sùng bái cá nhân. Bài học lịch sử này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của tư duy phản biện và sự nguy hiểm của việc đặt niềm tin tuyệt đối vào bất kỳ cá nhân nào.
