Boris Yeltsin đứng trên một chiếc xe tăng, tay giơ cao, nói chuyện với đám đông.
Boris Yeltsin, một cái tên gắn liền với giai đoạn lịch sử đầy biến động của nước Nga cuối thế kỷ 20. Hành trình của ông, từ một đảng viên Cộng sản đến vị Tổng thống đầu tiên của Liên bang Nga, là một câu chuyện đầy kịch tính, phản ánh rõ nét những thăng trầm của đất nước trong thời kỳ chuyển giao đầy biến động.
Sinh ra trong một gia đình nông dân tại vùng Sverdlovsk Oblast vào năm 1931, tuổi trẻ của Yeltsin gắn liền với lý tưởng của chủ nghĩa Cộng sản. Ông gia nhập Đảng Cộng sản Liên Xô (CPSU) năm 1961, từng bước leo lên nấc thang quyền lực, giữ chức Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản tại thành phố Moskva và Thị trưởng Moskva vào giữa thập niên 1980.
Sự nghiệp chính trị của Yeltsin tưởng chừng như sẽ gắn liền với Đảng Cộng sản. Tuy nhiên, chính sự trỗi dậy của Mikhail Gorbachev và làn sóng cải cách Perestroika đã tạo nên bước ngoặt lớn trong cuộc đời ông. Không bằng lòng với tốc độ cải cách chậm chạp của Bộ Chính trị, Yeltsin đã công khai chỉ trích, dẫn đến việc bị cách chức khỏi vị trí lãnh đạo tại Moskva.
Tuy nhiên, việc bị cách chức lại vô tình đưa Yeltsin trở thành biểu tượng cho làn sóng phản đối chế độ cũ đang dâng cao trong lòng xã hội Nga. Ông được bầu vào Quốc hội, trở thành Chủ tịch Xô Viết tối cao Liên bang Nga, và cuối cùng, tuyên bố ly khai khỏi Đảng Cộng sản vào tháng 7/1990.
Tháng 6/1991, trong cuộc bầu cử Tổng thống đầu tiên, Yeltsin giành chiến thắng vang dội, trở thành Tổng thống đầu tiên của nước Nga. Chiến thắng này đánh dấu một bước ngoặt lịch sử, mở ra một chương mới cho nước Nga sau nhiều thập kỷ dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
Tháng 8/1991, cuộc đảo chính do những người theo đường lối cứng rắn trong Đảng Cộng sản tiến hành nhằm lật đổ Gorbachev đã đẩy Yeltsin vào trung tâm của sự kiện lịch sử. Hình ảnh ông đứng trên nóc xe tăng, kêu gọi người dân chống lại cuộc đảo chính đã trở thành biểu tượng cho cuộc chiến bảo vệ nền dân chủ non trẻ của nước Nga.
Sau khi Liên Xô tan rã vào tháng 12/1991, Yeltsin trở thành nhà lãnh đạo tối cao của Liên bang Nga. Ông quyết tâm đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng kinh tế bằng cách áp dụng mô hình kinh tế thị trường. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi đầy khó khăn đã đẩy nước Nga vào một giai đoạn hỗn loạn với lạm phát phi mã và suy thoái kinh tế.
Mặc dù vấp phải nhiều khó khăn, Yeltsin vẫn kiên trì theo đuổi con đường cải cách. Ông thúc đẩy việc thông qua Hiến pháp mới năm 1993, thiết lập một hệ thống chính trị đa đảng và bảo vệ các quyền tự do dân chủ.
Yeltsin tái đắc cử Tổng thống vào năm 1996, nhưng nhiệm kỳ thứ hai của ông lại tiếp tục gặp nhiều khó khăn. Cuộc khủng hoảng tài chính năm 1998, cuộc chiến Chechnya lần thứ hai, và những cáo buộc tham nhũng đã khiến uy tín của ông bị suy giảm nghiêm trọng.
Vào ngày cuối cùng của thế kỷ 20, Yeltsin bất ngờ tuyên bố từ chức, trao lại quyền lực cho Thủ tướng Vladimir Putin. Trong bài phát biểu từ chức, ông thừa nhận những sai lầm trong quá trình lãnh đạo đất nước và kêu gọi người dân Nga hãy tha thứ cho ông.
Boris Yeltsin qua đời vào ngày 23/4/2007, ở tuổi 76. Ông ra đi để lại một di sản phức tạp, là người đặt nền móng cho một nước Nga dân chủ nhưng cũng là người phải chịu trách nhiệm cho những bất ổn và khó khăn mà đất nước phải trải qua trong thời kỳ chuyển giao.
Tài liệu tham khảo
- Boris Yeltsin, Wikipedia tiếng Việt, truy cập ngày [ngày truy cập].
- “Cuộc chạy đua Tổng thống“ của Yeltsin, Việt Nam thư quán, truy cập ngày [ngày truy cập].
