Quan hệ giữa Châu Âu và Trung Quốc đang trải qua một giai đoạn chuyển biến phức tạp. Sau thời gian căng thẳng do Trung Quốc ủng hộ Nga trong cuộc xung đột Ukraine, hai bên đã có những động thái ngoại giao tích cực. Tuy nhiên, mối quan hệ này vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro và thách thức, đặc biệt trong bối cảnh bất ổn chính trị tại Mỹ. Bài viết này sẽ phân tích sâu hơn về những yếu tố ảnh hưởng đến quan hệ Châu Âu – Trung Quốc, đồng thời đề xuất những hướng đi chiến lược cho Châu Âu trong tương lai.
Những thách thức trong quan hệ Châu Âu – Trung Quốc
Mặc dù đã có những tín hiệu tích cực trong quan hệ song phương, Châu Âu vẫn giữ thái độ thận trọng với Trung Quốc vì nhiều lý do. Thứ nhất, việc Trung Quốc cung cấp hàng hóa lưỡng dụng cho Nga trong cuộc chiến Ukraine đã gián tiếp đe dọa an ninh của Châu Âu. Điều này khiến Mỹ và các đồng minh quan ngại và gây áp lực lên Châu Âu để lên án Trung Quốc.
Ảnh: Quan hệ Châu Âu – Trung Quốc đang đối mặt với nhiều thách thức.
Thứ hai, sự cạnh tranh kinh tế ngày càng gay gắt, đặc biệt trong lĩnh vực xe điện và năng lượng sạch. Trung Quốc, với năng lực sản xuất dư thừa và chính sách xuất khẩu giá rẻ, đang tạo ra áp lực cạnh tranh lớn đối với các ngành công nghiệp của Châu Âu. Mỹ cũng bày tỏ lo ngại về vấn đề này và cảnh báo về các biện pháp bảo hộ thương mại.
Bóng ma Trump và bài toán khó cho Châu Âu
Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 là một biến số quan trọng ảnh hưởng đến quan hệ Châu Âu – Trung Quốc. Sự trở lại tiềm tàng của cựu Tổng thống Donald Trump, với lập trường cứng rắn đối với Trung Quốc và khả năng gây ra xung đột thương mại với Châu Âu, đặt ra một bài toán khó cho các nhà hoạch định chính sách Châu Âu. Một số ý kiến cho rằng Châu Âu nên xích lại gần Trung Quốc để giảm thiểu rủi ro, trong khi quan điểm khác lại cho rằng cần thận trọng và duy trì lập trường độc lập.
Châu Âu cần một chiến lược Trung Quốc độc lập và bền vững
Châu Âu cần một chiến lược Trung Quốc độc lập, không bị chi phối bởi chính sách của Mỹ, đồng thời phải nhìn nhận Trung Quốc một cách thực tế, cân bằng giữa rủi ro và cơ hội. Điều này đòi hỏi Châu Âu phải có lập trường rõ ràng về vấn đề Ukraine, tiếp tục hỗ trợ Ukraine và gây sức ép buộc Trung Quốc chấm dứt hỗ trợ Nga, bất kể ai là tổng thống Mỹ.
Về kinh tế, Châu Âu cần thực hiện chiến lược “giảm thiểu rủi ro” một cách nghiêm túc, đa dạng hóa chuỗi cung ứng và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc trong các lĩnh vực nhạy cảm. Đồng thời, Châu Âu cần tận dụng các cơ chế hợp tác quốc tế để đối phó với các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, tạo ra sự cân bằng trong quan hệ với Trung Quốc.
Đoàn kết nội bộ: Chìa khóa cho thành công
Để chiến lược Trung Quốc của Châu Âu thành công, sự đoàn kết nội bộ là yếu tố then chốt. Châu Âu cần nói chuyện với Trung Quốc bằng một tiếng nói thống nhất, tránh sự mâu thuẫn giữa Ủy ban Châu Âu và các quốc gia thành viên. Việc tăng cường hợp tác và phối hợp chính sách giữa các nước thành viên sẽ giúp Châu Âu có tiếng nói mạnh mẽ hơn trên trường quốc tế.
Kết luận: Hướng tới tương lai
Quan hệ Châu Âu – Trung Quốc đang ở giai đoạn then chốt. Châu Âu cần một chiến lược Trung Quốc độc lập, bền vững và linh hoạt để ứng phó với những biến động địa chính trị toàn cầu. Việc xây dựng một chính sách cân bằng, kết hợp giữa hợp tác và cạnh tranh, sẽ giúp Châu Âu bảo vệ lợi ích của mình và đóng góp vào sự ổn định của thế giới.
Tài liệu tham khảo
- Fix, Liana và Zongyuan Zoe Liu. “Europeans Need to Trump-Proof China Policy.” Foreign Policy, 14 tháng 5, 2024.
