Sự trở lại của Donald Trump vào Nhà Trắng đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng về tương lai của an ninh châu Âu. Liệu liên minh xuyên Đại Tây Dương, nền tảng của hòa bình và ổn định châu Âu trong nhiều thập kỷ, có còn vững chắc? Bài viết này phân tích bối cảnh quốc tế phức tạp, những thách thức mà châu Âu đang đối mặt, và sự cần thiết phải tự chủ về an ninh trong bối cảnh quan hệ với Mỹ có nguy cơ thay đổi đáng kể.
Nội dung
Hình ảnh mang tính minh họa cho bài viết về tình hình châu Âu.
Việc Trump quay trở lại quyền lực làm dấy lên lo ngại về sự suy giảm đáng kể trong cam kết của Mỹ đối với châu Âu, đặc biệt là viện trợ quân sự cho Ukraine. Hậu quả của việc này có thể rất nghiêm trọng, ảnh hưởng không chỉ đến cuộc chiến đang diễn ra mà còn đến toàn bộ hệ thống phòng thủ của châu Âu trước các mối đe dọa bên ngoài, đặc biệt là từ một nước Nga đang tìm cách khôi phục vị thế cường quốc.
Tự Mãn và Thức Tỉnh Muộn Màng
Sau Chiến tranh Lạnh, một bầu không khí tự mãn bao trùm cả hai bờ Đại Tây Dương. Châu Âu, tin rằng hòa bình vĩnh viễn đã đến, đã cắt giảm chi tiêu quốc phòng, trong khi Mỹ sa lầy vào các cuộc xung đột tốn kém ở Trung Đông. Sự ổn định tương đối này đã che khuất những mối đe dọa đang gia tăng từ Nga và Trung Quốc. Sự trỗi dậy của Trung Quốc dưới thời Tập Cận Bình và việc Nga sáp nhập Crimea năm 2014 là những dấu hiệu cảnh báo sớm mà phương Tây đã không đánh giá đúng mức.
Chiến thắng của Trump năm 2016 phần nào phản ánh sự bất mãn của công chúng Mỹ với gánh nặng của việc lãnh đạo toàn cầu. Thông điệp “Nước Mỹ trên hết” của ông cộng hưởng với những người Mỹ cảm thấy mệt mỏi với việc chi tiêu cho các hoạt động ở nước ngoài. Điều này cho thấy một sự thay đổi trong tư duy chiến lược của Mỹ, hướng tới việc yêu cầu các đồng minh, bao gồm cả châu Âu, phải gánh vác nhiều trách nhiệm hơn cho an ninh của chính mình.
Thách Thức Từ Sự Bất Định của Mỹ
Dù chính quyền Biden đã tái khẳng định cam kết của Mỹ với an ninh châu Âu, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc chiến Ukraine, nhưng điều này không đảm bảo sự ổn định lâu dài. Châu Âu không thể tiếp tục dựa dẫm vào Mỹ, đặc biệt là khi Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn ngừng viện trợ cho Ukraine và có thể tìm kiếm một thỏa thuận với Nga bất lợi cho châu Âu. Một thỏa thuận như vậy có thể làm suy yếu nghiêm trọng uy tín của NATO và làm lung lay nền tảng an ninh của châu Âu.
Xây Dựng Năng Lực Tự Vệ
Châu Âu có tiềm lực kinh tế để tự đảm bảo an ninh, nhưng thiếu ý chí chính trị. Việc hỗ trợ quân sự hạn chế cho Ukraine cho thấy rõ điều này. Dù sở hữu một cơ sở công nghiệp mạnh mẽ, nhưng châu Âu vẫn chưa thể cung cấp đủ vũ khí và đạn dược cho Ukraine, kém xa so với những gì Mỹ đã đóng góp.
Việc xây dựng năng lực phòng thủ của châu Âu đòi hỏi sự lãnh đạo mạnh mẽ và đoàn kết. Trong khi Đức và Pháp đang đối mặt với những khó khăn chính trị nội bộ, các quốc gia như Ba Lan và các nước Baltic đang thể hiện vai trò tiên phong. Tuy nhiên, mọi nỗ lực tăng cường quốc phòng của châu Âu đều cần sự tham gia tích cực của Đức, cường quốc kinh tế hàng đầu châu lục.
Đầu Tư Cho Tương Lai
Châu Âu cần tăng cường đáng kể hỗ trợ cho Ukraine, cả về tài chính lẫn quân sự. Trong dài hạn, EU cần cải tổ ngành công nghiệp quốc phòng, hướng tới tự cung tự cấp thay vì phụ thuộc vào nguồn cung bên ngoài. Điều này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các cường quốc quân sự hàng đầu châu Âu, vượt qua lợi ích quốc gia để xây dựng một chiến lược chung.
Hợp Tác Xuyên Đại Tây Dương Mới
Châu Âu cần chủ động xây dựng một mối quan hệ đối tác mới với Mỹ, dựa trên sự cân bằng trách nhiệm và các mục tiêu an ninh chung. Điều này bao gồm việc hợp tác chặt chẽ trong các vấn đề toàn cầu, đặc biệt là đối phó với các thách thức từ Trung Quốc, Iran và Triều Tiên. Sự hợp tác xuyên Đại Tây Dương là chìa khóa để duy trì trật tự tự do quốc tế.
Kết Luận: Tự Lực hay Đối Mặt với Nguy Cơ
Châu Âu đang đứng trước một bước ngoặt lịch sử. Việc tự chủ về an ninh không chỉ là cần thiết để đối phó với sự bất định từ Mỹ mà còn là chìa khóa để đảm bảo hòa bình và ổn định lâu dài cho châu lục. Nếu châu Âu không thể nắm bắt cơ hội này, nguy cơ chiến tranh trở lại lục địa này là rất thực tế. Sự lựa chọn thuộc về châu Âu.
