Sự cạnh tranh địa chính trị giữa Mỹ và Trung Quốc đang lan rộng sang lĩnh vực kỹ thuật số, cụ thể là việc lắp đặt cáp ngầm dưới biển – huyết mạch của Internet toàn cầu. Sự thay đổi trong dòng chảy dữ liệu này phản ánh một cuộc chiến tranh lạnh mới, nơi quyền kiểm soát thông tin và an ninh dữ liệu trở thành chiến trường quan trọng.
Từ Trung Tâm Đến Vùng Trũng: Số Phận Cáp Ngầm Tại Trung Quốc
Trung Quốc, từng được kỳ vọng là trung tâm của mạng lưới cáp ngầm toàn cầu, đang chứng kiến sự suy giảm đáng kể trong việc triển khai các dự án mới. Theo Nikkei Asia, sau năm 2025, Trung Quốc sẽ chỉ lắp đặt ba tuyến cáp mới, ít hơn một nửa so với Singapore. Điều này đánh dấu một sự thay đổi chiến lược đáng kể, khi các tuyến cáp mới đang dần chuyển hướng sang Đông Nam Á.
Sự sụt giảm này được cho là hậu quả trực tiếp của căng thẳng địa chính trị gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc. Cụ thể, chính sách “Mạng Sạch” của Mỹ, được khởi xướng dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump, nhằm loại bỏ các công ty Trung Quốc khỏi các dự án cơ sở hạ tầng viễn thông, đã tác động mạnh mẽ đến việc triển khai cáp ngầm đến Trung Quốc.
Số lượng cáp ngầm dài hơn 1000 kmBiểu đồ thể hiện số lượng cáp ngầm dài hơn 1000 km theo từng năm. Nguồn: TeleGeography.
Đông Nam Á: Điểm Đến Mới Của Dòng Chảy Dữ Liệu
Trong khi Trung Quốc đang bị bỏ lại phía sau, Đông Nam Á đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các dự án cáp ngầm mới. Vị trí địa lý chiến lược, cùng với sự phát triển kinh tế nhanh chóng, đã biến khu vực này thành một trung tâm dữ liệu tiềm năng. Việc tập trung đầu tư vào cáp ngầm tại Đông Nam Á cũng phản ánh nỗ lực của Mỹ và các đồng minh nhằm đa dạng hóa mạng lưới kết nối và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc.
Cuộc Đua Cáp Ngầm Và Tương Lai Kỹ Thuật Số
Việc kiểm soát dòng chảy dữ liệu toàn cầu đang trở thành một yếu tố quan trọng trong cuộc cạnh tranh quyền lực giữa các cường quốc. Cáp ngầm, với vai trò là xương sống của Internet, không chỉ ảnh hưởng đến tốc độ và độ tin cậy của kết nối mà còn liên quan đến an ninh quốc gia và kinh tế. Sự thay đổi trong chiến lược lắp đặt cáp ngầm, từ tập trung vào Trung Quốc sang hướng tới Đông Nam Á, cho thấy sự dịch chuyển quyền lực trong lĩnh vực kỹ thuật số và tác động sâu rộng của căng thẳng địa chính trị lên cơ sở hạ tầng toàn cầu.
Cáp ngầm dưới biểnHình ảnh minh họa cáp ngầm dưới biển.
Vai Trò Của Các “Ông Lớn” Công Nghệ Mỹ
Các công ty công nghệ Mỹ, đặc biệt là Google, đang đóng vai trò chủ chốt trong việc định hình lại bản đồ cáp ngầm toàn cầu. Với nguồn lực tài chính dồi dào và tầm ảnh hưởng rộng lớn, các công ty này đang dẫn đầu các dự án cáp ngầm mới, tránh xa Trung Quốc và tập trung vào các khu vực khác như Nhật Bản, Guam, và Đông Nam Á. Điều này không chỉ phản ánh chiến lược kinh doanh của họ mà còn phù hợp với chính sách của chính phủ Mỹ. Ví dụ điển hình là dự án cáp ngầm trị giá 1 tỷ USD của Google nối Nhật Bản, Guam và Hawaii, được công bố ngay sau cuộc gặp giữa Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida và Tổng thống Mỹ Joe Biden.
Tác Động Đến Trung Tâm Dữ Liệu
Sự thay đổi trong việc triển khai cáp ngầm cũng tác động đến vị trí đặt trung tâm dữ liệu. Theo Cushman & Wakefield, thị phần doanh thu trung tâm dữ liệu toàn cầu của Trung Quốc dự kiến sẽ giảm từ 9% năm 2023 xuống còn 7% năm 2028. Ngược lại, Đông Nam Á được dự báo sẽ tăng từ 9% lên 11% trong cùng kỳ, nhờ vào sự đầu tư mạnh mẽ vào cáp ngầm. Điều này cho thấy rõ ràng mối liên hệ chặt chẽ giữa cơ sở hạ tầng cáp ngầm và sự phát triển của ngành công nghiệp dữ liệu.
Kết Luận: Tương Lai Của Kết Nối Toàn Cầu
Cuộc chiến ngầm dưới biển về cáp Internet đang diễn ra âm thầm nhưng quyết liệt. Sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc, cùng với sự trỗi dậy của Đông Nam Á, đang định hình lại bản đồ kết nối toàn cầu. Trong tương lai, việc kiểm soát dòng chảy dữ liệu sẽ ngày càng trở thành một yếu tố quan trọng trong cạnh tranh địa chính trị và kinh tế. Các quốc gia và doanh nghiệp cần phải thích ứng với những thay đổi này để duy trì lợi thế cạnh tranh trong kỷ nguyên số.
Tài liệu tham khảo:
- Kentaro Takeda và Masaharu Ban, “More subsea cables bypass China as Sino-U.S. tensions grow,” Nikkei Asia, 11/05/2024. (Bài báo gốc)
- TeleGeography, dữ liệu về thị trường cáp ngầm dưới biển.
- Cushman & Wakefield, dự báo về thị trường trung tâm dữ liệu toàn cầu.
Chú thích về độ tin cậy của nguồn dữ liệu:
- Nikkei Asia là một nguồn tin tức uy tín về kinh tế và chính trị châu Á.
- TeleGeography là một công ty nghiên cứu thị trường hàng đầu về viễn thông.
- Cushman & Wakefield là một công ty dịch vụ bất động sản toàn cầu có uy tín.
