Năm 1982, một cuộc chiến tranh ngắn ngủi nhưng khốc liệt đã nổ ra giữa Argentina và Vương quốc Anh, xoay quanh chủ quyền của quần đảo Falkland, hay còn được Argentina gọi là Islas Malvinas. Nằm ở Nam Đại Tây Dương, cách bờ biển Argentina 483 km và cách Anh Quốc 12.734 km, Falkland đã trở thành tâm điểm của một cuộc tranh chấp kéo dài hàng thế kỷ. Cuộc chiến này không chỉ là cuộc đấu tranh giành lãnh thổ, mà còn là sự phản ánh những bóng ma của chủ nghĩa thực dân và lòng tự tôn dân tộc.
Hành trình lịch sử của Falkland đầy rẫy những biến động. Từ những hòn đảo hoang sơ được người Patagonian Indians đặt chân đến đầu tiên, Falkland đã lần lượt bị chiếm đóng bởi Anh, Pháp, Tây Ban Nha, và cuối cùng là Argentina. Mỗi cường quốc đều để lại dấu ấn của mình, tạo nên một bức tranh lịch sử phức tạp và đầy tranh cãi.
Bản đồ khu vực chiến sự xung quanh quần đảo Falkland
Nguồn Gốc Tranh Chấp Và Ngòi Nổ Chiến Tranh
Mầm mống xung đột bắt nguồn từ việc Anh tái chiếm Falkland vào năm 1833, sau khi Argentina tuyên bố độc lập khỏi Tây Ban Nha. Từ đó, hai quốc gia liên tục đưa ra tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo. Argentina cho rằng họ được thừa hưởng Falkland từ Tây Ban Nha, trong khi Anh khẳng định quyền chiếm hữu dựa trên sự hiện diện liên tục của họ trên đảo.
Sự tranh chấp âm ỉ bùng phát thành chiến tranh vào năm 1982. Bên trong Argentina, chính quyền quân sự độc tài do Tướng Leopoldo Galtieri đứng đầu đang phải đối mặt với khủng hoảng kinh tế trầm trọng và sự bất mãn ngày càng gia tăng trong dân chúng. Galtieri đã nhìn thấy trong cuộc chiếm đóng Falkland một cơ hội để củng cố quyền lực và khơi dậy lòng tự tôn dân tộc.
Hai Phe Đối Đầu: Chiến Lược Và Hoạt Động Quân Sự
Ngày 2 tháng 4 năm 1982, quân đội Argentina đổ bộ lên Falkland, nhanh chóng kiểm soát quần đảo. Hành động này khiến Anh Quốc phản ứng quyết liệt. Thủ tướng Margaret Thatcher, được mệnh danh là “Bà đầm thép”, đã ra lệnh thành lập một lực lượng đặc nhiệm hùng hậu, bao gồm 27.000 binh sĩ và 100 tàu chiến, để tái chiếm Falkland.
Argentina: Giấc Mộng Chiến Thắng Nhanh Chóng Và Sai Lầm Chiến Lược
Chính quyền quân sự Argentina đã đánh giá thấp quyết tâm của Anh Quốc. Họ tin rằng Anh sẽ không sử dụng vũ lực để giành lại Falkland, và một chiến thắng nhanh chóng sẽ giúp củng cố vị thế của họ. Tuy nhiên, họ đã mắc phải những sai lầm chiến lược nghiêm trọng.
Chuẩn bị sơ sài: Việc Argentina chỉ triển khai lực lượng nhỏ và thiếu trang bị đầy đủ cho thấy họ đã không lường trước được phản ứng quyết liệt của Anh. Hệ thống phòng thủ trên đảo cũng được bố trí một cách sơ sài, chứng tỏ sự thiếu chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh quy mô lớn.
Đánh giá sai lầm sức mạnh đối phương: Quân đội Argentina đã đánh giá thấp sức mạnh quân sự của Anh Quốc và tầm quan trọng của mối quan hệ đặc biệt giữa Anh và Mỹ. Họ đã lầm tưởng rằng Mỹ sẽ giữ vị thế trung lập trong cuộc xung đột, nhưng thực tế Mỹ đã cung cấp cho Anh sự hỗ trợ quan trọng về tình báo và vũ khí.
Sự can thiệp của Chile: Chile, quốc gia láng giềng có tranh chấp lãnh thổ với Argentina, đã ngầm hỗ trợ Anh bằng cách gây áp lực quân sự lên Argentina. Điều này càng làm suy yếu vị thế của Argentina trong cuộc chiến.
Anh Quốc: Quyết Tâm Chính Trị Và Sức Mạnh Quân Sự
Đối với Anh Quốc, cuộc chiến tranh Falkland là một cuộc đấu tranh để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và uy tín quốc gia. Thủ tướng Thatcher đã thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ, huy động toàn bộ sức mạnh quân sự để giành lại Falkland.
Lực lượng đặc nhiệm tinh nhuệ: Anh đã huy động một lực lượng đặc nhiệm hùng hậu, được trang bị vũ khí hiện đại và được huấn luyện bài bản. Lực lượng này bao gồm cả tàu sân bay, tàu ngầm hạt nhân, và các đơn vị đặc nhiệm tinh nhuệ như SAS và SBS.
Hỗ trợ quốc tế: Anh nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ Mỹ, quốc gia đồng minh quan trọng nhất. Mỹ đã cung cấp cho Anh thông tin tình báo quan trọng, hỗ trợ hậu cần, và cả vũ khí hiện đại như tên lửa Sidewinder.
Chiến lược hiệu quả: Lực lượng đặc nhiệm Anh đã áp dụng chiến lược “đánh nhanh, thắng nhanh”, kết hợp các cuộc tấn công đường không, đường biển, và đổ bộ đường không để nhanh chóng kiểm soát các vị trí chiến lược trên đảo.
Diễn Biến Chiến Tranh: Những Trận Đánh Khốc Liệt
Cuộc chiến tranh Falkland diễn ra trong 74 ngày, với những trận đánh ác liệt trên biển, trên không, và trên bộ.
Biên đội các máy bay Super Etendard của Hải quân Argentina
Trên biển: Tàu ngầm hạt nhân HMS Conqueror của Anh đã đánh chìm tàu tuần dương ARA General Belgrano của Argentina, gây thiệt hại nặng nề về người và trang bị cho Argentina. Trong khi đó, máy bay Super Étendard của Argentina đã bắn chìm tàu khu trục HMS Sheffield của Anh bằng tên lửa Exocet, gây chấn động dư luận Anh Quốc.
Trên không: Máy bay Sea Harrier của Anh, được trang bị tên lửa Sidewinder hiện đại, đã chiếm ưu thế trên không, bắn hạ nhiều máy bay phản lực của Argentina. Phi công Argentina, tuy dũng cảm và thiện chiến, nhưng lại bị hạn chế bởi tầm hoạt động và trang bị.
Trên bộ: Lực lượng đổ bộ Anh đã chiến đấu dũng cảm, giành chiến thắng trong các trận đánh then chốt tại Goose Green, Mount Harriet, Two Sisters, Mount Longdon, và Mount Tumbledown. Tinh thần chiến đấu kiên cường của binh sĩ Argentina, đặc biệt là các đơn vị lính thủy đánh bộ, đã gây ra nhiều khó khăn cho quân đội Anh.
Hậu Quả Và Di Sản Lịch Sử
Ngày 14 tháng 6 năm 1982, sau khi thất bại trong việc bảo vệ Stanley, thủ phủ của quần đảo, quân đội Argentina đã đầu hàng. Cuộc chiến tranh Falkland kết thúc với chiến thắng thuộc về Anh Quốc.
Cuộc chiến để lại những hậu quả nặng nề cho cả hai quốc gia. 907 người thiệt mạng, trong đó 255 người Anh và 649 người Argentina. Nền kinh tế Argentina bị suy sụp nghiêm trọng, trong khi Anh Quốc phải gánh chịu gánh nặng tài chính lớn.
người Anh lại kéo cờ của họ lên tại Stanley
Sau khi lính Argentina đầu hàng, người Anh lại kéo cờ của họ lên tại Stanley
Cuộc chiến tranh Falkland là một minh chứng cho sự phức tạp của lịch sử và những di sản của chủ nghĩa thực dân. Dù chiến tranh đã kết thúc, nhưng tranh chấp chủ quyền Falkland vẫn tiếp diễn. Argentina vẫn kiên quyết đòi lại Falkland, trong khi Anh Quốc khẳng định quyền sở hữu của họ.
Bài Học Lịch Sử
Cuộc chiến tranh Falkland để lại những bài học lịch sử sâu sắc:
- Nguy cơ của chủ nghĩa dân tộc cực đoan: Chủ nghĩa dân tộc cực đoan, khi bị lợi dụng bởi các chính quyền độc tài, có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường.
- Quyết tâm chính trị và sức mạnh quân sự: Trong các cuộc xung đột quốc tế, quyết tâm chính trị và sức mạnh quân sự đóng vai trò quyết định.
- Tầm quan trọng của ngoại giao: Ngoại giao là công cụ quan trọng để giải quyết các tranh chấp quốc tế một cách hòa bình.
- Bóng ma của chủ nghĩa thực dân: Những di sản của chủ nghĩa thực dân vẫn tiếp tục ám ảnh thế giới đương đại, là nguồn gốc của nhiều xung đột và bất ổn.
Tài liệu tham khảo:
Sách:
- Hastings, Max. The Battle for the Falklands. Michael Joseph, 1983.
- Middlebrook, Martin. The Fight for the ‘Malvinas’: The Argentine Force in the Falklands War. Penguin Books, 1989.
Website:
- Falklands War. Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/Falklands_War
Bài báo:
- Anderson, Duncan. The Falklands War 1982. Osprey Publishing, 2002.
Lưu ý: Các hình ảnh được lấy từ bài viết gốc.
