Bối Cảnh Dẫn Đến Xung Đột
Sau cuộc khủng hoảng kênh đào Suez năm 1956, căng thẳng giữa Israel và các nước Ả Rập chưa bao giờ thực sự lắng dịu. Cả hai bên đều ra sức củng cố quân sự, đặc biệt là lực lượng xe tăng, để chuẩn bị cho một cuộc đối đầu mới. Ai Cập và Syria, với sự hỗ trợ của Liên Xô, đã nhanh chóng hiện đại hóa quân đội bằng các loại xe tăng T-34-85, T-54 và T-55. Trong khi đó, Israel dựa vào các xe tăng Centurion của Anh và M48 của Mỹ, cùng với việc cải tiến các xe tăng chiến lợi phẩm chiếm được từ các cuộc chiến trước.
Chiến Tranh Sáu Ngày (1967): “Blitzkrieg” Sinai
Ngày 5/6/1967, Israel mở màn “Chiến tranh Sáu ngày” bằng một cuộc tấn công phủ đầu chớp nhoáng vào các sân bay Ai Cập, giành được ưu thế trên không ngay lập tức. Lực lượng thiết giáp Israel, dẫn đầu bởi xe tăng Centurion, tràn vào bán đảo Sinai. Quân đội Ai Cập, dù được trang bị nhiều xe tăng T-54/55 hiện đại, đã hoàn toàn bất ngờ và nhanh chóng tan rã.
Trên chiến trường Sinai, xe tăng Israel đã thể hiện sự vượt trội về chiến thuật và khả năng cơ động. Tuy nhiên, chiến thắng này đến từ sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm cả ưu thế trên không áp đảo của Israel và sự thiếu chuẩn bị của Ai Cập.
Xe tank Isarel phản công ở cao nguyên Golan
Xe tăng Israel phản công ở cao nguyên Golan
Chiến Tranh Yom Kippur (1973): Bài Học Đau Đớn
Sau thất bại năm 1967, Ai Cập và Syria quyết tâm phục thù. Được trang bị những xe tăng T-55 và T-62 mới nhất, cùng với tên lửa chống tăng có điều khiển (ATGM) tiên tiến, họ đã mở màn Chiến tranh Yom Kippur vào ngày 6/10/1973 – ngày lễ thiêng Yom Kippur của Do Thái giáo.
Cuộc tấn công bất ngờ của Ai Cập và Syria đã gây choáng váng cho Israel. Trên chiến trường Sinai, xe tăng T-55 và T-62 của Ai Cập đã giáng cho lực lượng thiết giáp Israel những đòn nặng nề. Sự xuất hiện của ATGM, đặc biệt là loại 9M14 “Malyutka” (NATO định danh là AT-3 Sagger) do Liên Xô sản xuất, đã thay đổi cục diện chiến trường. Loại vũ khí mới này cho phép bộ binh Ai Cập tiêu diệt xe tăng Israel từ khoảng cách xa, vô hiệu hóa ưu thế về hỏa lực và khả năng cơ động của đối phương.
ISRAELI TANKS IN BATTLE AGAINST THE SYRIAN ARMOUR ON THE GOLAN HEIGHTSXe tăng Israel giao tranh với xe tăng Syria trên cao nguyên Golan
Tuy nhiên, sau những tổn thất ban đầu, Israel đã dần lấy lại thế chủ động nhờ sự hỗ trợ kịp thời của Mỹ và khả năng thích ứng chiến thuật nhanh chóng. Trên cao nguyên Golan, xe tăng Israel đã chiến đấu ngoan cường chống lại lực lượng xe tăng đông đảo của Syria, bao gồm cả những chiếc T-62 hiện đại.
Chiến tranh Yom Kippur là một lời cảnh tỉnh cho Israel, cho thấy sự nguy hiểm của việc chủ quan và sự cần thiết phải liên tục đổi mới trong chiến tranh hiện đại.
Chiến Tranh Liban (1982): Giai Đoạn Mới
Trong cuộc chiến tranh Liban năm 1982, xe tăng T-54/55, dù đã lỗi thời, vẫn được cả hai bên sử dụng. Lực lượng phòng thủ Syria ở Liban chủ yếu dựa vào T-54/55, trong khi Israel sử dụng một số lượng nhỏ xe tăng T-55 chiếm được, được nâng cấp với pháo 105mm và các cải tiến khác.
T-55 chiến lợi phẩm được Israel lắp pháo L7 105mm thay pháo 100mmT-55 chiến lợi phẩm được Israel lắp pháo L7 105mm thay pháo 100mm
Mặc dù T-54/55 không còn là tâm điểm của các trận đấu xe tăng, nhưng nó vẫn chứng tỏ được sự hữu dụng trong vai trò hỗ trợ bộ binh.
Kết Luận
Từ những trận chiến trên bán đảo Sinai, có thể thấy rõ vai trò quan trọng của xe tăng T-54/55 trong lịch sử chiến tranh Ả Rập – Israel. Loại xe tăng này, sản phẩm của Liên Xô, đã chứng minh được sức mạnh và tính hiệu quả trong chiến đấu, đặc biệt là trong tay các lực lượng được huấn luyện bài bản. Mặc dù dần trở nên lỗi thời, nhưng di sản của T-54/55 vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay, là minh chứng cho một thời kỳ đối đầu căng thẳng và khốc liệt trên bán đảo Sinai.
