Cuối năm 1910, bóng ma tử thần phủ xuống vùng Đông Bắc Trung Quốc. Một dịch bệnh bí ẩn càn quét, gieo rắc kinh hoàng và chết chóc. Giữa cảnh tượng hoang tàn, một vị bác sĩ trẻ tuổi, Ngũ Liên Đức, trở về từ phương Tây, mang theo hy vọng mong manh chống lại cơn cuồng nộ của đại dịch. Hành trình của ông là cuộc đua với thời gian, là nỗ lực phi thường giữa vòng xoáy sinh tử, đặt nền móng cho sự ra đời của chiếc khẩu trang N95.
Bóng đen bao trùm Cáp Nhĩ Tân
Đêm đông lạnh giá ở Phu Gia Điền, ngoại ô Cáp Nhĩ Tân, một tiếng thét kinh hoàng xé toạc màn đêm. Hai thợ săn Marmot được phát hiện chết bất thường trong một nhà trọ. Cái chết bí ẩn, không rõ nguyên nhân, báo hiệu một thảm họa sắp ập đến. Những ngày sau đó, số người chết tăng lên chóng mặt. Cả thành phố chìm trong sợ hãi. Chính quyền địa phương, đứng đầu là Vu Tứ Hưng, bất lực trước dịch bệnh lan nhanh.
Cáp Nhĩ Tân đầu thế kỷ 20, nơi dịch bệnh bùng phát.
Bối cảnh địa chính trị phức tạp của Mãn Châu thời điểm đó càng làm tình hình thêm rối ren. Vùng đất này là nơi tranh giành ảnh hưởng giữa Nga và Nhật Bản, khiến người dân địa phương nghi ngờ sự can thiệp của ngoại bang. Họ tin rằng dịch bệnh là một âm mưu thâm độc của các đế quốc. Tuy nhiên, khi chính người Nga và Nhật cũng trở thành nạn nhân, nghi ngờ này dần được xóa tan. Thực tế phũ phàng hơn, một dịch bệnh khủng khiếp đang hoành hành, không phân biệt quốc tịch hay nguồn gốc.
Hy vọng le lói từ phương Tây
Giữa cơn tuyệt vọng, triều đình Thanh tìm đến Ngũ Liên Đức, một bác sĩ trẻ tuổi tốt nghiệp Đại học Cambridge và từng nghiên cứu tại Viện Pasteur, Paris. Sự xuất hiện của ông, một người Trung Quốc trưởng thành ở phương Tây, mang theo cả hy vọng lẫn nghi hoặc. Nhiều người hoài nghi về khả năng của một người “ngoại lai” có thể hiểu và giải quyết vấn đề của họ.
Ngũ Liên Đức – người hùng thầm lặng trong cuộc chiến chống đại dịch.
Tuy nhiên, Ngũ Liên Đức nhanh chóng bắt tay vào công việc. Ông thành lập phòng thí nghiệm, điều tra nguồn gốc dịch bệnh, và áp dụng những kiến thức y khoa tiên tiến nhất mà ông được học ở phương Tây. Khác với suy đoán ban đầu về bệnh dịch hạch truyền thống, Ngũ Liên Đức phát hiện ra đây là một chủng dịch hạch mới, lây lan qua đường hô hấp với tốc độ chóng mặt. Ông gọi nó là “dịch hạch thể phổi”.
Cuộc đua với thời gian
Ngũ Liên Đức hiểu rõ, việc xác định chính xác nguyên nhân và phương thức lây lan chỉ là bước đầu tiên. Ông cần phải hành động nhanh chóng và quyết liệt để ngăn chặn dịch bệnh lây lan. Ông đề xuất phong tỏa toàn miền Bắc, cách ly người bệnh, và áp dụng các biện pháp vệ sinh nghiêm ngặt.
Một trong những đóng góp quan trọng của Ngũ Liên Đức là việc ông tiên phong trong việc sử dụng khẩu trang để ngăn ngừa lây nhiễm. Mặc dù chưa hoàn thiện như khẩu trang N95 hiện đại, nhưng ý tưởng của ông đã đặt nền móng cho sự phát triển của thiết bị bảo hộ cá nhân quan trọng này. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xử lý xác chết đúng cách để ngăn chặn sự lây lan của vi khuẩn.
Bài học từ quá khứ
Đại dịch Mãn Châu 1910 là một thảm họa kinh hoàng, cướp đi sinh mạng của hàng chục nghìn người. Tuy nhiên, giữa bóng tối của dịch bệnh, sự dũng cảm, trí tuệ và tinh thần trách nhiệm của Ngũ Liên Đức đã tỏa sáng. Ông không chỉ là một bác sĩ, mà còn là một người hùng thầm lặng, đã dốc hết sức mình để cứu sống đồng bào. Câu chuyện của ông là bài học quý giá về tầm quan trọng của khoa học, sự hợp tác quốc tế và tinh thần đoàn kết trong cuộc chiến chống lại dịch bệnh. Nó cũng nhắc nhở chúng ta về sự cần thiết phải luôn sẵn sàng đối mặt với những thách thức tương tự trong tương lai.
Tài liệu tham khảo
- Benedict, Carol. Bubonic Plague in Nineteenth-Century China. Stanford University Press, 1996.
- Lynteris, Christos. Plague and the End of Qing Rule in Manchuria. Routledge, 2016.
