Mở Đầu
Câu chuyện về dân tộc Palestine và vùng đất mang tên họ là một hành trình dài đầy biến động, đan xen giữa những thăng trầm của lịch sử và những cuộc tranh giành quyền lực. Bài viết này, dựa trên những ghi chép lịch sử từ thời cổ đại đến hiện đại, sẽ đưa chúng ta vào một cuộc hành trình khám phá dòng chảy lịch sử của dân tộc Palestine, từ những ghi chép đầu tiên về sự tồn tại của họ cho đến những biến cố chính trị phức tạp của thế kỷ 20.
Dân Tộc Palestine Trước Công Nguyên: Bóng Hình Của Những Ghi Chép Đầu Tiên
Cái Tên Palestine Xuất Hiện Từ Khi Nào?
Cái tên Palestine, theo dòng lịch sử, lần đầu tiên được tìm thấy trong Kinh Thánh Cựu Ước, sách Xuất Hành, vào khoảng năm 1225 TCN, dưới dạng “Philistin”. Lúc này, người Philistin được miêu tả như một dân tộc cư trú tại vùng đất mà sau này được gọi là Palestine.
Tuy nhiên, những ghi chép chi tiết hơn về một dân tộc có tên gọi gần gũi với Palestine được tìm thấy trong các tài liệu từ thời Ai Cập cổ đại. Cụ thể, trong các ghi chép từ đền thờ Medinet Habu, có nhắc đến một dân tộc miền biển với tên gọi “P-r-s-t”, thường được gọi là “Peleset”, đã từng xâm nhập Ai Cập dưới triều đại Pharaoh Usimare Ramesses III (1186-1155 TCN).
Cái tên “Peleset” này, theo tiếng Do Thái cổ “Hebrew”, thường được dịch sang tiếng Anh là “Philistia”, và lãnh thổ của họ, “Philistia”, nằm ở phía Nam của vùng đất Judah, thuộc Vương quốc Judah. Vào khoảng năm 1185 TCN, Philistia bao gồm 5 thành phố chính là Gaza, Ashkelon, Ashdod, Ekron và Gath, với ranh giới trải dài từ sông Yarkon ở phía Bắc đến Gaza ở phía Nam, giáp Địa Trung Hải ở phía Tây, và phía Đông vẫn chưa được xác định rõ ràng.
Những Vương Quốc Trên Vùng Đất Palestine: Giai Đoạn 930-830 TCN
Bước sang thế kỷ thứ 10 TCN, bản đồ chính trị của khu vực đã có những thay đổi đáng kể. Sau khi vua Salomon qua đời vào khoảng năm 930 TCN, vương quốc thống nhất của vua Đa-vít và Salomon bị chia cắt thành hai vương quốc lớn: Israel ở phía Bắc và Judah ở phía Nam.
Bản đồ Levant năm 830 TCN
Bên cạnh Israel và Judah, nhiều vương quốc khác cũng xuất hiện trong cùng thời kỳ, bao gồm Ammon, Edom, Aram-Damacus, Moab. Cùng lúc đó, Đế quốc Assyria hùng mạnh nổi lên, bao gồm cả Philistia sau cuộc chinh phạt vào năm 722 TCN. Hoàng đế Sargon II của Assyria, trong các ghi chép của mình, đã gọi vùng đất này là “Palashtu” hoặc “Pilistu”, đánh dấu một lần nữa sự xuất hiện của cái tên gần gũi với Palestine trên trường quốc tế.
Dân Tộc Palestine Sau Công Nguyên: Hành Trình Dưới Bóng Đế Chế
Thời Kỳ Đế Quốc La Mã: Sự Xuất Hiện Của Cái Tên “Syria Palaestina”
Sau khi Đế quốc Assyria sụp đổ, Philistia rơi vào tay Đế quốc Babylon vào năm 604 TCN. Người Philistine bị bắt làm nô lệ và dần chìm vào quên lãng. Phải đến thời kỳ Đế quốc La Mã, cái tên Palestine mới một lần nữa xuất hiện trên bản đồ thế giới, đánh dấu một chương mới trong lịch sử của dân tộc này.
Năm 131, cuộc nổi dậy của người Do Thái chống lại Đế quốc La Mã dưới sự lãnh đạo của Bar Kochba bị dập tắt. Hoàng đế Hadrian, trong nỗ lực xóa bỏ hoàn toàn dấu vết của người Do Thái, đã ra lệnh phá hủy thành Jerusalem và xây dựng một thành phố mới trên nền móng cũ, đặt tên là Aelia Capitolina. Lãnh thổ Judea bị đổi tên thành “Syria Palaestina”, đánh dấu lần đầu tiên cái tên “Palaestina” chính thức được sử dụng trong lịch sử.
Palestine Dưới Sự Cai Trị Của Các Đế Chế
Từ thời điểm này, Palestine liên tục trở thành vùng đất thuộc địa của các đế chế hùng mạnh. Dưới thời Đế quốc Byzantine (330-631), lãnh thổ Palestine được chia thành nhiều khu vực khác nhau, bao gồm Palaestina I, Palaestina II, và Palaestina Salutaris. Sau đó, Palestine lần lượt rơi vào tay người Hồi giáo (630-1918), các triều đại Hồi giáo như Umayyad Caliphates (661-750) và Fatimid (969-1099), Thập Tự Quân (1099-1187), Đế quốc Thổ Nhĩ Kỳ Mamluk (1270-1516), và Đế quốc Ottoman (1516-1831).
Mỗi thời kỳ lịch sử, Palestine lại được phân chia, sáp nhập, và đổi tên theo những cách khác nhau. Tuy nhiên, điểm chung là dân tộc Palestine chưa bao giờ thực sự nắm giữ quyền tự quyết trên chính quê hương của mình.
Kết Luận: Hành Trình Chưa Kết Thúc
Lịch sử của dân tộc Palestine là một câu chuyện dài về khả năng chống chọi, sự kiên cường, và khát vọng tự do. Từ những ghi chép đầu tiên về sự tồn tại của họ cho đến những biến cố phức tạp của thế kỷ 20, dân tộc Palestine đã chứng kiến biết bao thăng trầm, đã nhiều lần bị xâm chiếm, đô hộ, và chia cắt.
Bài viết này, dù đã điểm qua những cột mốc quan trọng trong lịch sử của dân tộc Palestine, nhưng chỉ là một phần rất nhỏ trong câu chuyện dài và phức tạp của họ. Hành trình tìm kiếm một quê hương độc lập, tự do và thịnh vượng của dân tộc Palestine vẫn đang tiếp diễn, và lịch sử sẽ là minh chứng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ của họ.
