Bài viết này hé mở những chương sử bi hùng ít được biết đến về cuộc chạm trán giữa Đế quốc Nga hùng mạnh với những bộ tộc kiên cường nơi vùng đất băng giá Siberia và Alaska. Qua những trận chiến khốc liệt và những câu chuyện đầy tính sử thi, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá một phần lịch sử đầy biến động, nơi lòng dũng cảm, sự tàn bạo và cả những bí ẩn đan xen vào nhau.
Lời Nguyền Chukchi: Khi Kẻ Xâm Lược Ngã Gục Trước Vùng Đất Băng Giá
Bán đảo Chukchi, dải đất hoang sơ nối liền Siberia với Alaska, là nơi ghi dấu cuộc chiến đấu ngoan cường của người Chukchi bản địa trước tham vọng bành trướng của Đế quốc Nga. Những chiến binh Chukchi, với vũ khí thô sơ và lòng dũng cảm phi thường, đã khiến quân Nga phải nếm trải những thất bại cay đắng.
Trận Yegach (1730): Mở Đầu Cho Lời Nguyền
Năm 1730, đoàn quân Cossack hùng hậu do Thiếu tá Afanasy Shestakov dẫn đầu tiến vào lãnh thổ Chukchi với quyết tâm khuất phục bộ tộc kiên cường này. Trên dòng sông Yegach băng giá, hai bên đã đụng độ trong một trận chiến đẫm máu. Quân Nga, với ưu thế về trang bị, đã phải choáng váng trước những đợt tấn công dũng mãnh như vũ bão của người Chukchi. Giữa khung cảnh hỗn loạn, Shestakov bị trúng tên và bỏ mạng, kết thúc bi thảm cho chiến dịch đầu tiên của Nga.
Bức ảnh này được chú thích là người Chukchi – mặc dù có tài liệu nói rằng họ là người Eskimo
Chiến binh Chukchi: Hình ảnh minh họa từ thế kỷ 19
Cuộc Trả Thù Tàn Khốc Của Dmitry Pavlutsky
Sau thất bại nhục nhã tại Yegach, người Nga quyết tâm trả thù. Dmitry Pavlutsky, vị tướng dày dạn kinh nghiệm, được giao nhiệm vụ nghiền nát mọi sự kháng cự của người Chukchi. Từ năm 1731, quân đội Nga dưới sự chỉ huy của Pavlutsky đã tiến hành những chiến dịch tàn bạo, gieo rắc kinh hoàng lên khắp các ngôi làng Chukchi.
Đoàn quân của Dmitry Pavlutsky (Дмитрий Павлуцкий) hành quân – ảnh chụp từ sách thiếu nhi Nga.
Hình minh họa đoàn quân của Dmitry Pavlutsky từ sách thiếu nhi Nga.
Trận Orlova (1747): Ngày Định Mệnh Và Sự Trùng Hợp Kỳ Lạ
Mặc cho sự tàn bạo của Pavlutsky, người Chukchi không chịu khuất phục. Năm 1747, họ tập hợp lực lượng và giáng trả quyết định. Trận Orlova, diễn ra đúng 17 năm sau ngày Shestakov bỏ mạng, đã kết thúc trong bi kịch cho Pavlutsky. Vị tướng Nga, bất chấp lòng dũng cảm, đã ngã xuống dưới lưỡi giáo của những chiến binh Chukchi.
Hai cái chết của hai vị tướng Nga, xảy ra cùng ngày 14 tháng 3 cách nhau 17 năm, đã tạo nên lời đồn về một lời nguyền chết chóc ám ảnh những kẻ xâm lược. Dù là sự thật hay chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng, “Lời nguyền Chukchi” đã gieo rắc nỗi sợ hãi trong lòng binh lính Nga và góp phần khiến họ từ bỏ ý định chinh phục hoàn toàn vùng đất khắc nghiệt này.
Sitka (1804): Bi Kịch Của Người Tlingit Trên Đất Alaska
Trong khi đó, ở phía bên kia eo biển Bering, một bộ tộc khác cũng phải đối mặt với làn sóng xâm lược của người Nga: tộc Tlingit trên vùng đất Alaska ngày nay. Cuộc chạm trán giữa hai nền văn minh đã dẫn đến một kết cục bi thảm cho người Tlingit, khiến họ mãi khắc ghi nỗi đau mất mát và sự tàn khốc của chiến tranh.
Alexandr Baranov Và Tham Vọng Bành Trướng
Cuối thế kỷ 18, Alexandr Baranov, một nhà thám hiểm đầy tham vọng, dẫn đầu đoàn người Nga đặt chân lên Alaska. Ban đầu, người Nga cố gắng thiết lập quan hệ thương mại với người Tlingit, nhưng tham vọng chiếm hữu vùng đất màu mỡ đã nhanh chóng dẫn đến xung đột.
Trận Chiến Định Mệnh Và Sự Thất Thủ Của Shís’gi Noow
Năm 1804, căng thẳng lên đến đỉnh điểm khi Baranov huy động một lực lượng hùng hậu, được trang bị cả tàu chiến và pháo hạng nặng, tấn công pháo đài Shís’gi Noow của người Tlingit. Dù chiến đấu dũng cảm, người Tlingit không thể chống đỡ hỏa lực vượt trội của quân Nga. Pháo đài thất thủ, đánh dấu sự sụp đổ của Tlingit và mở đường cho sự kiểm soát của Nga trên vùng đất Alaska.
Người Tlingits tấn công quân Nga
Hình minh họa trận chiến giữa người Tlingit và quân Nga
Hậu Quả Và Nỗi Đau Của Kẻ Thua Cuộc
Sau trận chiến, người Tlingit bị dồn vào những vùng đất cằn cỗi, chịu đựng nạn đói, dịch bệnh và sự đàn áp của người Nga. Dân số Tlingit giảm sút nghiêm trọng, từ khoảng 100.000 người xuống chỉ còn vài ngàn vào đầu thế kỷ 20. Nỗi đau mất mát và ký ức về cuộc chiến đã in sâu vào tâm trí của người Tlingit, được truyền lại qua nhiều thế hệ.
Chiến Tranh Nga – Aleut (1763-1765): Khởi Đầu Cho Một Thảm Kịch Dân Tộc
Nằm giữa vùng biển băng giá nối liền châu Á và châu Mỹ, quần đảo Aleut là quê hương của một dân tộc bản địa đặc biệt: người Aleut. Giống như người Chukchi và Tlingit, người Aleut cũng phải đối mặt với số phận bi thảm khi làn sóng xâm lược của người Nga tràn đến.
Từ Thương Mại Đến Xung Đột
Cuối thế kỷ 18, những thương nhân Nga đầu tiên đặt chân lên quần đảo Aleut. Ban đầu, hai bên duy trì quan hệ thương mại, trao đổi lông thú lấy hàng hóa. Tuy nhiên, lòng tham của con người đã nhanh chóng phá vỡ sự cân bằng mong manh. Các thương nhân Nga bắt đầu bóc lột, đàn áp và bắt giữ người Aleut, châm ngòi cho một cuộc chiến đẫm máu.
Cuộc Nổi Dậy Của Người Aleut Và Cuộc Trả Thù Tàn Bạo
Năm 1763, người Aleut trên quần đảo Fox nổi dậy, tấn công và thiêu rụi nhiều tàu buôn Nga. Cuộc nổi dậy chớp nhoáng đã giáng một đòn mạnh vào người Nga, nhưng đồng thời cũng khơi mào cho một cuộc trả thù tàn khốc.
Stepan Glotov và Ivan Soloviev, hai vị thuyền trưởng Nga khét tiếng tàn bạo, dẫn đầu hạm đội truy quét người Aleut. Hàng loạt làng mạc bị tàn phá, hàng ngàn người Aleut bị sát hại dã man. Soloviev, được mệnh danh là “ác quỷ của Aleut”, đã gieo rắc nỗi kinh hoàng lên khắp quần đảo, biến nơi đây thành một biển máu.
Hậu Quả Và Nỗ Lực Xoa Dịu Muộn Màng
Chiến tranh kết thúc với sự thất bại thảm khốc của người Aleut. Dân số của họ giảm sút nghiêm trọng, từ khoảng 25.000 người xuống chỉ còn vài ngàn. Nền văn hóa và truyền thống Aleut đứng trước nguy cơ mai một.
Nhận ra sai lầm trong quá khứ, chính quyền Nga sau này đã cố gắng xoa dịu người Aleut bằng cách ban hành luật lệ bảo vệ, hỗ trợ phát triển kinh tế và giáo dục. Tuy nhiên, những nỗ lực muộn màng không thể bù đắp cho những mất mát to lớn mà người Aleut phải gánh chịu.
Kết Luận: Bài Học Lịch Sử Về Tham Vọng Và Bi Kịch
Câu chuyện về cuộc chiến của người Nga với thổ dân Siberia và Alaska là một minh chứng rõ nét cho tham vọng bành trướng của các đế quốc và hậu quả tàn khốc mà nó gây ra cho các dân tộc bản địa. Những cuộc chiến tranh đẫm máu, những hành động tàn bạo và những bi kịch lịch sử là lời nhắc nhở cho chúng ta về tầm quan trọng của hòa bình, sự tôn trọng lẫn nhau và bảo vệ bản sắc văn hóa của mỗi dân tộc.
