Konstantinos Karamanlis, một cái tên gắn liền với lịch sử Hy Lạp hiện đại, không chỉ bởi thời gian nắm quyền lâu dài (14 năm làm Thủ tướng, 10 năm làm Tổng thống) mà còn bởi di sản đồ sộ ông để lại cho đất nước. Sinh ra tại ngôi làng Proti, Macedonia, khi ấy còn thuộc Đế chế Ottoman, hành trình cuộc đời và sự nghiệp chính trị của Karamanlis gắn liền với những biến động lịch sử to lớn của Hy Lạp thế kỷ 20.
Từ Luật Sư Trẻ Đến Chính Trường Sôi Động
Sinh ra trong một gia đình có truyền thống yêu nước (cha ông từng tham gia cuộc đấu tranh giành độc lập cho Macedonia), Konstantinos Karamanlis sớm thể hiện năng lực vượt trội. Sau khi tốt nghiệp ngành Luật tại Đại học Athens, ông bước chân vào chính trường ở tuổi 28 với tư cách là thành viên Quốc hội, đại diện cho đảng Nhân dân Bảo thủ.
Thủ tướng Hy Lạp, Konstantinos Karamanlis (1907 – 1998), chào đón Phi hành gia Liên Xô Yuri Gagarin tại Athens năm 1962.
Mặc dù vắng mặt trong Chiến tranh Hy Lạp-Ý vì lý do sức khỏe, Karamanlis đã tham gia chính phủ lưu vong tại Trung Đông trong thời kỳ Phe Trục chiếm đóng. Trải nghiệm này đã tôi luyện bản lĩnh chính trị và khát vọng kiến tạo một Hy Lạp hùng mạnh trong ông.
Nhiệm Kỳ Thủ Tướng Đầu Tiên: Kỷ Nguyên Phép Màu Kinh Tế
Năm 1955, Konstantinos Karamanlis trở thành Thủ tướng Hy Lạp, mở ra một chương mới cho đất nước sau chiến tranh. Nhận thức rõ tầm quan trọng của phát triển kinh tế, ông khởi xướng chương trình công nghiệp hóa nhanh chóng, đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng và hiện đại hóa nông nghiệp. Kết quả là Hy Lạp bước vào giai đoạn tăng trưởng thần kỳ, được ví như “Phép màu kinh tế Hy Lạp”.
Bên cạnh phát triển kinh tế, Karamanlis cũng chú trọng đến tiến bộ xã hội. Việc mở rộng quyền bầu cử cho phụ nữ từ năm 1952 là minh chứng rõ nét cho tầm nhìn tiến bộ của ông.
Từ Enosis Đến Giấc Mơ Châu Âu
Trên trường quốc tế, Karamanlis thể hiện mình là một nhà lãnh đạo thực dụng và có tầm nhìn xa. Ông từ bỏ mục tiêu Enosis (sáp nhập đảo Síp vào Hy Lạp) để hướng đến một giải pháp hòa bình cho vấn đề Síp. Chính Karamanlis là người đặt nền móng cho nền độc lập của Síp sau này.
Một trong những di sản lớn nhất của Karamanlis là đưa Hy Lạp gia nhập Cộng đồng Kinh tế Châu Âu (EEC), tiền thân của Liên minh Châu Âu ngày nay. Ông coi đây là “Định mệnh châu Âu của Hy Lạp”, là con đường để đưa đất nước thoát khỏi孤立, phụ thuộc vào Mỹ.
Sau nhiều nỗ lực vận động ngoại giao không mệt mỏi, Karamanlis đã thuyết phục thành công các nhà lãnh đạo Châu Âu. Năm 1961, Hy Lạp chính thức trở thành thành viên liên kết của EEC, mở ra một chương mới trong lịch sử hội nhập của đất nước.
Khôi Phục Nền Dân Chủ Và Gia Nhập EEC
Năm 1963, Karamanlis từ chức Thủ tướng sau một cuộc khủng hoảng chính trị. Tuy nhiên, số phận Hy Lạp một lần nữa gắn liền với ông khi chế độ quân sự sụp đổ năm 1974. Trở về từ Pháp, Karamanlis được giao trọng trách dẫn dắt đất nước vượt qua cuộc khủng hoảng chính trị và hiến pháp.
Nhiệm kỳ Thủ tướng thứ hai (1974-1980) chứng kiến tài năng và bản lĩnh của Karamanlis. Ông khéo léo dẫn dắt Hy Lạp chuyển đổi sang nền dân chủ nghị viện, hợp pháp hóa Đảng Cộng sản, đồng thời củng cố vị thế của Hy Lạp trên trường quốc tế.
Với mong muốn đưa Hy Lạp hội nhập sâu hơn vào Châu Âu, Karamanlis đã thúc đẩy quá trình đàm phán gia nhập EEC. Năm 1981, Hy Lạp chính thức trở thành thành viên thứ 10 của EEC, đánh dấu một cột mốc lịch sử quan trọng, khẳng định vị thế của Hy Lạp trong cộng đồng quốc tế.
Di Sản Của Một Nhà Lãnh Đạo
Konstantinos Karamanlis qua đời năm 1998, để lại một di sản đồ sộ cho Hy Lạp. Ông được người dân tôn vinh là “Ethnarches” (Lãnh tụ Quốc gia), là kiến trúc sư của một Hy Lạp hiện đại, dân chủ và thịnh vượng.
Mặc dù cũng có những ý kiến trái chiều về một số chính sách của Karamanlis, không ai có thể phủ nhận vai trò to lớn của ông đối với vận mệnh đất nước. Tầm nhìn chiến lược, bản lĩnh chính trị và lòng yêu nước của Karamanlis đã giúp Hy Lạp vượt qua những thời khắc đen tối nhất, bước vào kỷ nguyên mới với niềm tin và hy vọng.
