Tương truyền Stalin từng nói: “Một cái chết là một thảm kịch, hàng triệu cái chết chỉ là thống kê”. Vậy, hãy cùng nhìn vào thống kê được Jung Chang và Jon Halliday đưa ra trong cuốn tiểu sử đồ sộ về Mao Trạch Đông: “Mao, người nắm giữ quyền sinh sát của 1/4 dân số thế giới trong nhiều thập kỷ, phải chịu trách nhiệm cho cái chết của hơn 70 triệu người trong thời bình, nhiều hơn bất kỳ nhà lãnh đạo nào khác trong thế kỷ 20.”
Con số kinh hoàng này vượt quá tổng số nạn nhân của cả Stalin và Hitler cộng lại. Tuy nhiên, trong khi Stalin và Hitler bị lên án mạnh mẽ, danh tiếng của Mao lại ít bị ảnh hưởng. Chính phủ Trung Quốc vẫn tôn vinh ông là người sáng lập nước Cộng hòa Nhân dân. Chân dung khổng lồ của ông vẫn được treo trên cổng thành Thiên An Môn, nơi ông từng tuyên bố thành lập nhà nước cộng sản mới. Sự kiện này đánh dấu chiến thắng của Hồng Quân, buộc quân Quốc Dân Đảng của Tưởng Giới Thạch phải rút lui về Đài Loan.
Huyền Thoại và Sự Thật
Nhiều người vẫn tin vào hình ảnh một Mao Trạch Đông anh hùng, vị lãnh tụ đã giải phóng nông dân khỏi ách áp bức. Quan điểm này được hình thành từ nhiều nguồn, bao gồm cả các tác phẩm của Edgar Snow, Agnes Smedley, và cả các báo cáo của một số nhà ngoại giao Mỹ.
Edgar Snow, trong cuốn “Red Star Over China” (1936), đã khắc họa Mao như một nhà lãnh đạo cộng sản dũng cảm, người đã mang đến một hình thái chủ nghĩa cộng sản mới, nơi mà nông dân, chứ không phải công nhân, là lực lượng cách mạng chủ đạo. Câu chuyện về cuộc Trường Chinh gian khổ, trận đánh tại cầu sông Đại Độ, được Snow miêu tả đầy anh hùng ca, đã góp phần tạo nên huyền thoại về Mao.
Các bài viết của Agnes Smedley trên Saturday Evening Post ca ngợi Bát Lộ Quân và sự lãnh đạo tài tình của Mao từ Diên An. Cùng với đó, các báo cáo của một số nhà ngoại giao Mỹ, như John S. Service, đã vẽ nên hình ảnh một Hồng quân liêm khiết, bình đẳng, quan tâm đến nông dân. Những báo cáo này mô tả cuộc sống giản dị của Mao ở Diên An, khác xa với sự xa hoa, tham nhũng của chính quyền Tưởng Giới Thạch.
Hình ảnh Mao Trạch Đông được lưu truyền rộng rãi.
Tuy nhiên, Jung Chang và Jon Halliday, trong cuốn tiểu sử của mình, đã lật tẩy những huyền thoại này. Cuộc Trường Chinh không phải là cuộc chạy trốn khỏi quân Quốc Dân Đảng, mà là một cuộc đấu tranh quyền lực nội bộ. Mao đã bỏ rơi tướng Trương Quốc Đào, và việc Tưởng Giới Thạch không truy kích quyết liệt cũng góp phần vào thành công của cuộc Trường Chinh. Hơn nữa, Mao không hề sống khổ hạnh; ông được khiêng trên kiệu suốt hàng ngàn dặm, sống trong những ngôi nhà sang trọng, và luôn được cung phụng đầy đủ.
Trận đánh tại cầu sông Đại Độ, theo Chang và Halliday, chỉ là một câu chuyện bịa đặt. Không hề có trận đánh nào diễn ra tại đây. Câu chuyện này, cùng với bộ phim tuyên truyền sau đó, chỉ là một màn kịch được dàn dựng để đánh bóng hình ảnh của Mao.
Sự Thật Tàn Khốc
Sự thật về Mao, theo Chang và Halliday, là một nhà lãnh đạo tàn bạo và độc ác. Ông ta sử dụng bạo lực, tra tấn, và khủng bố để duy trì quyền lực. Ngay từ những năm 1920, Mao đã khuyến khích những người ủng hộ mình sử dụng những hình phạt tàn nhẫn. Việc hành quyết công khai được sử dụng như một công cụ để gieo rắc nỗi sợ hãi.
Chân dung Mao Trạch Đông
Không chỉ vậy, Mao còn kiếm lợi từ việc buôn lậu thuốc phiện. Trong khi cuộc sống của các cán bộ đảng được cải thiện, người dân thường vẫn sống trong cảnh nghèo đói.
Chang và Halliday cũng cho rằng Mỹ đã vô tình góp phần vào chiến thắng của Mao. Tướng George Marshall, do ác cảm với Tưởng Giới Thạch, đã bị Mao thuyết phục và gây áp lực buộc Tưởng ngừng truy kích Hồng Quân, tạo điều kiện cho Mao củng cố lực lượng.
Thảm Họa “Đại Nhảy Vọt” và Cách Mạng Văn Hóa
“Đại Nhảy Vọt” (1959-1961) là một thảm họa do chính sách sai lầm của Mao gây ra. Hàng triệu người chết đói vì nạn đói nhân tạo này. Cách mạng Văn hóa (1965-1976) cũng là một chương đen tối trong lịch sử Trung Quốc. Hàng triệu người bị giết hại, tra tấn, và vô số di sản văn hóa bị phá hủy. Mục đích thực sự của Cách mạng Văn hóa không phải là duy trì ngọn lửa cách mạng, mà là để Mao thanh trừng các đối thủ và củng cố quyền lực tuyệt đối.
Kết Luận
Cuốn tiểu sử của Jung Chang và Jon Halliday đã vạch trần bộ mặt thật của Mao Trạch Đông, phá vỡ hình ảnh anh hùng mà nhiều người vẫn tin tưởng. Đây là một đóng góp quan trọng cho việc nhìn nhận lại lịch sử Trung Quốc thế kỷ 20. Cuốn sách này cũng đặt ra câu hỏi về trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, đặc biệt là Mỹ, trong việc giúp Mao lên nắm quyền. Sự thật về Mao cần được phơi bày để người dân Trung Quốc có thể hiểu rõ hơn về quá khứ và hướng tới một tương lai dân chủ hơn.
