Cuộc xung đột dai dẳng giữa Israel và Palestine đã trải qua nhiều thập kỷ với vô số nỗ lực hòa bình nhưng đều thất bại. Giải pháp hai nhà nước, từng được coi là lối thoát duy nhất, nay dường như xa vời hơn bao giờ hết. Trong bối cảnh đó, việc tập trung vào quyền con người cơ bản cho cả người Israel và người Palestine nổi lên như một hướng đi mới, mang tính thực tiễn và nhân văn hơn.
Nội dung
Bế Tắc Của Các Giải Pháp Truyền Thống
Những lời kêu gọi về giải pháp hai nhà nước từ các quan chức Mỹ, dù được lặp lại nhiều lần, vẫn vang lên trống rỗng đối với người Palestine. Họ đã chứng kiến quá nhiều đau thương, mất mát và sự bất công trong nhiều thập kỷ. Sự ủng hộ của Mỹ dành cho Israel, bao gồm việc cung cấp vũ khí và cho phép mở rộng các khu định cư, đã làm xói mòn niềm tin của người Palestine vào giải pháp này. Các cuộc thăm dò cho thấy sự ủng hộ ngày càng tăng đối với kháng chiến vũ trang, phản ánh sự tuyệt vọng và mất niềm tin vào tiến trình hòa bình.
Hình ảnh minh họa cho thấy sự mong manh của hòa bình trong khu vực.
Giải pháp một nhà nước, trong đó người Israel và người Palestine chia sẻ quyền công dân bình đẳng, cũng vấp phải sự phản đối từ cả hai phía. Người Palestine lo sợ bị đồng hóa và mất đi bản sắc dân tộc, trong khi người Israel e ngại việc mất đi vị thế của một nhà nước Do Thái. Cuộc tấn công của Hamas vào ngày 7/10/2023 càng làm sâu sắc thêm sự chia rẽ và bất tín giữa hai cộng đồng.
Vai Trò Tiên Phong Của Các Quốc Gia Ả Rập
Dù bị suy yếu sau Mùa xuân Ả Rập và đối mặt với nhiều thách thức nội tại, các quốc gia Ả Rập vẫn có tiềm năng dẫn dắt một tiến trình hòa bình mới. Họ có kinh nghiệm trong việc đề xuất các giải pháp, điển hình là Sáng kiến Hòa bình Ả Rập năm 2002. Tuy nhiên, để thành công, họ cần từ bỏ tư duy cũ, đặc biệt là sự ràng buộc với giải pháp hai nhà nước, và tập trung vào việc đảm bảo quyền con người cho cả hai bên.
Một Kế Hoạch Dựa Trên Quyền Con Người
Một sáng kiến hòa bình mới cần được xây dựng dựa trên nền tảng quyền con người, bắt đầu bằng việc thừa nhận thực tế rằng cả người Israel và người Palestine đều xứng đáng được hưởng các quyền cơ bản như nhau. Văn bản này, có thể được trình lên Liên Hiệp Quốc, sẽ nhấn mạnh rằng không có giải pháp quân sự cho cuộc xung đột và cách duy nhất để đạt được hòa bình bền vững là đảm bảo đầy đủ các quyền chính trị, văn hóa và nhân quyền cho cả hai dân tộc.
Người Palestine tìm nơi trú ẩn tại một trường học ở Thành phố Gaza, tháng 10/2024, minh chứng cho cuộc sống đầy khó khăn của họ.
Sáng kiến này sẽ khởi động các cuộc đàm phán do Liên Hiệp Quốc bảo trợ, dựa trên luật nhân quyền quốc tế, luật nhân đạo, ý kiến của Tòa án Công lý Quốc tế và các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Một cơ chế giải trình mạnh mẽ, có thẩm quyền thực thi, sẽ đảm bảo các bên tuân thủ các quy tắc đã thỏa thuận.
Ba năm đầu tiên của quá trình đàm phán sẽ tập trung vào việc giải quyết vấn đề nhân quyền và bình đẳng, bao gồm việc chấm dứt xây dựng các khu định cư và sáp nhập đất đai. Hai năm tiếp theo sẽ dành cho việc xác định hình thức của giải pháp cuối cùng, có thể là một nhà nước, hai nhà nước hoặc một hình thức khác, do người Israel và người Palestine tự quyết định.
Áp Lực Quốc Tế và Lãnh Đạo Mới
Sự thành công của sáng kiến này phụ thuộc vào áp lực quốc tế đối với Israel và sự xuất hiện của một ban lãnh đạo mới ở cả hai phía. Việc thả Marwan Barghouti, một nhà lãnh đạo Palestine có uy tín và ủng hộ giải pháp hòa bình, có thể là một bước tiến quan trọng. Đối với Israel, áp lực quốc tế ngày càng tăng, đặc biệt từ Mỹ và châu Âu, có thể buộc họ phải xem xét lại lập trường cứng rắn hiện tại.
Kết Luận: Hướng Tới Tương Lai Hòa Bình
Tập trung vào quyền con người là một cách tiếp cận thực tế và nhân văn, mang lại hy vọng mới cho hòa bình ở Trung Đông. Nó không chỉ giải quyết các vấn đề cốt lõi của cuộc xung đột mà còn tạo nền tảng cho một tương lai chung, nơi cả người Israel và người Palestine có thể chung sống trong hòa bình, an ninh và phẩm giá. Mặc dù con đường phía trước còn nhiều thách thức, nhưng đây là hướng đi duy nhất khả thi để chấm dứt vòng xoáy bạo lực và xây dựng một tương lai tươi sáng hơn cho khu vực.
