Hãy tưởng tượng bạn lớn lên ở một đất nước mà uống nước nhầm vòi cũng có thể bị tống giam; nơi mà bạn làm việc như hàng xóm nhưng chỉ vì màu da nên lương cả năm không bằng lương một tuần của anh ta; một đất nước mà chính phủ coi thường tổ tiên và lối sống của bạn.
Đó chính là Nam Phi dưới chế độ Apartheid – một hệ thống phân biệt chủng tộc tàn bạo đã chia cắt và áp bức hàng triệu người. Và từ chính đất nước ấy, một cậu bé tên Rolihlahla Mandela đã vươn lên trở thành biểu tượng của tự do và hy vọng, vị tổng thống da đen đầu tiên của Nam Phi, người được cả thế giới ngưỡng mộ gọi là “Người anh hùng vì tự do” – Nelson Mandela.
Tuổi Thơ Trên Quê Hương Và Những Giấc Mơ Tự Do
Rolihlahla Mandela sinh ngày 18/7/1918 tại làng Mvezo, Transkei, Nam Phi. Cái tên “Rolihlahla” theo tiếng địa phương có nghĩa là “người gây rắc rối”, như một lời tiên tri về con đường đầy chông gai và vinh quang mà ông sẽ đi.
Làng Mvezo – nơi Mandela chào đời.
Tuổi thơ của Mandela trôi qua êm đềm ở làng Qunu, nơi ông hòa mình vào thiên nhiên hoang dã, chăn cừu, bắn chim và lắng nghe những câu chuyện cổ tích từ người lớn. Cuộc sống tuy giản dị nhưng ấm áp tình người, gieo trong tâm hồn cậu bé những giá trị truyền thống và lòng yêu thương quê hương sâu sắc.
Bước ngoặt đến với Mandela khi ông được tù trưởng Jongintaba Dalindyebo nhận nuôi. Tại dinh thự của tù trưởng, Mandela được tiếp xúc với nền giáo dục hiện đại, học tiếng Anh, lịch sử và địa lý. Cũng tại đây, ông được nghe những câu chuyện về một châu Phi tự do và thịnh vượng trước khi bị người da trắng đô hộ. Những câu chuyện ấy đã th awakened trong Mandela khát vọng về một đất nước Nam Phi tự do và bình đẳng.
Năm 16 tuổi, Mandela tham gia nghi lễ trưởng thành truyền thống. Trong buổi lễ, lời than thở của một tù trưởng về sự áp bức của người da trắng đã in sâu vào tâm trí chàng trai trẻ, th sow the seeds of resistance against injustice.
Từ Sinh Viên Luật Đến Chiến Sĩ Chống Phân Biệt Chủng Tộc
Mandela theo học luật tại trường Đại học Fort Hare, ngôi trường dành riêng cho người da đen ở Nam Phi. Tại đây, ông tích cực tham gia các hoạt động chính trị, đấu tranh cho quyền lợi của sinh viên da đen. Việc bị đuổi học vì tham gia phong trào phản đối đã cho thấy cá tính mạnh mẽ và tinh thần bất khuất của Mandela ngay từ khi còn trẻ.
Năm 1944, Mandela chính thức gia nhập Đảng Đại hội Dân tộc Phi (ANC), một tổ chức chính trị đấu tranh cho quyền lợi của người da đen ở Nam Phi. Với tư chất thông minh và khả năng lãnh đạo thiên bẩm, Mandela nhanh chóng trở thành một trong những nhà lãnh đạo trẻ tuổi đầy triển vọng của ANC. Ông cùng những người đồng chí của mình đã lãnh đạo nhiều cuộc biểu tình, đình công và bất tuân dân sự nhằm phản đối chế độ Apartheid.
Năm 1949, Mandela và Oliver Tambo – một người bạn thân thiết từ thời đại học, cùng nhau thành lập công ty luật Mandela & Tambo, cung cấp dịch vụ pháp lý giá rẻ cho người da đen, giúp đỡ họ bảo vệ quyền lợi chính đáng trước tòa án.
Hoạt động chính trị của Mandela ngày càng mạnh mẽ, khiến chính quyền Apartheid lo ngại. Năm 1956, Mandela cùng 150 thành viên ANC khác bị bắt giữ với cáo buộc “phản quốc”. Mặc dù được trắng án sau 5 năm, nhưng Mandela biết rằng mình sẽ không bao giờ thoát khỏi sự truy bắt của chính quyền.
Cuộc Đấu Tranh Vũ Trang Và Những Năm Tháng Tù Đày
Năm 1960, một cuộc thảm sát đẫm máu do chính quyền Apartheid gây ra tại Sharpeville đã làm rung chuyển Mandela và nhiều người da đen khác. Nhận ra sự bất lực của các biện pháp ôn hòa, Mandela cùng ANC quyết định thành lập Umkhonto we Sizwe, một tổ chức vũ trang bí mật nhằm chống lại chế độ Apartheid bằng bạo lực.
Mandela tại Văn phòng luật Mandela & Tambo ở Johannesburg năm 1952.
Mandela đã phải sống một cuộc sống bí mật đầy nguy hiểm, liên tục di chuyển và thay đổi danh tính để tránh sự truy lùng gắt gao của cảnh sát. Tuy nhiên, “con chim đã sải cánh” Mandela cuối cùng cũng sa lưới. Năm 1964, ông bị bắt giữ và bị kết án tù chung thân vì tội danh “phá hoại” và “âm mưu lật đổ chính phủ”.
27 năm trong nhà tù Apartheid là 27 năm Mandela phải chịu đựng những đày ải về thể xác và tinh thần. Ông bị giam giữ trong điều kiện khắc nghiệt, lao động khổ sai và bị cô lập với thế giới bên ngoài. Thậm chí, Mandela còn không được gặp mặt người thân khi mẹ và con trai qua đời.
Phòng giam của Mandela trên đảo Robben.
Tuy nhiên, nhà tù không thể giam cầm tinh thần kiên cường của Mandela. Ông biến nhà tù thành trường học, tự học và dạy chữ cho các bạn tù. Ông lãnh đạo các tù nhân chính trị đấu tranh đòi cải thiện điều kiện sống trong tù. Chính trong những năm tháng tù đày, tinh thần bất khuất và ý chí kiên định của Mandela đã trở thành nguồn cảm hứng cho hàng triệu người da đen ở Nam Phi và trên toàn thế giới.
Tự Do Cho Nelson Mandela – Tự Do Cho Nam Phi
Trong khi Mandela bị giam cầm, phong trào chống Apartheid trên toàn thế giới ngày càng lớn mạnh. Hàng loạt các tổ chức quốc tế, các chính phủ và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới đã lên tiếng kêu gọi chính phủ Nam Phi trả tự do cho Mandela và chấm dứt chế độ Apartheid.
Mandela khâu áo trong sân nhà tù năm 1966.
Trước làn sóng phản đối mạnh mẽ từ trong và ngoài nước, chính phủ Nam Phi buộc phải nhượng bộ. Ngày 11/2/1990, sau 27 năm tù đày, Nelson Mandela được trả tự do.
Sự kiện Mandela được trả tự do đã làm dấy lên niềm vui sướng tột độ trong lòng người dân Nam Phi và trên toàn thế giới. Đó là chiến thắng của công lý, của lòng dũng cảm và của tinh thần bất khuất.
Từ Người Tù Chính Trị Đến Vị Tổng Thống Đầu Tiên Của Một Nam Phi Dân Chủ
Sau khi được trả tự do, Mandela tiếp tục lãnh đạo ANC đấu tranh chống Apartheid bằng các biện pháp hòa bình. Ông kêu gọi người da đen và da trắng đoàn kết, tha thứ cho nhau để cùng xây dựng một Nam Phi mới.
Ông Mandela và ông Klerk nhận giải thưởng Nobel Hòa bình ngày 10/12/1993.
Năm 1993, Nelson Mandela và Frederik Willem de Klerk – Tổng thống cuối cùng của chế độ Apartheid, đã được trao giải Nobel Hòa bình cho những đóng góp to lớn của họ trong việc chấm dứt chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi.
Năm 1994, cuộc bầu cử đa chủng tộc đầu tiên trong lịch sử Nam Phi được tổ chức. Kết quả, Nelson Mandela – người anh hùng của đất nước, đã trở thành vị Tổng thống da đen đầu tiên của Nam Phi.
Trên cương vị Tổng thống, Mandela đã thực hiện chính sách hòa giải dân tộc, xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử và xây dựng một Nam Phi thống nhất, dân chủ và thịnh vượng. Ông đã thành lập Ủy ban Sự thật và Hòa giải, khuyến khích người da đen tha thứ cho những tội ác mà người da trắng đã gây ra trong quá khứ.
Mandela đã lãnh đạo Nam Phi vượt qua những thách thức to lớn sau khi chế độ Apartheid sụp đổ, xây dựng một đất nước Nam Phi mới trên nền tảng của công bằng, hòa giải và phát triển.
Sau khi rời nhiệm sở năm 1999, Mandela tiếp tục cống hiến cho hòa bình thế giới và đấu tranh chống lại HIV/AIDS. Ông trở thành một biểu tượng toàn cầu cho hòa bình, hy vọng và lòng vị tha.
Nelson Mandela đã ra đi vào ngày 5/12/2013, nhưng di sản mà ông để lại cho Nam Phi và cho thế giới sẽ còn sống mãi. Cuộc đời và sự nghiệp của ông là tấm gương sáng về lòng dũng cảm, ý chí kiên định và tình yêu thương con người.
