Sadr City, một quận của Baghdad, đã ba lần đổi tên, gắn liền với những biến động đầy sóng gió của lịch sử Iraq hiện đại. Câu chuyện của Sadr City không chỉ là câu chuyện của một thành phố, mà còn là bức tranh thu nhỏ về những xung đột chính trị, tôn giáo và xã hội đã định hình nên Iraq ngày nay.
Vào những năm 1950, Baghdad phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nhà ở trầm trọng. Hàng trăm nghìn người sống trong cảnh màn trời chiếu đất, tương phản stark với sự xa hoa của hoàng gia. Giữa bối cảnh bất ổn này, cuộc cách mạng năm 1958 do Đại tá Abdul Karim Qasim lãnh đạo đã lật đổ chế độ quân chủ, mở ra kỷ nguyên cộng sản tại Iraq. Chính phủ mới, với cam kết cải thiện đời sống nhân dân, đã khởi xướng dự án xây dựng một thành phố mới ở phía đông Baghdad.
Al-Thawra: Thành Phố Của Cách Mạng
Dự án đầy tham vọng này, được thiết kế bởi kiến trúc sư Hy Lạp nổi tiếng Constantinos Apostolou Doxiadis, người cũng đã thiết kế thủ đô Islamabad của Pakistan và Riyadh của Ả Rập Saudi, đã mang đến hy vọng cho hàng trăm nghìn người vô gia cư. Thành phố mới được đặt tên là Al-Thawra, nghĩa là “Cách mạng”, tượng trưng cho sự khởi đầu mới của Iraq. Al-Thawra nhanh chóng trở thành nơi cư trú của gần nửa triệu dân, chủ yếu là tầng lớp lao động, góp phần quan trọng vào sự phát triển của Baghdad.
Đại tá Abdul Karim Qasim, lãnh đạo cuộc cách mạng 1958 tại Iraq
Saddam City: Thời Kỳ Thống Trị Của Saddam Hussein
Tuy nhiên, thời kỳ ổn định không kéo dài. Năm 1963, đảng Ba’ath lên nắm quyền sau cuộc đảo chính đẫm máu, chấm dứt chế độ cộng sản. Al-Thawra, nơi từng là thành trì của những người ủng hộ Qasim, trở thành mục tiêu đàn áp của chính quyền mới. Năm 1982, Saddam Hussein đổi tên thành phố thành Saddam City, một hành động mang tính biểu tượng cho sự tập trung quyền lực và sùng bái cá nhân. Dưới thời Saddam, Saddam City chìm trong nghèo đói và bất ổn. Sự bất bình âm ỉ trong lòng người dân, kết hợp với ảnh hưởng của các tổ chức cộng sản hoạt động bí mật, biến Saddam City thành một “quả bom nổ chậm” ngay trong lòng thủ đô Baghdad. Cuộc nổi dậy năm 1991, tuy thất bại, đã cho thấy sức mạnh tiềm tàng của sự phản kháng trong lòng thành phố này.
Sadr City and Green Zone MapBản đồ Sadr City và Vùng Xanh tại Baghdad
Sadr City: Sự Trỗi Dậy Của Giáo Sĩ Muqtada al-Sadr
Cuộc xâm lược của Mỹ năm 2003 đã mở ra một chương mới cho Saddam City. Sự sụp đổ của chế độ Saddam Hussein cho phép người dân đổi tên thành phố thành Sadr City, để tưởng nhớ giáo sĩ Mohammad Sadeq al-Sadr, một nhân vật tôn giáo dòng Shia có ảnh hưởng lớn và bị ám sát năm 1999. Con trai của ông, Muqtada al-Sadr, kế thừa sự nghiệp của cha, trở thành lãnh tụ tinh thần của người Shia tại Iraq. Quân đội Mahdi do Muqtada thành lập đã nổi dậy chống lại cả sự chiếm đóng của Mỹ lẫn chính phủ Iraq mới được thành lập. Sadr City, với địa hình phức tạp và lòng dân ủng hộ Muqtada, trở thành căn cứ địa vững chắc cho cuộc kháng chiến.
Sự tồn tại của Sadr City, một khu vực bất ổn ngay sát trung tâm Baghdad, đã buộc quân đội Mỹ phải thiết lập “Vùng Xanh”, một khu vực được bảo vệ nghiêm ngặt để đảm bảo an ninh. Những cuộc giao tranh ác liệt giữa quân đội Mahdi và quân đội Mỹ đã khiến thương vong cho cả hai bên. Mãi đến năm 2008, sau một thỏa thuận ngừng bắn, chính phủ Iraq mới giành lại quyền kiểm soát Sadr City.
Bài Học Từ Sadr City
Câu chuyện về Sadr City phản ánh những biến động phức tạp của lịch sử Iraq hiện đại. Từ một thành phố được xây dựng với hy vọng về một tương lai tươi sáng, Sadr City đã trải qua những giai đoạn đầy biến động, trở thành biểu tượng cho cả sự kháng cự lẫn hy vọng. Sự trỗi dậy của Muqtada al-Sadr và ảnh hưởng của ông đối với chính trường Iraq cho thấy tầm quan trọng của tôn giáo và chủ nghĩa dân tộc trong bối cảnh hậu chiến. Câu chuyện của Sadr City cũng là một lời nhắc nhở về những hậu quả lâu dài của xung đột và tầm quan trọng của hòa giải dân tộc trong việc xây dựng một tương lai ổn định.
Tài Liệu Tham Khảo
- Không có tài liệu tham khảo được cung cấp trong bài viết gốc.
