Nằm ẩn mình giữa dãy núi Sayan hùng vĩ và thảo nguyên Siberia rộng lớn, Tannu Tuva, một vùng đất nhỏ bé nhưng ẩn chứa một lịch sử đầy biến động. Giống như người anh em Mông Cổ, Tannu Tuva khao khát khẳng định chủ quyền và bản sắc riêng. Tuy nhiên, số phận lại đưa đẩy Tannu Tuva vào vòng xoáy lịch sử, trở thành “phiên bản thiếu” của Mông Cổ ngày nay.
Từ Thuộc Địa Nhà Thanh Đến Nước Cộng Hòa Non Trẻ
Câu chuyện về Tannu Tuva bắt đầu từ thế kỷ 17, khi vùng đất này, cùng với Mông Cổ, trở thành một phần của đế chế Đại Thanh hùng mạnh. Dân tộc Tuva, có mối liên hệ mật thiết với người Mông Cổ, luôn ấp ủ khát vọng tự do và độc lập.
Bản đồ Tuva năm 1926
Năm 1911, Cách mạng Tân Hợi bùng nổ ở Trung Quốc, thổi bùng ngọn lửa độc lập trong lòng người dân Mông Cổ và Tuva. Các nhà lãnh đạo Tuva đã tìm kiếm sự bảo hộ từ Sa hoàng Nicholas II của Nga, bất chấp sự phản đối quyết liệt từ chính quyền Trung Quốc. Năm 1914, Tannu Tuva chính thức tuyên bố độc lập, mở ra một chương mới trong lịch sử của mình.
Tuy nhiên, niềm vui độc lập ngắn chẳng tày gang. Năm 1920, lợi dụng cuộc nội chiến Nga, quân đội Trung Quốc đã chiếm lại cả Mông Cổ và Tuva. Cuộc chiến giành quyền kiểm soát vùng đất này giữa Hồng quân, Bạch vệ và quân đội Trung Quốc đã kết thúc vào năm 1921 với chiến thắng thuộc về Hồng quân. Cả Mông Cổ và Tuva một lần nữa giành được độc lập.
Dưới Bóng Đỏ Liên Xô
Mông Cổ nhận được sự công nhận rộng rãi từ cộng đồng quốc tế, trong khi đó, nền độc lập của Tannu Tuva chỉ được Liên Xô và Mông Cổ thừa nhận. Đối với phần còn lại của thế giới, Tannu Tuva chỉ là một chính quyền bù nhìn của Liên Xô.
Năm 1929, với sự hậu thuẫn của Liên Xô, một cuộc đảo chính đã diễn ra ở Tannu Tuva, lật đổ chính phủ của thủ tướng Donduk Kuular, người có tư tưởng thân Mông Cổ và Phật giáo. Chính phủ mới được thành lập, đổi tên nước thành “Cộng hòa Nhân dân Tuva”, đánh dấu sự ảnh hưởng ngày càng tăng của Liên Xô.
Thanh Trừng Và Thế Chiến
Thập niên 1930 chứng kiến những cuộc thanh trừng đẫm máu ở Liên Xô, Mông Cổ và Tannu Tuva. Các nhà sư Phật giáo, tầng lớp tinh hoa tôn giáo, trở thành mục tiêu chính của các cuộc thanh trừng. Nhiều ngôi đền bị phá hủy, các nhà sư bị giết hại hoặc bị đưa đi lao động khổ sai.
Những người lính Tuva trong Thế chiến 2
Năm 1941, khi Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ, Cộng hòa Nhân dân Tuva đã tuyên chiến với Đức Quốc xã để thể hiện lòng trung thành với Liên Xô. Hàng ngàn thanh niên Tuva đã gia nhập Hồng quân, chiến đấu dũng cảm trên chiến trường chống phát xít. Tannu Tuva cũng cung cấp cho Liên Xô một lượng lớn vật tư và lương thực, góp phần vào chiến thắng chung của phe Đồng minh.
Sáp Nhập Vào Liên Bang Xô Viết
Ngày 1 tháng 11 năm 1944, theo nguyện vọng của người dân và chính phủ Cộng hòa Nhân dân Tuva, vùng đất này chính thức sáp nhập vào Liên Xô, trở thành “Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết tự trị Tuva”.
Hậu Liên Xô Và Tương Lai
Sau khi Liên Xô tan rã vào năm 1991, Tuva tiếp tục là một phần của Liên bang Nga với tên gọi Cộng hòa Tuva, thủ phủ là Kyzyl.
Ngày nay, Cộng hòa Tuva vẫn là một trong những khu vực hẻo lánh và kém phát triển nhất của Nga. Tuy nhiên, với trữ lượng khoáng sản dồi dào và tiềm năng du lịch lớn, Cộng hòa Tuva có nhiều cơ hội để phát triển kinh tế và nâng cao đời sống người dân.
Câu chuyện về Tannu Tuva là minh chứng cho những biến động khốc liệt của lịch sử và khát vọng tự do, độc lập của một dân tộc. Dù không còn tồn tại trên bản đồ thế giới như một quốc gia độc lập, Tannu Tuva vẫn giữ một vị trí đặc biệt trong lịch sử, là “phiên bản thiếu” của Mông Cổ và là bài học về sự ảnh hưởng của các cường quốc đến vận mệnh của các quốc gia nhỏ bé.
