Bức tranh sơn dầu “Susanna and the Elders” của Rembrandt van Rijn (1647) đưa chúng ta đến với câu chuyện Susanna bị oan khuất trong chương 13 sách ngôn sứ Daniel (Kinh Thánh Cựu Ước). Điều thú vị là câu chuyện này chỉ xuất hiện trong Kinh Thánh Công giáo mà vắng bóng trong Kinh Thánh Do Thái giáo hay Tin Lành. Vậy đâu là nguyên nhân cho sự khác biệt này? Bài viết này sẽ đưa bạn vào hành trình lịch sử đầy kịch tính, từ những cuộc chiến tranh, lưu đày, tranh luận tôn giáo đến nỗ lực xác lập một quy điển chung cho Kinh Thánh Công giáo.
Cuộc Chiến Ngôn Ngữ Và Quyết Định Của Công Đồng Jamnia
Sau thất bại trước đế chế La Mã năm 70 SCN, người Do Thái đối mặt với nguy cơ bị đồng hóa và chia rẽ tôn giáo. Giữa lúc hỗn loạn, một nhóm rabbi đã nhóm họp tại Jamnia vào cuối thế kỷ 1 SCN với mục tiêu củng cố bản sắc Do Thái, trong đó có việc xác định quy điển Kinh Thánh.
Hình ảnh minh hoạ cho một cuộc họp của các rabbi Do Thái.
Vấn đề nan giải nằm ở chỗ, ngoài 39 cuốn sách viết bằng tiếng Hebrew, bản Kinh Thánh bản Bảy Mươi (LXX) được sử dụng rộng rãi trong cộng đồng Do Thái lưu vong còn chứa thêm 13 cuốn sách viết bằng tiếng Hy Lạp. Với niềm tin rằng Thiên Chúa chỉ phán truyền bằng tiếng Hebrew, các rabbi tại Jamnia đã quyết định loại bỏ những phần Kinh Thánh tiếng Hy Lạp, bao gồm cả chương 13 sách Daniel, khỏi quy điển chính thức.
Thánh Jerome Và Bản Vulgata: Sự Xuất Hiện Của “Đệ Nhị Quy Điển”
Trong khi đó, cộng đồng Kitô giáo non trẻ đã sử dụng bản LXX như Kinh Thánh Cựu Ước của mình. Vào cuối thế kỷ 4 SCN, Thánh Jerome được giao nhiệm vụ dịch thuật Kinh Thánh sang tiếng Latinh, tạo nên bản Vulgata. Trong bản dịch này, Thánh Jerome đã sử dụng một quy điển gồm 46 cuốn, bao gồm 7 cuốn sách tiếng Hy Lạp: Tobit, Judith, 1 Maccabees, 2 Maccabees, Wisdom, Sirach, Baruch, cùng 3 đoạn trích trong Esther và Daniel.
Quyết định của Thánh Jerome dựa trên đức tin của các giáo đoàn Kitô giáo thời kỳ đầu, và sau này được Đức Giáo hoàng Damasus I công nhận. Tuy nhiên, thuật ngữ “Đệ Nhị Quy Điển” được Sixtus thành Siena đặt ra vào thế kỷ 16 đã vô tình tạo ra sự phân biệt về tầm quan trọng giữa các cuốn sách trong Kinh Thánh.
Công Đồng Trento và Khẳng Định Cuối Cùng
Tranh luận về quy điển Kinh Thánh bùng nổ trở lại trong thời kỳ Cải cách Kháng nghị. Martin Luther, nhà lãnh đạo phong trào Cải cách, chỉ công nhận quy điển Do Thái giáo và bác bỏ “Đệ Nhị Quy Điển” là “mạo thư”. Để đáp trả, Công Đồng Trento (1545-1563) đã chính thức xác nhận 46 cuốn sách trong Kinh Thánh Cựu Ước, bao gồm cả “Đệ Nhị Quy Điển”, là lời Thiên Chúa mặc khải.
Công Đồng Vatican II (1962-1965) tiếp tục khẳng định: “Để viết ra các sách thánh, Thiên Chúa đã chọn những con người… để khi chính Ngài hành động trong họ và qua họ, họ viết ra như những tác giả đích thật tất cả những gì Chúa muốn”. Như vậy, Kinh Thánh là tác phẩm của cả Thiên Chúa và con người, là sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố thần linh và yếu tố nhân bản.
Kết Luận
Câu chuyện về “Đệ Nhị Quy Điển” là minh chứng cho hành trình đầy chông gai mà Giáo hội đã trải qua để bảo vệ và truyền đạt trọn vẹn kho tàng mặc khải của Thiên Chúa. Sự kiện này cũng cho thấy tầm quan trọng của việc nghiên cứu bối cảnh lịch sử, văn hóa và ngôn ngữ để hiểu rõ hơn về Kinh Thánh.
