Nền kinh tế Trung Quốc đang đối mặt với những thách thức đáng kể, buộc chính phủ phải triển khai một loạt biện pháp kích thích kinh tế. Tuy nhiên, gói kích thích mới nhất của Bắc Kinh, tập trung vào hỗ trợ thị trường tài chính và doanh nghiệp nhà nước, dường như chưa giải quyết được gốc rễ của vấn đề: sự suy giảm niềm tin của người tiêu dùng và mô hình tăng trưởng dựa vào đầu tư do nhà nước dẫn dắt. Liệu Trung Quốc có thể thoát khỏi vòng xoáy suy giảm kinh tế và đạt được “giấc mộng Trung Hoa” của Tập Cận Bình hay không vẫn còn là một câu hỏi lớn.
Nội dung
Hình ảnh: Một góc nhìn về sự phát triển đô thị ở Trung Quốc, phản ánh cả tiềm năng và thách thức kinh tế.
Cuộc Khủng Hoảng Niềm Tin Của Người Tiêu Dùng
Cầu trong nước yếu kém do người tiêu dùng thiếu niềm tin là thách thức ngắn hạn cấp bách nhất của Trung Quốc. Sự suy giảm tăng trưởng thu nhập khả dụng của các hộ gia đình, từ mức tăng gấp đôi sau mỗi tám năm xuống còn 15 năm, đã làm xói mòn niềm tin vào tương lai kinh tế. Gói kích thích mới, dù được quảng bá là nhằm thúc đẩy tiêu dùng, lại chủ yếu tập trung vào việc hỗ trợ thị trường chứng khoán và doanh nghiệp nhà nước, bỏ qua nhu cầu hỗ trợ trực tiếp cho các hộ gia đình.
Nới Lỏng Định Lượng Theo Kiểu Trung Quốc
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đang áp dụng chiến lược nới lỏng định lượng tương tự như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, tập trung vào việc bơm thanh khoản vào thị trường tài chính và trợ giá cho các tài sản rủi ro. Tuy nhiên, cách tiếp cận này khó có thể giải quyết được vấn đề cốt lõi là kích cầu thực tế của người tiêu dùng. Một số biện pháp hỗ trợ hạn chế cho hộ gia đình, như tái cấp vốn thế chấp và giảm khoản thanh toán ban đầu cho nhà thứ hai, chưa đủ để khôi phục niềm tin của người dân vào triển vọng tài chính dài hạn.
Tham Vọng Tự Lực Cánh Sinh Của Tập Cận Bình
Ưu tiên hàng đầu của Tập Cận Bình là biến Trung Quốc thành một siêu cường toàn cầu tự lực cánh sinh. Mục tiêu tăng trưởng GDP hiện tại khoảng 5% và gói kích thích mới chỉ là công cụ để đạt được mục tiêu này. Tập Cận Bình không ủng hộ việc phân phát tiền mặt trực tiếp cho người dân vì lo ngại tạo ra một nhà nước phúc lợi, thay vào đó, ông ưu tiên đầu tư do nhà nước dẫn dắt vào các ngành công nghiệp chiến lược như trí tuệ nhân tạo và chất bán dẫn.
Khó Khăn Của Chính Quyền Địa Phương
Tình hình tài chính khó khăn của chính quyền địa phương, do doanh thu từ bán đất giảm và chi phí phúc lợi xã hội tăng, cũng là một rào cản cho việc triển khai các biện pháp kích thích hiệu quả. Nếu Bắc Kinh chuyển tiền mặt trực tiếp cho các hộ gia đình, việc giám sát việc phân bổ nguồn lực ở cấp địa phương sẽ là một thách thức lớn.
Triển Vọng Tương Lai
Gói kích thích mới có thể giúp Trung Quốc đạt được mục tiêu tăng trưởng ngắn hạn, nhưng chưa giải quyết được các vấn đề cấu trúc sâu xa của nền kinh tế. Sự suy giảm dân số, căng thẳng địa chính trị và tâm lý bất an của tầng lớp trung lưu đều là những yếu tố ảnh hưởng đến triển vọng dài hạn.
Biểu đồ minh hoạ xu hướng kinh tế Trung Quốc, cho thấy sự cần thiết phải có các chính sách hiệu quả hơn để duy trì tăng trưởng.
Kết luận
Trung Quốc đang đứng trước ngã ba đường. Lựa chọn bám víu vào mô hình kinh tế cũ, tập trung vào đầu tư nhà nước và kiểm soát chặt chẽ, có thể giúp duy trì sự ổn định trong ngắn hạn nhưng khó đảm bảo tăng trưởng bền vững trong dài hạn. Sự bất mãn ngày càng tăng của người dân, thể hiện qua việc thắt chặt chi tiêu và tìm kiếm niềm tin ở những nơi khác ngoài lời hứa của chính phủ, là một tín hiệu cảnh báo. Trung Quốc cần những cải cách mạnh mẽ hơn để khôi phục niềm tin của người tiêu dùng và tạo động lực mới cho nền kinh tế. Tương lai của “giấc mộng Trung Hoa” phụ thuộc vào khả năng thích ứng và thay đổi của Bắc Kinh trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động.
