Tưởng Giới Thạch
Bài viết này sẽ đưa chúng ta ngược dòng lịch sử, trở về giai đoạn đầy biến động của Trung Quốc vào giữa thế kỷ 20, để tìm hiểu lý do tại sao Tưởng Giới Thạch lại chọn Đài Loan làm căn cứ địa cuối cùng cho Quốc Dân Đảng sau khi thất bại trước Đảng Cộng sản.
Lần Đầu Tiên Chạm Trán Hòn Đảo Định Mệnh
Chuyến thăm Đài Loan đầu tiên của Tưởng Giới Thạch diễn ra vào ngày 25/10/1946, một năm sau khi hòn đảo này được trao trả lại cho Trung Quốc sau nhiều thập kỷ bị Nhật Bản chiếm đóng. Lúc này, tình hình chính trị Trung Quốc đang hết sức căng thẳng, Quốc Dân Đảng và Đảng Cộng sản đang trong giai đoạn đàm phán sau chiến tranh.
Sự chào đón nồng nhiệt của người dân Đài Loan đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng Tưởng. Ông nhận thấy hòn đảo này ít bị ảnh hưởng bởi Đảng Cộng sản, xem đây là một “mảnh đất sạch sẽ” để xây dựng thành “tỉnh kiểu mẫu”.
Vụ Bạo Loạn 28/2 và Chính Sách “Mềm Mỏng”
Năm 1947, vụ bạo loạn ngày 28/2 do chính quyền Quốc Dân Đảng đàn áp đã khiến Tưởng Giới Thạch phải điều quân đội đến Đài Loan để ổn định tình hình. Tuy nhiên, thay vì dùng biện pháp cứng rắn, Tưởng lại lựa chọn chính sách “mềm mỏng”, khoan dung, tha thứ cho những người tham gia bạo loạn (ngoại trừ những người bị tình nghi là Đảng Cộng sản).
Ông cũng cho phép người dân địa phương tham gia vào bộ máy chính quyền, cử Ngụy Đạo Minh, một nhà ngoại giao, làm chủ tịch tỉnh Đài Loan. Những động thái này cho thấy Tưởng đã bắt đầu tính toán đến việc biến Đài Loan thành một căn cứ địa tiềm năng.
Từ “Thu Nhỏ Phạm Vi” Đến Chuyển Dần Thực Lực
Bước sang năm 1948, khi cục diện cuộc nội chiến ngày càng bất lợi cho Quốc Dân Đảng, Tưởng Giới Thạch càng dồn sự chú ý vào Đài Loan.
Thất vọng với sự yếu kém của bộ máy Quốc Dân Đảng, Tưởng muốn tìm một nơi để “cải tạo lại toàn bộ”. Đài Loan, với vị trí địa lý cách biệt và ít bị ảnh hưởng bởi Đảng Cộng sản, đã trở thành lựa chọn hàng đầu. Tưởng bắt đầu âm thầm chuyển tài sản, vàng bạc, ngoại tệ sang Đài Loan.
Ông cũng vận động những người ủng hộ mình di cư sang hòn đảo này, chuẩn bị cho một kế hoạch lâu dài.
Chuẩn Bị Cho Một Cuộc Rút Lui
Thất bại liên tiếp trên chiến trường khiến Tưởng Giới Thạch phải đối mặt với áp lực từ nhiều phía. Dưới sức ép của các tướng lĩnh và chính trị gia, ngày 21/1/1949, Tưởng tuyên bố từ chức Tổng thống, nhường chức cho Lý Tông Nhân.
Tuy nhiên, Tưởng vẫn âm thầm nắm quyền kiểm soát quân đội và chính quyền Quốc Dân Đảng. Ông tập trung xây dựng Đài Loan thành căn cứ địa mới, lên kế hoạch di chuyển toàn bộ chính quyền và quân đội đến hòn đảo này.
Lo Ngại Về Tham Vọng Của Đồng Minh
Trong khi Tưởng Giới Thạch đang ráo riết chuẩn bị cho kế hoạch rút lui, thì một mối lo ngại khác xuất hiện: tham vọng thâu tóm Đài Loan của Mỹ và Anh. Lo ngại hòn đảo này rơi vào tay Đảng Cộng sản, Mỹ và Anh đã có những động thái muốn giành quyền kiểm soát Đài Loan.
Tuy nhiên, Tưởng Giới Thạch kiên quyết phản đối, khẳng định sẽ bảo vệ Đài Loan đến cùng.
Thành Lập “Văn Phòng Tổng Tài” Tại Đài Bắc
Để khẳng định quyền kiểm soát với Đài Loan, Tưởng Giới Thạch đã thành lập “Văn phòng Tổng tài” tại Đài Bắc vào ngày 1/7/1949. Con trai ông, Tưởng Kinh Quốc, được giao phụ trách nhiều vị trí quan trọng trong bộ máy chính quyền mới này.
Tưởng xem việc thành lập “Văn phòng Tổng tài” là một trong những bước đi quan trọng giúp Quốc Dân Đảng duy trì quyền lực và xây dựng lại lực lượng.
“Kế Hoạch Tây Nam” Thất Bại, Rút Lui Về Đài Loan
Mặc dù đã chọn Đài Loan làm căn cứ địa mới, nhưng Tưởng Giới Thạch vẫn cố gắng bảo vệ khu vực Tây Nam Trung Quốc.
Tuy nhiên, “Kế hoạch Tây Nam” của Tưởng đã hoàn toàn thất bại. Ngày 29/11/1949, Tưởng cùng các tướng lĩnh thân cận rút chạy về Đài Loan, để lại Hồ Tông Nam tiếp tục chống cự với quân đội Cộng sản.
Giấc mộng về một căn cứ địa trên đất liền đã tan vỡ. Đài Loan trở thành nơi trú ẩn cuối cùng của Tưởng Giới Thạch và những người ủng hộ ông.
Kết Luận
Hành trình chọn Đài Loan làm nơi dựng cờ của Tưởng Giới Thạch là một câu chuyện dài, đầy biến động và bi tráng.
Sự lựa chọn này là kết quả của nhiều yếu tố: thất bại trên chiến trường, sự lo ngại về tham vọng của các cường quốc, và trên hết là mong muốn duy trì quyền lực và xây dựng lại lực lượng.
Quyết định rút lui về Đài Loan đã tạo nên một chương mới trong lịch sử Trung Quốc hiện đại, với những hệ lụy kéo dài cho đến tận ngày nay.
