Văn khấn lễ Thành Hoàng ở Đình, Đền, Miếu đã trở thành một phần không thể thiếu trong phong tục tập quán của người Việt Nam. Đây là nơi mà chúng ta tỏ lòng tôn kính và biết ơn đối với các vị thần linh, Thành Hoàng, Thánh Mẫu đã có công với đất nước và dân tộc. Hãy cùng tìm hiểu về ý nghĩa của lễ Thành Hoàng và cách cúng lễ tại Đình, Đền, Miếu.
1. Ý nghĩa lễ Thành Hoàng ở Đình, Đền, Miếu
Theo truyền thống văn hoá, ở mỗi tỉnh thành, làng xã Việt Nam đều có các Đình, Đền, Miếu là nơi thờ tự Thần linh, Thành Hoàng, Thánh Mẫu. Những vị thần này đã có công với cộng đồng làng xã và đất nước trong lịch sử đấu tranh giữ nước và dựng nước. Ngày nay, dân tộc Việt Nam vẫn duy trì tập quán đi lễ, đi trẩy Hội tại các Đình, Đền, Miếu, Phủ vào các ngày lễ, tết, tuần tiết, sóc, vọng và ngày Hội để tỏ lòng tôn kính và ngưỡng mộ các bậc tôn thần đã có công với đất nước.
Đình, Đền, Miếu cùng với sự linh diệu của các vị Thần đã đi vào trang sử oai hùng của dân tộc Việt Nam, đóng góp không nhỏ vào việc duy trì tình cảm yêu nước và tôn giáo. Con người hy vọng rằng, bằng những hành vi tín ngưỡng, chúng ta có thể cầu viện đấng Thần linh phù hộ cho bản thân, gia đình và cộng đồng được an khang, thành công, thịnh vượng, yên bình, đồng thời giải trừ tội lỗi.
2. Sắm lễ và cách cúng lễ Thành Hoàng ở Đình, Đền, Miếu
Khi đến Đình, Đền, Miếu, chúng ta nên chuẩn bị lễ vật phù hợp. Lễ vật có thể to, nhỏ, nhiều hoặc ít, sang trọng hoặc giản dị, tuỳ theo ý thích. Dù ở những nơi thờ các Thần, Mẫu, ta vẫn có thể sắm lễ chay như hương hoa quả, oản,… để dâng cúng.
Dưới đây là một số lễ vật phổ biến và cách cúng lễ:
- Lễ Chay: Gồm hương hoa, trà, quả, phẩm oản… dùng để lễ ban Phật, Bồ Tát (nếu có). Lễ chay cũng dùng để dâng cúng Thánh Mẫu.
- Lễ Đồ Sống: Tránh sử dụng các đồ lễ sống như trứng, gạo, muối hoặc thịt tại các ban quan Ngũ Hổ, Bạch xà, Thanh xà đặt ở hạ ban Công Đồng Tứ Phủ.
- Cỗ Sơn Trang: Gồm những đồ đặc sản chay Việt Nam. Không sử dụng cua, ốc, lươn, ớt, chanh quả… Nếu có gạo nếp cẩm nấu xôi chè thì cũng thuộc vào lễ này.
- Lễ Ban Thờ Cô, Thờ Cậu: Gồm oản, quả, hương hoa, gương, lược… là những đồ chơi truyền thống của trẻ nhỏ. Lễ vật này cầu kỳ, nhỏ, đẹp và được bao trong những túi nhỏ xinh xắn, đẹp mắt.
- Lễ Thần Thành Hoàng, Thư Điền: Phải sử dụng những đồ lễ chay mới có phúc và những lời cầu nguyện được linh ứng. Hạ lễ sau khi lễ Thành Hoàng ở Đền, Đình, Miếu.
3. Bài Văn khấn lễ Thành Hoàng ở Đền, Đình, Miếu
Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy)
- Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.
- Con xin kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái tuế chí đức Tôn Thần.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.
Hương tử con là: ………… Ngụ tại: ………… Hôm nay là ngày …… tháng ….. năm ………….. Hương tử con đến nơi ……………. Thành tâm kính nghĩ: Đức Đại Vương nhận mệnh Thiên Đình giáng lâm trên đất nước Việt Nam làm Bản cảnh Thành Hoàng chủ tể một phương bấy nay ban phúc lành che chở cho dân. Nay hương tử chúng con thành tâm dâng lên lễ bạc, hiến tế hương hoa, phẩm oản…… Cầu mong đức Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương chứng giám, rủ lòng thương xót, phù hộ che chở cho chúng con sức khỏe dồi dào, mọi sự tốt lành, lắm tài nhiều lộc, an khang thịnh vượng, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
Hương tử con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy)
4. Hạ lễ
Sau khi kết thúc khấn, lễ ở các ban thờ, chúng ta có thể viếng thăm phong cảnh nơi thừa tự, thờ tự. Khi thắp hết một tuần nhang, có thể thắp thêm một tuần nhang nữa. Thắp nhang xong, vái 3 vái trước mỗi ban thờ rồi hạ tiền, vàng… (đồ mã) đem ra nơi hoá vàng để hoá. Khi hoá tiền, vàng… cần hoá từng lễ một, từ lễ của ban thờ chính cho tới cuối cùng là lễ tiền vàng… ở ban thờ Cô thờ cậu.
Riêng các đồ lễ ở ban thờ Cô, thờ Cậu như gương, lược… thì để nguyên trên bàn thờ hoặc giả nơi đặt bàn thờ này có nơi để riêng.
