Tạo mộ là một hoạt động diễn ra hằng năm, đặc biệt vào dịp Tết ở Việt Nam. Đây là một phong tục truyền thống đầy ý nghĩa. Vậy tạo mộ là gì? Ý nghĩa của nó như thế nào? Và chúng ta cần chuẩn bị những gì khi đi tạo mộ? Hãy cùng Khám Phá Lịch Sử tìm hiểu về những vấn đề này nhé.
Ý nghĩa của việc đi tạo mộ
Tạo mộ là một phần trong việc chuẩn bị cho ngày Tết, để gia đình sum vầy và giãi bày những tâm tư, tình cảm với những người đã khuất trong năm vừa qua. Cùng với ý nghĩa thể hiện lòng hiếu kính, sự biết ơn của con cháu với ông bà, tổ tiên, tạo mộ còn nhắc nhở con cháu về đạo lý “chim có tổ, người có tông”. Tạo mộ thật sự là một nét đẹp văn hóa đáng quý của con người Việt Nam.
Ngày tạo mộ cuối năm
Ở miền Nam, gia đình thường tiến hành tạo mộ từ rất sớm, khoảng mùng 10 tháng Chạp và kéo dài đến ngày 25 âm lịch (những ngôi mộ vô chủ sẽ được người dân địa phương dọn dẹp sau đó).
Cách chuẩn bị lễ, mâm cúng tạo mộ
Việc chuẩn bị những vật phẩm cúng lễ sao cho đúng và đủ khi đi tạo mộ là rất quan trọng. Một số lễ vật không thể thiếu bao gồm đèn, trà, rượu, nước trong, tiền vàng, trầu cau, nhang và trái cây. Gia đình có thể chuẩn bị lễ chay hoặc lễ mặn tùy theo truyền thống của mỗi gia đình. Đối với lễ chay, cần chuẩn bị thêm bánh, gạo, muối, chén mật, xôi chè. Còn lễ mặn thì có thêm chân giò, gà luộc hoặc khoanh giò.
Điều đặc biệt đó chính là tấm lòng thành của con cháu với ông bà, tổ tiên. Mọi việc dọn dẹp, sửa sang, làm lễ đều phải xuất phát từ tâm, làm với lòng thành và biết ơn đối với ông bà, tổ tiên.
Văn khấn tạo mộ theo văn khấn cổ truyền Việt Nam
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy ngài Địa tạng Vương Bồ Tát.
- Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào Phán quan.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng Chư vị Đại Vương quản cai nơi nghĩa trang.
- Con kính lạy Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa Tôn thần.
- Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ Long Mạch Tôn thần, các ngài Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản trong nơi nghĩa trang này.
Con kính lạy hương linh cụ:…………………..
Hôm nay là ngày… tháng Chạp năm Canh Tý, năm cũ sắp qua, năm mới sắp đến.
Tín chủ (chúng) con là:…………..
Ngụ tại:…………..
Chúng con sắm sanh phẩm vật, hương hoa trà quả, kim ngân tài mã, dâng hiến trình cáo Tôn thần, kính rước vong linh bản gia tiên tổ chúng con là:............... có phần mộ táng tại………… được về với gia đình đón mừng năm mới, để cho cháu con được phụng sự trong tiết xuân thiên, báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần, Phủ thùy doãn hứa.
Âm dương cách trở
Bát nước nén hương
Thành tâm kính lễ
Cúi xin chứng giám. Phù hộ độ trì
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)(Theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam – NXB Văn Hóa Thông tin)
Bài cúng tạ mộ cuối năm (chạp mã)
Bài cúng mẫu 1
(Tạ mộ để xin phép Thổ thần Thổ địa nơi đó cho Ông bà về ăn Tết)
Kính lạy:
- Ngài Kim niên Đương cai Thái tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào phán quan.
- Ngài bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương.
- Ngài bản xứ thần linh Thổ địa tôn thần.
- Các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ long mạch Tôn thần, Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh long, Hữu Bạch hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản ở trong xứ này.
Chúng con (Họ tên vợ, chồng)............................................................
Địa chỉ.............................................................................................
Sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Tôn thần, kính viếng vong linh là:....................................
(Tên của Ông, bà, cha mẹ v.v…): Tuổi...............................
Tạ thế ngày....................................................................
Phần mộ ký táng tại......................................................
Nay nhân ngày (Ví dụ: Cuối năm, hoặc Thanh minh, hoặc thăm mộ) con xin cúi lạy Thần linh đất này, Thành hoàng bản thổ nơi đây, đất lành chim đậu, đức dày thanh cao, giữ lành công lao, có kết có phát nhờ vào thần quan, tôn thần long mạch cao sang, nhị thập tứ hướng nhị thập tứ sơn quanh vùng.
Chọn đây an táng mộ phần, thỏa yên muôn thủa, hồng ân đời đời, gia ân mãi mãi không thôi, chúng con xin có vài lời cầu xin: Bái tạ thủ mộ thần quan, cho chân linh dưỡng cho hài cốt nguyên vẹn toàn, phù hộ con cháu trần gian, an khang mạnh khỏe ăn làm gặp may. Âm dương cách trở, bát nước nén hương, biểu tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo!
(Khấn 3 lần rồi đốt vàng tiền).Bài cúng 2
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy ngài Địa tạng vương bồ tát.
- Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào Phán quan.
- Con kính lạy ngày Bản cảnh Thành Hoàng Chư vị Đại Vương quản cai nơi nghĩa trang.
- Con kính lạy Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa Tôn thần.
- Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ Long Mạch Tôn thần, các ngài Tiền Chu Tước, Hậu Huyền Vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản trong nơi nghiã trang này.
- Con kính lạy hương linh cụ:...............................................................
Hôm nay là ngày... .......tháng Chạp, năm cũ sắp qua, năm mới sắp đến.
Tín chủ (chúng) con là:........................................................................
Ngụ tại:..............................................................................................
Chúng con sắm sanh phẩm vật, hương hoa trà quả,kim ngân tài mã, dâng hiến trình cáo Tôn thần, kính rước vong linh bản gia tiên tổ chúng con là:...............kỵ nhật là.......có phần mộ táng tại............được về với gia đình đón mừng năm mới, để cho cháu con được phụng sự trong tiết xuân thiên, báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần, Phủ thùy doãn hứa.
Âm dương cách trở
Bát nước nén hương
Thành tâm kính lễ
Cúi xin chứng giám
Phù hộ độ trì
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!