Chiến tranh, với những tàn khốc và mất mát, thường được biện minh bằng những lý do cao cả. Tuy nhiên, lịch sử cũng ghi nhận không ít trường hợp chiến tranh được khơi mào bởi những âm mưu đen tối, những “lá cờ giả” được dựng lên để che giấu dã tâm. Vụ pháo kích làng Mainila năm 1939, cái cớ mà Liên Xô sử dụng để phát động Chiến tranh Mùa Đông chống lại Phần Lan, là một ví dụ điển hình cho chiến thuật “cờ giả” đầy mưu mô này.
Vào giữa thập niên 1930, dưới sự lãnh đạo của Stalin, Liên Xô theo đuổi chính sách bành trướng, nhắm đến việc khôi phục các vùng lãnh thổ từng thuộc Đế quốc Nga. Phần Lan, quốc gia giành được độc lập từ năm 1918 sau hơn một thế kỷ dưới ách thống trị của Nga hoàng, trở thành mục tiêu tiếp theo. Hiệp ước Molotov-Ribbentrop ký kết giữa Đức và Liên Xô vào tháng 8/1939 đã đặt Phần Lan vào vùng ảnh hưởng của Liên Xô, tương tự như số phận của ba nước Baltic Estonia, Latvia và Litva. Trong khi ba nước Baltic buộc phải chấp nhận sự hiện diện của Hồng quân trên lãnh thổ và sau đó bị sáp nhập, Phần Lan đã chọn con đường kháng cự, tiến hành tổng động viên quân đội.
Ký giả nước ngoài cùng với binh sĩ Phần Lan (bên trái) và Liên Xô (bên phải) tại Mainilsky ngày 29/11/1939
Vụ Pháo Kích Làng Mainila: Màn Kịch Được Dàn Dựng?
Ngày 26/11/1939, một sự kiện chấn động đã xảy ra: làng Mainila, nằm trong lãnh thổ Liên Xô, bị pháo kích. Theo báo cáo của Kirill Meretskov, sau này là Nguyên soái Liên Xô, vụ pháo kích do quân đội Phần Lan gây ra đã khiến 4 binh sĩ Liên Xô thiệt mạng và 9 người bị thương. Tuy nhiên, danh tính của những người lính này chưa bao giờ được công bố. Báo chí Liên Xô lập tức lên án đây là “sự khiêu khích trắng trợn của quân đội Phần Lan”.
Tuy nhiên, phía Phần Lan đã bác bỏ cáo buộc này. Thống chế Mannerheim, khi đó đang thị sát eo đất Karelian, khẳng định pháo binh Phần Lan không thể bắn tới Mainila, do khoảng cách quá xa, lên tới 20km. Cuộc điều tra của Phần Lan cho thấy các phát súng được bắn từ phía Liên Xô, rất có thể là một tai nạn trong quá trình tập trận. Phần Lan đề nghị tiến hành điều tra chung và sẵn sàng rút quân khỏi biên giới.
Từ Mainila Đến Chiến Tranh Mùa Đông
Đề nghị của Phần Lan đã bị Liên Xô bác bỏ, coi đó là “thái độ thù địch”. Chỉ ba ngày sau, vào ngày 30/11/1939, Hồng quân Liên Xô tràn qua biên giới Phần Lan, chính thức khơi mào Chiến tranh Mùa Đông. Mặc dù Liên Xô tự tin sẽ nhanh chóng đánh bại Phần Lan, cuộc chiến kéo dài gần 4 tháng và gây tổn thất nặng nề cho Hồng quân, làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín của quân đội Liên Xô.
Nhiều bằng chứng sau này cho thấy vụ Mainila thực chất là một màn kịch do Liên Xô dàn dựng. Nhà báo Mỹ John Gunther đã gọi vụ việc là “vụng về và rõ ràng là bịa đặt”. Hồi ký của cựu lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev cũng gián tiếp thừa nhận điều này, mặc dù ông vẫn cố gắng đổ lỗi cho Phần Lan. Nhà sử học Nga Pavel Aptekar, sau khi phân tích các tài liệu quân sự được giải mật, đã kết luận rằng không có bất kỳ thương vong nào của Liên Xô trong khoảng thời gian xảy ra vụ pháo kích, càng củng cố thêm nghi ngờ về tính xác thực của vụ việc.
Bài Học Lịch Sử Vẫn Còn Nguyên Giá Trị
Vụ Mainila là một minh chứng rõ ràng cho việc sử dụng chiến thuật “cờ giả” để biện minh cho hành động xâm lược. Chiến thuật này, tiếc thay, vẫn còn được sử dụng đến ngày nay, không chỉ trong lĩnh vực quân sự mà còn trong chính trị và kinh tế. Vụ việc này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc kiểm chứng thông tin, phân biệt đúng sai và cảnh giác trước những mưu đồ chính trị. Lịch sử, dù đã qua đi, vẫn mang đến những bài học quý giá cho hiện tại và tương lai. Sự thật về vụ Mainila là một lời cảnh tỉnh về sự nguy hiểm của những âm mưu chính trị và sự cần thiết của hòa bình và tôn trọng chủ quyền quốc gia.
Tài liệu tham khảo:
- Khrushchev, N. S. (1970). Khrushchev remembers. Little, Brown.
- Gunther, J. (1940). Inside Europe. Harper & Brothers.
- Aptekar, P. (1994). The Mainila Shots. Sovietskaia Rossiia.
