Khu phi quân sự DMZ, biên giới chia cắt hai miền Triều Tiên, luôn là một trong những khu vực căng thẳng nhất thế giới. Nơi đây, từng tấc đất đều nhuốm màu chiến tranh và sự chia ly, là minh chứng cho một thời kỳ lịch sử đầy biến động. Vào ngày 23/11/1984, khu vực này lại một lần nữa trở thành tâm điểm chú ý khi Vasily Yakovlevich Matuzok, một sinh viên Liên Xô 22 tuổi, quyết định thực hiện một cuộc đào tẩu táo bạo.
Sinh ra và lớn lên trong lòng Liên Xô, Matuzok mang trong mình khát khao về một cuộc sống tự do và đầy đủ hơn. Năm 1984, anh được cử sang Triều Tiên để học tập ngôn ngữ. Cơ hội đến với Matuzok khi anh được tham gia một phái đoàn ngoại giao cấp cao của Liên Xô do Thứ trưởng Ngoại giao Mikhail Kapitsa dẫn đầu.
Tuy nhiên, dường như cuộc sống tại Triều Tiên cũng không khác gì nhiều so với quê hương, Matuzok quyết định tìm kiếm vận may ở miền đất hứa – Hàn Quốc. Lợi dụng lúc được lính Triều Tiên canh gác chụp ảnh giúp, Matuzok đã nhanh chóng chạy về phía làng đình chiến Panmunjom, nơi lính Mỹ và Hàn Quốc đang đóng quân.
Hình ảnh minh họa khu vực DMZ, nơi diễn ra cuộc đào tẩu của Matuzok.
Hành động bất ngờ của Matuzok đã khiến lực lượng Triều Tiên được phen náo loạn. Một trung đội được lệnh truy đuổi, nã súng về phía anh ta. Tuy nhiên, bằng sự nhanh trí và may mắn, Matuzok đã né được tất cả. Cuộc rượt đuổi diễn ra căng thẳng, vượt qua cả ranh giới Hàn Quốc, khiến quân đội Mỹ và Hàn Quốc phải vào cuộc. Giữa làn đạn, một trung đội Triều Tiên bị mắc kẹt trong một vườn cây, dẫn đến cuộc đấu súng kéo dài 40 phút.
Phía Hàn Quốc ghi nhận một binh sĩ thiệt mạng và một số khác bị thương, trong khi phía Mỹ có một trung sĩ bị thương nặng. Phía Triều Tiên chịu tổn thất nặng nề hơn với 3 binh sĩ thiệt mạng, 5 người bị thương và 6 người đầu hàng. Số phận những người lính mất tích sau đó vẫn là một ẩn số.
Vụ việc đã khép lại với “chiến thắng” thuộc về Mỹ và Hàn Quốc. 26 quân nhân Mỹ và 17 quân nhân Hàn Quốc đã được trao huân chương cho lòng dũng cảm trong cuộc đụng độ chớp nhoáng này. Về phía Triều Tiên, mặc dù chưa được xác thực, nhưng một số nguồn tin cho biết đã có 2 binh sĩ bị xử tử vì để Matuzok trốn thoát.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý nhất, số phận của Vasily Yakovlevich Matuzok sau cuộc đào tẩu lại chìm vào bí ẩn. Chưa từng có bất kỳ thông tin chính thức nào về việc Matuzok có đến được Hàn Quốc hay không. Một số tin đồn cho rằng, để tránh căng thẳng ngoại giao leo thang, phía Hàn Quốc đã bí mật chuyển Matuzok sang một quốc gia khác, có thể là Mỹ hoặc Philippines.
Cho đến nay, câu chuyện về Vasily Yakovlevich Matuzok vẫn là một bí ẩn lịch sử chưa có lời giải đáp. Cuộc đào tẩu của anh, tuy ngắn ngủi nhưng đã làm rung chuyển khu vực DMZ và trở thành một trong những sự kiện kỳ lạ nhất trong lịch sử Chiến tranh Lạnh.
