Mở đầu bằng giai điệu vừa bi thương vừa hào hùng của bản nhạc bất hủ “Waterloo” của nhóm ABBA, chúng ta như được trở về thời khắc lịch sử đầy biến động của châu Âu đầu thế kỷ 19, nơi diễn ra trận chiến định mệnh đã đặt dấu chấm hết cho đế chế lẫy lừng của Napoléon Bonaparte. Waterloo, cái tên gợi lên cả nỗi đau và niềm kiêu hãnh, một khúc ca về sự thất bại nhưng cũng là minh chứng cho lòng dũng cảm và ý chí kiên cường.
Cuộc Hội Ngộ Định Mệnh Trên Đất Bỉ
Mùa xuân năm 1815, sau thời gian lưu vong trên đảo Elba, Napoléon trở lại nước Pháp, tập hợp lực lượng hơn 93.000 người, sẵn sàng đối đầu với liên quân hùng mạnh gồm Anh, Đức, Bỉ-Hà Lan dưới sự chỉ huy của Công tước Wellington và quân đội Phổ do Thống chế Blücher dẫn dắt. Waterloo, vùng đất nằm ở cửa ngõ Bruxelles, thủ đô của Bỉ, trở thành điểm hẹn định mệnh cho cuộc đụng độ lịch sử này. Napoléon, với chiến lược quen thuộc, muốn đánh nhanh thắng nhanh quân Anh trước khi quân Phổ kịp đến hỗ trợ.
Tranh vẽ mô tả trận chiến Waterloo.
Những Sai Lầm Chiến Lược Định Mệnh
Thống chế Ney, một trong những tướng lĩnh dưới quyền Napoléon, được giao nhiệm vụ chiếm giữ Bruxelles để kiềm chế quân Anh. Tuy nhiên, sự chậm trễ và thiếu quyết đoán của Ney đã khiến kế hoạch ban đầu bị phá sản. Thêm vào đó, sự chậm trễ khó hiểu của quân đoàn Darlon trong việc tấn công quân Phổ, cùng mệnh lệnh điều quân đầy mâu thuẫn của Ney đã khiến quân Anh thoát khỏi nguy cơ bị tiêu diệt hoàn toàn. Cơ hội chiến thắng vuột khỏi tầm tay Napoléon.
Khi Thiên Thời Địa Lợi Không Thuận
Không chỉ gặp bất lợi về chiến lược, Napoléon dường như còn bị chính thời tiết chống lại. Cơn mưa lớn trước ngày diễn ra trận chiến đã biến chiến trường thành một bãi lầy, khiến pháo binh và kỵ binh, hai lực lượng mạnh nhất của quân Pháp, không thể phát huy sức mạnh. Quân Anh có thêm thời gian củng cố trận địa trên các điểm cao tại Hougoumont và La Haye Sainte.
Waterloo: 8 Giờ Sinh Tử
Trưa ngày 18/06/1815, trận chiến chính thức bắt đầu. Kế hoạch ban đầu của Napoléon là đánh lạc hướng Wellington bằng cuộc tấn công giả vào Hougoumont, tạo điều kiện để tấn công quân Phổ. Tuy nhiên, Wellington đã nhận ra ý đồ của Napoléon và chỉ điều một số ít quân ứng cứu Hougoumont. Cuộc tấn công vào La Haye Sainte cũng không mang lại kết quả như mong đợi, quân Pháp chịu tổn thất nặng nề.
Viện Binh Định Đoạt Số Phận
Khi phát hiện quân Phổ đang đến gần, Napoléon ra lệnh cho tướng Grouchy chặn đánh. Tuy nhiên, Grouchy, một vị tướng trung thành nhưng thiếu linh hoạt, đã không thể hoàn thành nhiệm vụ. Sự vắng mặt của Grouchy cùng với sự xuất hiện của quân Phổ đã làm xoay chuyển cục diện trận chiến. Quân Pháp bị tấn công từ cả hai phía, tinh thần chiến đấu suy giảm.
Thất Bại Và Thoái Vị
Cuối cùng, Napoléon buộc phải ra lệnh rút quân. Trận Waterloo kết thúc với thất bại thảm hại cho quân Pháp. Hàng chục ngàn binh sĩ tử trận, Napoléon phải thoái vị và bị đày ra đảo Saint Helena, kết thúc một thời kỳ huy hoàng của ông.
Áo giáp một lính Pháp bị trúng đạn.
Bài Học Lịch Sử
Trận Waterloo đã để lại nhiều bài học quý giá về nghệ thuật quân sự và chiến lược. Từ sai lầm trong việc lựa chọn tướng lĩnh, sự thiếu linh hoạt trong chiến thuật, đến ảnh hưởng của yếu tố thời tiết, tất cả đều góp phần vào thất bại của Napoléon. Waterloo cũng là một minh chứng cho sức mạnh của liên minh và tầm quan trọng của việc nắm bắt thời cơ.
Kết Luận
Waterloo không chỉ là một trận chiến, mà còn là một biểu tượng cho sự kết thúc của một thời đại. Nó nhắc nhở chúng ta về sự thăng trầm của lịch sử, về những vĩ nhân và những sai lầm định mệnh. Dù kết quả ra sao, Waterloo vẫn mãi là một dấu ấn không thể phai mờ trong lịch sử thế giới.
Tài liệu tham khảo:
- Chandler, D. (1966). The Campaigns of Napoleon. New York: Macmillan.
- Chesney, C. C. (1868). Waterloo Lectures: A Study of the Campaign of 1815. London: Longmans, Green, and Co.
