Bài viết này bàn về nguồn gốc của “Ngữ tộc Nam Đảo” – một cộng đồng ngôn ngữ rộng lớn trải dài khắp Đông Nam Á và Thái Bình Dương. Từ những nghiên cứu ban đầu tập trung vào Đông Nam Á, các học giả dần nhận ra tầm quan trọng của văn hóa Nam Trung Quốc, đặc biệt là khu vực “Mân – Đài” (Phúc Kiến – Đài Loan), trong việc tìm hiểu cội nguồn của ngữ tộc này. Tuy nhiên, bài viết cho rằng chỉ tập trung vào “Mân – Đài” có thể tạo ra một cái nhìn phiến diện, bỏ qua tính thống nhất văn hóa giữa “nguyên Nam Đảo – Bách Việt”.
Các Quan Điểm Về Nguồn Gốc Ngữ Tộc Nam Đảo
Từ cuối thế kỷ 19, nhiều học giả đã cố gắng giải mã bí ẩn về nguồn gốc Ngữ tộc Nam Đảo. Các lý thuyết ban đầu như “Lý thuyết quần đảo Thái Bình Dương” hay “Lý thuyết quần đảo Đông Nam Á” đều tập trung vào khu vực phân bố của ngữ tộc này, chưa đề cập đến mối liên hệ với văn hóa Nam Trung Quốc.
Mãi đến những năm 1930, học giả Trung Quốc Lâm Huệ Tường mới đưa ra quan điểm về mối liên hệ giữa người Bách Việt ở Nam Trung Quốc và người Mã Lai cổ đại, đặt nền móng cho “Lý thuyết Bán đảo Nam Trung Quốc”. Quan điểm này được củng cố bởi những nghiên cứu sau này, đặc biệt là của Trương Quang Trực, người cho rằng văn hóa Đại Phần Khanh ở Đài Loan và loại hình Phú Quốc Đôn ở Phúc Kiến là hai đại diện tiêu biểu cho văn hóa “nguyên Nam Đảo”.
Hạn Chế Của “Thuyết Mân – Đài”
Dù luận điểm của Trương Quang Trực đã tạo ra bước tiến mới trong việc nghiên cứu nguồn gốc Ngữ tộc Nam Đảo, bài viết cho rằng chỉ tập trung vào văn hóa “Mân – Đài” có thể dẫn đến một cái nhìn phiến diện. “Thuyết Mân – Đài” chưa tính đến tính thống nhất và đa dạng của văn hóa Bách Việt trải dài khắp vùng ven biển phía nam hạ lưu sông Dương Tử, từ thời tiền sử đến thời Chu Hán.
Bài viết nhấn mạnh vào sự tương đồng về văn hóa giữa Bách Việt và các tộc người Nam Đảo ở Đài Loan, Đông Nam Á và Thái Bình Dương, cho rằng sự phân biệt giữa hai nhóm này trong nghiên cứu chỉ là rào cản về mặt học thuật.
Bằng Chứng Cho Sự Hợp Nhất “Bách Việt – Nam Đảo”
Bài viết đưa ra nhiều bằng chứng khảo cổ học để chứng minh cho sự hợp nhất “Bách Việt – Nam Đảo”:
- Hóa thạch người: Các hóa thạch người được tìm thấy ở Đông Nam Trung Quốc có nhiều đặc điểm tương đồng với hóa thạch người ở Đông Nam Á và Châu Đại Dương, khác biệt so với hóa thạch người ở Bắc Trung Quốc.
- Công cụ cuội: Kỹ nghệ công cụ cuội phổ biến ở Đông Nam Trung Quốc cũng được tìm thấy ở bán đảo Trung-Nam và các đảo Đông Nam Á.
- Gốm văn in: Văn hóa gốm văn in, đặc trưng của vùng Đông Nam Trung Quốc, cũng được tìm thấy ở các di chỉ tiền sử ở Philippines, Indonesia và Châu Đại Dương.
- Đặc điểm thể chất: Nghiên cứu nhân học cho thấy người Bách Việt cổ đại có nhiều đặc điểm thể chất giống với người Nam Đảo hiện đại.
Kết Luận
Bài viết đặt ra một góc nhìn mới về nguồn gốc Ngữ tộc Nam Đảo, cho rằng cần phải nhìn nhận ngữ tộc này như một phần của văn hóa bản địa rộng lớn hơn ở khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương, có mối liên hệ mật thiết với văn hóa Bách Việt ở Nam Trung Quốc. Việc tập trung nghiên cứu vào một khu vực địa lý hẹp như “Mân – Đài” có thể dẫn đến những kết luận phiến diện và bỏ qua những bằng chứng quan trọng về tính thống nhất văn hóa giữa các tộc người trong khu vực.
