Đầu những năm 1960, cuộc chiến tranh Việt Nam bước vào giai đoạn mới khốc liệt hơn. Giữa lúc đó, một tài liệu mật của quân đội Mỹ bất ngờ hé lộ những phân tích chi tiết về chiến thuật du kích của Việt Cộng. Tài liệu này, được chính Đại tướng Lionel C. McGarr – Trưởng phái đoàn Cố vấn Viện trợ Quân sự Mỹ tại Sài Gòn (MAAG) biên soạn vào tháng 5/1961, đã cho thấy một góc nhìn khác về đối thủ của họ – những người lính Việt Cộng, tuy trang bị còn thô sơ nhưng lại sở hữu khả năng chiến đấu linh hoạt, sáng tạo và đầy bất ngờ.
Di sản Từ Chiến Tranh Đông Dương
Tài liệu của tướng McGarr thừa nhận rằng du kích Việt Cộng đã kế thừa và phát triển những chiến thuật hiệu quả từng được tôi luyện trong cuộc kháng chiến chống Pháp. “Địch tiến ta lui, địch thủ ta quấy, địch mệt ta đánh, địch chạy ta đuổi” – phương châm ấy, kết hợp với khả năng thu thập tin tức, lên kế hoạch tỉ mỉ và chú trọng yếu tố bất ngờ, đã tạo nên sức mạnh đáng gờm cho lực lượng du kích.
Cần Thơ năm 1974, các chiến sĩ du kích tấn công căn cứ Thuận Nhơn. Ảnh: Ly Way (trích từ sách ‘Another Vietnam’ của Tim Page, xuất bản năm 2002)
Mũi Giáo Bao Vây Đồn Bốt
Một trong những chiến thuật được Mỹ đặc biệt chú ý là cách Việt Cộng bao vây đồn bốt. Thay vì tấn công trực diện vào vị trí kiên cố, du kích sẽ siết chặt vòng vây, cô lập đồn bốt, cắt đứt tiếp viện và sử dụng chiến tranh tâm lý để làm suy yếu tinh thần đối phương.
Các toán du kích, thường chỉ với 3 người, sẽ luân phiên quấy rối, tuyên truyền, kêu gọi binh lính trong đồn đào ngũ. Mục tiêu cuối cùng của họ không chỉ là chiếm giữ đồn bốt, mà còn kiểm soát dân chúng và vùng lãnh thổ xung quanh.
Bóng Ma Trong Đêm – Chiến Thuật Tấn Công Bất Ngờ
Tài liệu của tướng McGarr cũng đề cập đến chiến thuật tấn công bất ngờ của Việt Cộng. Được thực hiện chớp nhoáng bởi một nhóm nhỏ hoặc cả một đại đội, những cuộc tấn công này thường nhắm vào các mục tiêu như kho tàng, đồn bốt, phương tiện vận tải của đối phương.
Việc sử dụng mưu kế, ngụy trang, trà trộn vào dân chúng đã giúp du kích Việt Cộng tiếp cận mục tiêu một cách bí mật và nhanh chóng rút lui khi cần thiết.
Phục Kích – Nghệ Thuật Chết Người
Phục kích được xem là chiến thuật ưa thích và hiệu quả nhất của du kích Việt Cộng. Yếu tố bất ngờ luôn được đặt lên hàng đầu, cùng với việc lựa chọn địa hình hiểm trở, bố trí lực lượng hợp lý để tạo thế bao vây, chia cắt và tiêu diệt đối phương.
Cà Mau năm 1968, các chiến sĩ du kích ĐBSCL đang nghiên cứu bản đồ, chuẩn bị cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân. Ảnh: Võ Anh Khánh (trích từ sách ‘Another Vietnam’ của Tim Page, xuất bản năm 2002)
Từ phục kích xe hơi, xe lửa đến tấn công chia cắt trên đường hành quân, du kích Việt Cộng luôn biết cách khai thác điểm yếu của đối phương, khiến quân đội Mỹ luôn phải dè chừng và mất tinh thần.
Mạng Lưới Chông Gai Và Những Quả Mìn Vô Hình
Tài liệu của tướng McGarr cũng mô tả chi tiết cách Việt Cộng sử dụng cạm bẫy và mìn để chống lại các cuộc hành quân càn quét. Những hố chông ngụy trang tinh vi, lựu đạn gài sẵn, mìn tự tạo đặt dọc đường giao thông… đã gây ra nhiều tổn thất cho quân đội Mỹ.
Việc sử dụng mìn không chỉ nhằm mục đích杀伤, mà còn để trì hoãn, quấy rối, giam chân đối phương, tạo điều kiện cho du kích rút lui hoặc tổ chức phản công.
Bài Học Về Một Đối Thủ Kiên Cường
Tài liệu của tướng McGarr, dù được viết từ góc nhìn của quân đội Mỹ, đã phần nào hé lộ những chiến thuật linh hoạt, sáng tạo và đầy bất ngờ của du kích Việt Cộng.
Họ là những người lính kiên cường, am hiểu địa hình, sử dụng mưu kế và chiến thuật linh hoạt để b
ù đắp cho sự thua kém về trang bị. Tài liệu này là một lời nhắc nhở về một đối thủ đáng gờm, những người đã góp phần làm nên lịch sử của cuộc chiến tranh Việt Nam.
