Sự trỗi dậy của các công ty Trung Quốc trên trường quốc tế, đặc biệt tại các nước đang phát triển, đang làm thay đổi cục diện thương mại toàn cầu và đặt ra những thách thức mới cho các tập đoàn phương Tây. Không còn tập trung chủ yếu vào các nước phát triển, cuộc cạnh tranh thương mại mới nhất đang diễn ra sôi nổi tại các nền kinh tế đang phát triển thuộc phương Nam toàn cầu (Global South).
Bành Trướng Theo Hai Hướng: Chuỗi Cung Ứng & Thị Trường Tiêu Dùng
Sự bành trướng của các doanh nghiệp Trung Quốc diễn ra theo hai hướng chính. Thứ nhất, thông qua việc đầu tư mạnh vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Đầu tư trực tiếp nước ngoài của các công ty Trung Quốc đã tăng gấp ba lần trong năm 2023, đạt 160 tỷ USD, chủ yếu đổ vào xây dựng nhà máy tại các nước từ Malaysia đến Ma-rốc. Thứ hai, nhắm vào thị trường tiêu dùng khổng lồ với 5 tỷ người tại các nước đang phát triển. Doanh số bán hàng của các công ty niêm yết Trung Quốc tại các nước phương Nam đã tăng gấp bốn lần kể từ năm 2016, đạt 800 tỷ USD, vượt qua doanh số tại các nước phát triển.
Hình ảnh minh họa về sự phát triển của các công ty công nghệ Trung Quốc, một trong những lĩnh vực đang cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường toàn cầu.
Từ Indonesia Đến Nigeria: Sự Hiện Diện Đáng Kinh Ngạc Của Doanh Nghiệp Trung Quốc
Các công ty Trung Quốc đang dần thay thế vị trí thống trị của các tập đoàn đa quốc gia phương Tây tại nhiều thị trường mới nổi. Transsion, một công ty điện tử Trung Quốc, hiện sản xuất một nửa số điện thoại thông minh được sử dụng tại Châu Phi. Mindray dẫn đầu thị trường cung cấp hệ thống monitor theo dõi bệnh nhân ở Mỹ Latinh. Các nhà sản xuất xe điện và tua-bin gió của Trung Quốc cũng đang nhanh chóng mở rộng thị phần tại các nước đang phát triển, khu vực chiếm chín trong số mười thị trường lớn nhất của TikTok.
Chính Sách Phương Tây & Trung Quốc: Nhân Tố Then Chốt Định Hình Cuộc Chơi
Sự mở rộng của Trung Quốc một phần là kết quả của chính sách thương mại của cả phương Tây và Trung Quốc. Các rào cản thương mại do các nước phát triển dựng lên nhằm ngăn chặn hàng hóa Trung Quốc, bao gồm pin mặt trời và xe điện, đã thúc đẩy các công ty Trung Quốc chuyển dịch sản xuất sang các nước phương Nam. Đồng thời, thị trường mới nổi ngày càng trở nên hấp dẫn hơn. Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) với 1 nghìn tỷ USD đầu tư vào cơ sở hạ tầng đã tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Trung Quốc thâm nhập thị trường các nước đang phát triển.
Bài Học Cho Phương Tây: Cạnh Tranh Là Động Lực Cho Đổi Mới
Sự cạnh tranh khốc liệt trong nước đã thúc đẩy các công ty Trung Quốc, từng bị đánh giá thấp về chất lượng, trở thành những chuyên gia trong việc sản xuất sản phẩm giá rẻ phục vụ người tiêu dùng thu nhập thấp, một lĩnh vực mà các công ty phương Tây chưa thực sự chú trọng. Hiện nay, các công ty Trung Quốc đang dẫn đầu trong lĩnh vực xe điện và pin, những ngành công nghiệp được chính phủ các nước phát triển bảo hộ. Sự thành công của các thương hiệu như Shein, một hãng thời trang nhanh, cũng chứng minh sức hút toàn cầu ngày càng tăng của các thương hiệu Trung Quốc.
Bài Học Cho Phương Nam: Cân Bằng Giữa Bảo Hộ & Cởi Mở
Các nước phương Nam cần khéo léo cân bằng giữa việc bảo hộ các ngành công nghiệp trong nước và tận dụng lợi ích từ sự cạnh tranh với các công ty Trung Quốc. Việc áp đặt thuế quan, như trường hợp của Brazil với xe điện, có thể bảo vệ các ngành công nghiệp địa phương nhưng đồng thời hạn chế sự lựa chọn và đổi mới cho người tiêu dùng. Các nước phương Nam cũng cần yêu cầu các công ty Trung Quốc tuyển dụng lao động địa phương, chuyển giao công nghệ và tuân thủ các tiêu chuẩn về môi trường và lao động.
Tương Lai Của Toàn Cầu Hóa: Sự Trỗi Dậy Của Trung Quốc & Thách Thức Cho Phương Tây
Việc phương Tây ngày càng khép kín để đối phó với sự cạnh tranh từ Trung Quốc sẽ có những tác động sâu rộng đến toàn cầu hóa. Trong khi các tập đoàn đa quốc gia phương Tây từng là động lực chính của thương mại toàn cầu, giờ đây họ đang đánh mất lợi thế tại các thị trường tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Trung Quốc, với chiến lược mở rộng mạnh mẽ, đang tận dụng cơ hội này để gia tăng ảnh hưởng tại phương Nam toàn cầu.
Kết Luận: Cục Diện Mới Của Thương Mại Toàn Cầu
Cuộc cạnh tranh thương mại giữa Trung Quốc và phương Tây đang bước sang một giai đoạn mới, với trọng tâm chuyển dịch sang các nước đang phát triển. Sự trỗi dậy của các công ty Trung Quốc không chỉ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng tại các nước này mà còn đặt ra những thách thức mới cho các tập đoàn phương Tây và buộc họ phải thay đổi chiến lược để duy trì vị thế cạnh tranh trên trường quốc tế. Xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục trong những năm tới, định hình lại cục diện thương mại toàn cầu và tạo ra những cơ hội và thách thức mới cho tất cả các bên liên quan.
