Bài viết ghi lại những cảm nhận sâu sắc của Tiến sĩ Luật, họa sĩ Cù Huy Hà Vũ trong quá trình trực họa chân dung Đại tướng Võ Nguyên Giáp, vị tướng huyền thoại của dân tộc, tại nhà riêng của ông vào năm 2003 và 2004. Qua những câu chuyện được kể lại, chân dung một vị tướng tài ba, quyết đoán nhưng cũng rất đỗi nhân hậu và gần gũi dần hiện lên sống động.
Ký Ức Tuổi Thơ và Cuộc Gặp Gỡ Định Mệnh
Ngay từ thuở ấu thơ, hình ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã in sâu trong tâm trí họa sĩ Cù Huy Hà Vũ như một biểu tượng của chiến thắng. Lớn lên, cơ duyên đã đưa ông đến với vị Tổng tư lệnh trong một dịp đặc biệt: kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ.
Tiến sĩ luật, họa sĩ Cù Huy Hà Vũ đang ký họa chân dung Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại nhà riêng của Đại tướng, Hà Nội, 4/9/2003
Chiều ngày 4/9/2003, trong bộ quân phục đại lễ trang trọng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã dành cho họa sĩ Cù Huy Hà Vũ một buổi tiếp kiến thân mật. Sự gần gũi, ân cần và tinh thần cởi mở của vị tướng đã xóa tan không khí căng thẳng ban đầu, mở ra những câu chuyện đầy cảm xúc.
“Mặt Tôi Chia Làm Ba Phần Bằng Nhau”
Bắt đầu buổi vẽ hình, Đại tướng đã hóm hỉnh chia sẻ về gương mặt mình, về đôi mắt “thông minh” từng được nhiều nhà báo nước ngoài nhận xét. Ông cũng tiết lộ bí quyết giữ gìn sức khỏe, sự minh mẫn ở tuổi xế chiều là nhờ tinh thần thư thái và phương pháp thiền định.
Qua những chia sẻ của Đại tướng về quyết định khó khăn nhất trong cuộc đời cầm quân – “kéo pháo ra” ở Điện Biên Phủ – họa sĩ Cù Huy Hà Vũ càng thêm thấu hiểu về tầm nhìn chiến lược, sự quyết đoán và bản lĩnh phi thường của người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Chân dung Đại tướng Võ Nguyên Giáp do Tiến sĩ luật, họa sĩ Cù Huy Hà Vũ trực họa, Hà Nội, 17/3/2004
Bí Danh “Văn” và Chủ Nghĩa Nhân Văn Sâu Sắc
Trong câu chuyện, Đại tướng bất ngờ giải thích về bí danh “Văn” của mình. “Văn” không chỉ là lòng thương người, thương anh em chiến sĩ mà còn là bản lĩnh văn hóa, là trí tuệ, là sự kết hợp hài hòa giữa “Võ” và “Văn”, giữa sức mạnh quân sự và tinh thần nhân văn.
Câu chuyện về Điện Biên Phủ lại được nhắc đến, lần này là những chia sẻ về giây phút nhận tin chiến thắng. Không thể hiện sự vui mừng hân hoan, Đại tướng chỉ bình tĩnh ra lệnh kiểm tra danh tính tù binh, bởi trong tâm trí ông lúc đó là nỗi niềm tiếc thương cho những người con đã ngã xuống.
*Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Tiến sĩ luật, họa sĩ Cù Huy Hà Vũ tại nhà riêng Đại tướng,Hà nội, 4/9/2003***
Từ Chối “Vô Hồn”, Quyết Đoán “Lóe Sáng”
Nhắc về chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Đại tướng so sánh kế hoạch tác chiến ban đầu như “tờ giấy không có hồn”. Ông đã có một quyết định táo bạo, thay đổi cách đánh, tạo nên bước ngoặt mang lại chiến thắng vang dội, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Qua lời kể của Đại tướng về việc được Bác Hồ giao phó trọng trách, họa sĩ Cù Huy Hà Vũ càng thêm khâm phục tầm nhìn của vị lãnh tụ thiên tài. Chính sự tin tưởng tuyệt đối vào Bác, cùng với bản lĩnh và trí tuệ hơn người đã giúp Đại tướng hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Tiến sĩ luật, họa sĩ Cù Huy Hà Vũ bên ký họa chân dung *Đại tướng do Cù Huy Hà Vũ trực họa, tại nhà riêng của ông, Hà Nội, ngày 17/2/2004***
Những Bài Học Lịch Sử cho Thế Hệ Hôm Nay
Kết thúc buổi vẽ hình, Đại tướng chia sẻ về quan điểm của mình về văn hóa dân tộc: “Độc lập – Tự do” chính là cốt lõi, là bản sắc của văn hóa Việt Nam. Ông cũng nhắn nhủ thế hệ trẻ phải luôn ghi nhớ lịch sử, ra sức học tập, rèn luyện để xây dựng đất nước hùng cường.
Qua những câu chuyện giản dị, chân dung Đại tướng hiện lên vừa gần gũi, vừa vĩ đại, toát lên phong thái ung dung, trí tuệ uyên bác và tinh thần lạc quan cách mạng.
*Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Tiến sĩ luật, họa sĩ Cù Huy Hà Vũ, Luật sư Nguyễn Thị Dương Hà, Cù Huy Xuân Đức (bìa phải) và Cù Huy Xuân Hiếu (bìa trái) tại nhà riêng của Đại tướng*, *Hà nội, 4/9/2003***
“Điện Biên Phủ Là Đất Của Ông Ấy Mà!”
Bài viết khép lại với hình ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp – “con Rồng vĩ đại” của dân tộc – người đã ghi dấu ấn của mình vào lịch sử thế giới như một trong mười vị tướng xuất sắc nhất mọi thời đại.
“Điện Biên Phủ là đất của ông ấy mà!” – một câu nói giản dị nhưng chất chứa biết bao sự kính trọng, ngưỡng mộ và tự hào của người dân Việt Nam dành cho người anh hùng của dân tộc.
