Nằm kiêu hãnh giữa lòng thủ đô, Nhà hát Lớn Hà Nội là một minh chứng sống động cho dòng chảy lịch sử và văn hóa của đất nước. Công trình kiến trúc mang đậm phong cách Pháp này đã trở thành biểu tượng của nghệ thuật và kiến trúc Việt Nam từ thuở ban đầu cho đến nay.
Giữa lòng Hà Nội phồn hoa, nơi phố xá tấp nập người xe qua lại, Nhà hát Lớn sừng sững như một lời khẳng định về một thời kỳ lịch sử đầy biến động. Ít ai biết rằng, công trình bề thế này từng được xây dựng trên vùng đầm lầy của hai làng Thạch Tần và Tây Luông, thuộc tổng Phúc Lân xưa. Ý tưởng về một nhà hát lớn, nguy nga đã được nhen nhóm từ năm 1899 bởi Hội đồng thành phố Hà Nội, khi ấy đang dưới sự quản lý của chính quyền Pháp thuộc.
Hành Trình Ra Đời Của Một Công Trình Thế Kỷ
Năm 1901, dấu mốc quan trọng đã được ghi nhận khi lễ khởi công Nhà hát Lớn chính thức diễn ra dưới sự giám sát của kiến trúc sư Harlay – một trong hai “cha đẻ” của công trình. Để biến vùng đầm lầy thành một công trường xây dựng đồ sộ, 300 công nhân đã phải ngày đêm làm việc, đóng xuống lòng đất 35.000 cọc tre, tạo nên một nền móng vững chắc cho công trình.
Nhà hát Lớn Hà Nội là kết tinh của kiến trúc cổ điển Hy Lạp kết hợp với phong cách lâu đài Tuyléry và Nhà hát Opéra Paris. Sự kết hợp hài hòa này đã tạo nên một công trình độc đáo, mang đậm dấu ấn kiến trúc Pháp thuộc nhưng vẫn phảng phất nét Á Đông. Với chiều dài 87m, chiều rộng 30m, điểm cao nhất so với mặt đất là 34m, Nhà hát Lớn nổi bật với mặt tiền bề thế, những bậc thềm đá dài tít tắp dẫn lên sảnh chính.
Bên trong nhà hát, phòng khán giả chính có sức chứa 870 chỗ ngồi, được thiết kế theo kiểu nhà hát truyền thống châu Âu với ban công, lô ghế, và một sân khấu rộng lớn. Tầng giữa được bố trí nhiều phòng nhỏ, dành riêng cho những khán giả đặc biệt. Phía sau nhà hát là khu vực dành cho nghệ sĩ với phòng quản trị, phòng hóa trang, phòng tập hát, và thư viện.
Nhà hát Lớn Hà Nội
Dấu Vấn Về Tác Giả Thực Sự
Sự nguy nga, tráng lệ của Nhà hát Lớn Hà Nội khiến nhiều người liên tưởng đến Nhà hát Opéra Garnier – một trong những nhà hát nổi tiếng nhất thế giới. Tuy nhiên, theo kiến trúc sư Hoàng Đạo Kính – người từng tham gia trùng tu Nhà hát Lớn vào những năm 1990, hai công trình này không hoàn toàn giống nhau.
“Nhà hát Lớn Hà Nội mang trong mình những nét đặc trưng của kiến trúc Pháp thuộc cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, với sự pha trộn giữa tân cổ điển và tân Ba rốc. Bên cạnh đó, công trình còn có những nét chấm phá rất riêng, mang đậm bản sắc văn hóa địa phương”, ông Kính chia sẻ.
Đáng tiếc thay, cho đến nay, tác giả thực sự của Nhà hát Lớn Hà Nội vẫn là một ẩn số. Dù đã có nhiều nghiên cứu được thực hiện, nhiều hồ sơ lưu trữ được tra cứu, nhưng cái tên nào là chủ nhân của bản thiết kế độc đáo này vẫn còn là một dấu hỏi lớn.
Hơn Cả Một Công Trình Kiến Trúc
Từ khi ra đời, Nhà hát Lớn Hà Nội đã trở thành trung tâm văn hóa nghệ thuật quan trọng bậc nhất của thủ đô. Nơi đây từng là nơi biểu diễn của nhiều vở opera, nhạc kịch, kịch nói kinh điển, phục vụ giới thượng lưu Pháp và một bộ phận nhỏ người Việt Nam giàu có thời bấy giờ.
Sau này, Nhà hát Lớn tiếp tục là nơi chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước, là nơi hội tụ của tinh hoa nghệ thuật Việt Nam. Hình ảnh Nhà hát Lớn Hà Nội đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các nhiếp ảnh gia, họa sĩ, nhà thơ, nhạc sĩ…
Trải qua hơn một thế kỷ, Nhà hát Lớn Hà Nội vẫn sừng sững giữa lòng thủ đô, vững vàng trước thử thách của thời gian. Công trình kiến trúc độc đáo này không chỉ là niềm tự hào của người dân Hà Nội, mà còn là minh chứng cho sự giao thoa văn hóa Đông – Tây, khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ kiến trúc thế giới.
