Cuối năm 1953, khi tướng Navarre quyết định đặt cược số phận nước Pháp vào thung lũng Điện Biên Phủ xa xôi, ít ai ngờ rằng đó là khởi đầu cho một trong những trận chiến quan trọng nhất thế kỷ 20. Trận Điện Biên Phủ không chỉ là cuộc đối đầu giữa hai đội quân, mà còn là cuộc đấu trí căng thẳng giữa hai nhà quân sự tài ba: Đại tướng Võ Nguyên Giáp và tướng Navarre.
Kỳ Vĩ Hành Trình Vượt Gian Khó
Ngay khi Navarre đổ quân vào Điện Biên Phủ, Đại tướng Giáp đã nhận ra tiềm năng của chiến trường đặc biệt này. Vị trí hiểm trở của thung lũng, bao quanh bởi dãy núi trùng điệp, tạo cho Việt Minh lợi thế địa hình vô cùng quý giá. Ông hiểu rằng, đây là nơi ông có thể giáng một đòn quyết định vào quân đội Pháp.
Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Chủ tịch Hồ Chí Minh, kế hoạch tác chiến Điện Biên Phủ dần được hình thành. Cuối tháng 12/1953, Đại tướng Giáp trình bày phương án tác chiến với Bác Hồ và nhận được sự đồng ý cùng lời căn dặn: “Cuộc chiến này phải thắng lợi, nhưng đừng bắt đầu nếu chưa chắc thắng”. Lời dặn dò ấy thể hiện tầm nhìn chiến lược của Bác, đồng thời là niềm tin tuyệt đối vào tài năng của Đại tướng Giáp và quân đội nhân dân Việt Nam.
Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí trong Ban Thường vụ Trung ương Đảng họp quyết định mở Chiến cuộc Đông Xuân 1953-1954 và Chiến dịch Điện Biên Phủ (xã Phú Đình, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên cuối năm 1953). Ảnh tư liệu TTXVN
Tháng 11/1953, Đại tướng Giáp bắt đầu điều động 33 tiểu đoàn bộ binh, 6 đại đội pháo binh và 1 đại đội công binh hành quân đến Điện Biên Phủ. Đây là một cuộc hành quân thầm lặng nhưng vô cùng gian khổ, bởi nhiều đơn vị phải di chuyển từ rất xa, vượt qua hàng trăm cây số đường rừng núi hiểm trở.
Sai Lầm Của Navarre Và Quyết Tâm Của Giáp
Trái ngược với sự chuẩn bị kỹ lưỡng của Việt Minh, tướng Navarre lại mắc phải những sai lầm chết người. Ông đã đánh giá thấp ý chí quyết tâm và khả năng tác chiến của quân đội Việt Minh. Navarre tin rằng, Việt Minh sẽ không thể nào đưa được pháo binh hạng nặng lên những ngọn núi bao quanh Điện Biên Phủ.
Tuy nhiên, lịch sử đã chứng minh điều ngược lại. Với tinh thần “tất cả cho tiền tuyến, tất cả cho chiến thắng”, bằng ý chí sắt đá và lòng quả cảm, bộ đội và dân công hỏa tuyến đã làm nên kỳ tích, kéo pháo, súng đạn vượt qua đèo dốc, đưa pháo vào trận địa trong sự ngỡ ngàng của quân Pháp.
Dân công chở gạo bằng xe đạp trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Ảnh: Lưu trữ TTXVN
Vận chuyển lương thực xuyên rừng trong chiến dịch Điện Biên Phủ, tháng 5/1954. Ảnh: Sưu tập Jean-Claude Labbe
Không chỉ vậy, Đại tướng Giáp còn thể hiện tài năng quân sự lỗi lạc khi quyết định hoãn tấn công vào giờ chót. Nhận thấy cần thêm thời gian để chuẩn bị kỹ lưỡng hơn, ông đã dũng cảm đưa ra một quyết định vô cùng khó khăn, thậm chí có thể ảnh hưởng đến toàn bộ cục diện chiến dịch.
Những Ngày Kháng Chiến Kiên Cường
Ngày 13/3/1954, chiến dịch Điện Biên Phủ chính thức bắt đầu. Dưới làn mưa pháo chính xác của quân ta, cứ điểm Him Lam nhanh chóng bị tiêu diệt. Tiếp đó, đồi Độc Lập cũng bị san bằng. Quân Pháp rơi vào thế bị động.
Trong suốt 56 ngày đêm, quân và dân ta đã chiến đấu vô cùng anh dũng, kiên cường, bất chấp mưa bom bão đạn của kẻ thù. Hình ảnh những người lính Điện Biên “Chân đi không nghỉ, tay đánh không ngừng” đã trở thành biểu tượng bất tử cho tinh thần chiến đấu quật cường của dân tộc Việt Nam.
Kéo pháo vào trận địa Điện Biên Phủ, tháng 5/1964. Ảnh: Sưu tập Jean-Claude Labbe
Trong khi đó, trước nguy cơ thất bại, Pháp đã cầu cứu sự viện trợ từ Mỹ. Tuy nhiên, sau nhiều cân nhắc, Washington đã quyết định không can thiệp quân sự trực tiếp vào Điện Biên Phủ.
Chiều ngày 7/5/1954, lá cờ “Quyết chiến quyết thắng” của quân ta tung bay trên nóc hầm De Castries, đánh dấu sự kết thúc hoàn toàn chiến dịch Điện Biên Phủ.
Lính Pháp bị bắt làm tù binh trong trận Điện Biên Phủ, tháng 5/1954. Ảnh: Sưu tập Jean-Claude Labbe
Bài Học Lịch Sử Vĩ Đại
Chiến thắng Điện Biên Phủ là một kỳ tích lịch sử, chấm dứt 9 năm kháng chiến trường kỳ của dân tộc Việt Nam chống thực dân Pháp. Thắng lợi vĩ đại này đã góp phần làm sụp đổ hoàn toàn chủ nghĩa thực dân cũ trên thế giới, cổ vũ phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên toàn thế giới.
Bài học từ chiến thắng Điện Biên Phủ về tinh thần đoàn kết, ý chí kiên cường, bất khuất, lòng dũng cảm, trí thông minh sáng tạo của dân tộc Việt Nam mãi là bài học quý giá cho các thế hệ mai sau.
