Sự trở lại của Donald Trump trên cương vị Tổng thống Hoa Kỳ đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử quan hệ quốc tế, đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai của trật tự thế giới. Chiến thắng của ông, dù đã được dự báo nhưng vẫn gây chấn động, tựa như một “con tê giác xám” – một sự kiện được lường trước nhưng vẫn tạo ra cú sốc lớn khi xảy ra. Liệu nhiệm kỳ thứ hai này sẽ mang lại những thay đổi gì cho chính sách đối ngoại của Mỹ và tác động ra sao đến cục diện toàn cầu? Bài viết này sẽ phân tích sâu sắc bối cảnh, nhân sự, cũng như những thách thức và cơ hội mà chính quyền Trump 2.0 sẽ phải đối mặt.
Nội dung
Từ Bất Ngờ Đến Dự Đoán: Bốn Năm Nhìn Lại
So với chiến thắng bất ngờ năm 2016, nhiệm kỳ thứ hai của Trump mang đến nhiều dữ liệu hơn để phân tích và dự đoán. Bốn năm cầm quyền đầu tiên, cùng với chiến dịch tranh cử gần đây, đã phần nào hé lộ phong cách lãnh đạo và tư duy chính trị của ông. Tuy nhiên, tính cách khó đoán và phong cách thất thường của Trump vẫn là một ẩn số, khiến việc dự báo chính sách đối ngoại của ông trở nên phức tạp. Điều quan trọng là phải xem xét phản ứng của cộng đồng quốc tế và kết quả cuối cùng mà những chính sách này mang lại.
Donald Trump trong chiến dịch tranh cử năm 2024
Nhân Sự Và Quyền Lực: Cuộc Chiến Ảnh Hưởng
Một trong những yếu tố then chốt định hình chính sách đối ngoại của chính quyền Trump 2.0 chính là nhân sự. Cuộc cạnh tranh quyền lực giữa các phe phái, giữa những người theo đường lối truyền thống và những người có tư tưởng cấp tiến, sẽ ảnh hưởng đáng kể đến các quyết sách quan trọng. Dường như, các phe phái cực đoan sẽ nắm giữ ưu thế, tìm cách loại bỏ những tiếng nói ôn hòa và củng cố quyền lực của mình. Việc Trump có thể bổ nhiệm những nhân vật gây tranh cãi vào các vị trí quan trọng trong bộ máy an ninh quốc gia, bỏ qua các quy trình kiểm tra lý lịch thông thường, cũng là một mối lo ngại lớn.
Quá trình chuyển giao quyền lực cũng dự kiến sẽ gặp nhiều khó khăn. Việc Trump từ chối hợp tác với Tổng cục Dịch vụ Hành chính cho thấy sự xem nhẹ của ông đối với quy trình này. Tuy nhiên, với sự chuẩn bị từ Dự án 2025 của Quỹ Heritage và dự án của Viện America First, chính quyền mới có thể sẽ nhanh chóng bắt tay vào công việc.
Trong nhiệm kỳ đầu, nhân sự của Trump được chia thành ba nhóm: những người có chuyên môn, những người có quan điểm cố định về chính sách an ninh quốc gia, và những người trung thành tuyệt đối với Trump. Trong nhiệm kỳ thứ hai này, nhóm thứ ba – những người ủng hộ MAGA và tìm cách thực hiện ý muốn của Trump bất chấp hậu quả – được dự đoán sẽ có ảnh hưởng lớn hơn. Điều này đặt ra thách thức cho các quan chức quân sự và dân sự, những người có trách nhiệm giám sát chương trình nghị sự của tổng thống. Họ sẽ phải cân nhắc giữa việc đưa ra lời khuyên thẳng thắn và việc duy trì vị trí của mình.
Đồng Minh Lo Lắng, Đối Thủ Chờ Đợi
Chiến thắng của Trump đã gây ra sự lo lắng cho nhiều đồng minh của Mỹ. Họ lo ngại rằng điều này sẽ làm suy yếu vị thế lãnh đạo toàn cầu của Mỹ và tạo ra bất ổn trong quan hệ quốc tế. Các đồng minh có thể sẽ tìm cách xoa dịu Trump, cung cấp cho ông những lợi ích để đổi lấy các điều khoản có lợi, tương tự như những gì đã diễn ra trong nhiệm kỳ đầu tiên.
Chính sách đối ngoại của Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên
Đối với các đối thủ của Mỹ, sự trở lại của Trump mở ra nhiều cơ hội. Lời hứa buộc Ukraine nhượng lãnh thổ cho Nga có thể củng cố lợi ích của Putin. Đối với Trung Quốc, lợi ích không rõ ràng bằng. Mặc dù Trump có thể áp đặt thuế quan cao đối với hàng hóa Trung Quốc và thể hiện sức mạnh quân sự ở châu Á, nhưng hiệu quả của những biện pháp này vẫn còn là một dấu hỏi. Chiến lược yêu cầu Đài Loan tăng chi tiêu quốc phòng để đổi lấy sự hỗ trợ từ Mỹ cũng có thể phản tác dụng.
Tương Lai Bất Định: Hòa Bình Hay Chiến Tranh?
Trump và các cố vấn của ông tự nhận mình là những người yêu chuộng hòa bình. Tuy nhiên, những lời đe dọa “lửa và thịnh nộ” và vụ ám sát tướng Iran trong nhiệm kỳ đầu tiên cho thấy một bức tranh khác. Chủ nghĩa cô lập trong thông điệp vận động tranh cử của ông có thể hạn chế chính sách đối ngoại của Mỹ. Tuy nhiên, với tính cách bốc đồng, Trump có thể sẽ phá vỡ những rào cản này và hành động theo ý mình.
Nhiệm kỳ thứ hai của Donald Trump hứa hẹn sẽ là một giai đoạn đầy biến động và khó lường trong quan hệ quốc tế. Sự kết hợp giữa tính cách khó đoán của Trump, bối cảnh địa chính trị phức tạp, và cuộc cạnh tranh quyền lực trong nội bộ chính quyền Mỹ tạo nên một bức tranh tương lai đầy bất định. Liệu Trump có thể điều hướng thành công những thách thức này và bảo vệ lợi ích của Mỹ? Câu trả lời chỉ có thể được tìm thấy trong thời gian tới.
