Trời thu tháng Mười, Hà Nội bừng lên trong sắc đỏ sao vàng và âm vang náo nức của ngày hội lớn. Sau chín năm trường kỳ kháng chiến, Thủ đô yêu dấu đã hoàn toàn sạch bóng quân thù, trở về với vòng tay của Tổ quốc. Hành trình tiếp quản Hà Nội của quân dân ta trong hai ngày 9 và 10/10/1954 là những thời khắc lịch sử, in đậm trong tâm trí mỗi người con đất Việt.
Từ rạng sáng ngày 9/10/1954, các cánh quân chủ lực của ta từ đường Đê La Thành tiến vào nội đô theo năm cửa ô chính. Trước đó, các đơn vị tiền tiêu và sĩ quan liên lạc đã có mặt từ sớm để phối hợp với phía Pháp bàn giao, tiếp quản, đảm bảo an ninh trật tự. Đúng 8 giờ 15 phút, lá cờ đỏ sao vàng tung bay kiêu hãnh trên nóc Nhà ga Hà Nội. Tiếp đó, Phủ Toàn quyền cũ, khu vực Đồn Thủy, Bờ Hồ, Bắc Bộ phủ lần lượt được tiếp quản. Đến 4 giờ chiều, quân Pháp hoàn toàn rút khỏi Hà Nội qua cầu Long Biên, đánh dấu sự kết thúc 80 năm đô hộ của thực dân Pháp trên mảnh đất kinh kỳ.
Quân đội Pháp bàn giao cho cán bộ Trung đoàn Thủ đô tiếp quản khu Ba Đình, ngày 9/10/1954. Ảnh: Tư liệu
Khắp các nẻo đường Hà Nội, cờ hoa rực rỡ, khẩu hiệu chào mừng giăng cao. Niềm vui vỡ òa trong mỗi ánh mắt, nụ cười. Từ các ngõ phố, nhà nhà mở cửa, người người đổ ra đường chào đón bộ đội. Tiếng reo hò vang dậy, hòa cùng âm thanh hùng tráng của những bài ca cách mạng. Cảm động biết bao khi chứng kiến hình ảnh những người lính, sau bao năm chiến đấu gian khổ, nay trở về trong niềm hân hoan của đồng bào.
Để chuẩn bị cho ngày hội lớn – ngày quân đội chính thức vào tiếp quản Thủ đô, cả thành phố như bừng sáng trong đêm 9/10. Ánh điện lung linh khắp phố phường, hòa cùng sắc màu rực rỡ của cờ hoa, băng rôn, khẩu hiệu. Người dân nô nức sửa soạn, trang hoàng nhà cửa, chuẩn bị những phần quà nhỏ để chào đón đoàn quân chiến thắng.
Đoàn xe chở các chiến sỹ Đại đoàn 308 Quân Tiên phong tiến qua phố Hàng Đào, sáng 10/10/1954 trong niềm hân hoan chào đón của hàng vạn người dân. Ảnh: Tư liệu TTXVN
Sáng 10/10/1954, từ các cửa ô, các cánh quân chia làm nhiều hướng tiến vào trung tâm thành phố. Cả Hà Nội như vỡ òa trong niềm hân hoan chào đón. Trên khắp các nẻo đường, người dân tập trung đông đúc, vẫy cờ hoa, hô vang khẩu hiệu chào mừng. Hình ảnh các chiến sĩ tiến bước hiên ngang trong trang phục chỉnh tề, nụ cười rạng rỡ trên môi, đã trở thành biểu tượng bất diệt cho ngày Thủ đô giải phóng.
Sự kiện Hà Nội giải phóng không chỉ là chiến thắng của riêng quân và dân Việt Nam mà còn là thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới. Chiến thắng này đã khẳng định đường lối kháng chiến chính nghĩa của Đảng và Bác Hồ, đồng thời mở ra một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên độc lập, tự do, cho dân tộc Việt Nam.