Câu chuyện về hai vị hoàng tử nhà Lý vượt biển đến Cao Ly vào thế kỷ 12 và 13 là một trang sử ít người biết đến, nhưng đầy kịch tính và xúc động. Ẩn sau những dòng chảy lịch sử tưởng chừng như lạnh lùng, là những mảnh ghép về số phận, lòng yêu nước và sự gắn bó với cội nguồn của những con người xa xứ.
Hai Cuộc Vượt Biển, Hai Số Phận
Câu chuyện bắt đầu từ cuộc gặp gỡ tình cờ với một nữ sinh viên Hàn Quốc tên Lee tại Sài Gòn trước năm 1975. Cô bất ngờ tiết lộ mình là hậu duệ của dòng họ Lý Việt Nam, khơi dậy sự tò mò về một mối liên hệ lịch sử đặc biệt giữa hai quốc gia. Thông tin này càng được củng cố qua lời kể của Giáo sư Nghiêm Thẩm về dự án phim tài liệu về mối quan hệ Việt – Hàn từ thế kỷ 12, 13.
Tượng đài Lý Long Tường tại Hàn Quốc
Những thông tin ban đầu về dòng họ Lý tại Hàn Quốc còn mơ hồ và thiếu chính xác. Mãi đến những năm 1990, những bài viết và nghiên cứu mới dần hé lộ bức tranh toàn cảnh về hai cuộc vượt biển của hai vị hoàng tử nhà Lý.
Hoàng Tử Lý Dương Côn Và Cuộc Tị Nạn Năm 1150
Cuộc vượt biển đầu tiên thuộc về Kiến Hải Vương Lý Dương Côn, con nuôi của vua Lý Nhân Tông, vào năm 1150. Sau khi vua Lý Thần Tông băng hà, hoàng tử Lý Dương Côn, khi đó khoảng 22 tuổi, được một số đại thần đề nghị lên ngôi. Tuy nhiên, Cảm Thánh Hoàng hậu (mẹ vua Anh Tông) đã dùng mưu kế cùng Đỗ Anh Vũ đưa con trai mình, lúc đó mới 2 tuổi, lên ngôi, tức vua Lý Anh Tông. Để bảo vệ ngai vàng cho con, Cảm Thánh Hoàng hậu và Đỗ Anh Vũ đã ra tay sát hại những người có khả năng tranh giành ngôi báu, trong đó có các hoàng tử. Lý Dương Côn, may mắn đóng quân ở Đồ Sơn, đã kịp thời đưa gia quyến vượt biển sang Cao Ly, cập bến tại tỉnh Pusan ở phía Đông Nam bán đảo.
Hoàng Tử Lý Long Tường Và Cuộc Di Tản Năm 1226
Cuộc vượt biển thứ hai là của Kiến Bình Vương Lý Long Tường, con thứ 7 của vua Lý Anh Tông, vào năm 1226. Sau khi nhà Trần lên ngôi, Trần Thủ Độ đã tìm cách tiêu diệt tận gốc dòng dõi nhà Lý. Trước nguy cơ bị sát hại, Lý Long Tường, khi đó đã 52 tuổi, đã đưa hơn 6000 người bao gồm gia quyến, tướng sĩ và tông tộc vượt biển. Hạm đội của ông đã dừng chân tại Đài Loan trước khi đến cửa Phú Lương Giang, tỉnh Hoàng Hải, thuộc Bắc Cao Ly. Vua Cao Ly đã tiếp đón và cho họ định cư ở Ung Tân, phủ Nam Trấn Sơn.
Năm 1253, quân Mông Cổ xâm lược Cao Ly. Lý Long Tường đã hiến kế và trực tiếp tham gia chiến đấu, góp phần đẩy lui quân xâm lược. Ông được vua Cao Ly phong là Hoa Sơn Tướng Công và được xây dựng bia kỷ niệm công lao.
Dòng Dõi Họ Lý Tại Hàn Quốc
Hậu duệ của hai vị hoàng tử nhà Lý đã hòa nhập vào xã hội Cao Ly, đóng góp vào sự phát triển của đất nước này. Họ vẫn gìn giữ gia phả, truyền thống và những kỷ vật của cha ông. Đặc biệt, cựu tổng thống Hàn Quốc Lý Thừa Vãn là hậu duệ đời thứ 25 của Lý Long Tường. Hàng năm, con cháu họ Lý vẫn về Hoa Sơn làm lễ tế tổ tiên, tưởng nhớ cội nguồn. Năm 1995, một số hậu duệ của Lý Long Tường đã về thăm làng Đình Bảng, Bắc Ninh, nơi chôn rau cắt rốn của tổ tiên.
Bài Học Lịch Sử
Câu chuyện về hai vị hoàng tử nhà Lý vượt biển đến Cao Ly là một minh chứng cho tình yêu quê hương đất nước và ý chí kiên cường của con người Việt Nam. Dù ở nơi đất khách quê người, họ vẫn luôn hướng về cội nguồn, gìn giữ truyền thống và bản sắc dân tộc. Câu chuyện này cũng nhắc nhở chúng ta về giá trị của hòa bình và sự đoàn kết, đồng thời khẳng định sức sống mãnh liệt của văn hóa Việt Nam. Sự gắn bó với cội nguồn, lòng tự hào dân tộc luôn là ngọn lửa thắp sáng cho những người con đất Việt dù ở bất cứ nơi đâu trên thế giới.
