Vào ngày 4 tháng 4 năm 1967, đúng một năm trước khi bị ám sát, Mục sư Martin Luther King Jr. đã đứng trên bục giảng của Nhà thờ Riverside tại Manhattan, New York, và đọc bài phát biểu mang tính bước ngoặt, mạnh mẽ lên án cuộc chiến tranh Việt Nam. Bài phát biểu này không chỉ là một lời phản đối chiến tranh, mà còn là một tuyên ngôn về công lý xã hội, kết nối sâu sắc cuộc đấu tranh cho dân quyền với cuộc chiến chống đói nghèo và chủ nghĩa quân phiệt. Hành động can đảm này đã khiến King phải đối mặt với làn sóng chỉ trích từ mọi phía, kể cả những đồng minh cũ, nhưng đồng thời khẳng định vị thế của ông như một biểu tượng của lương tri và công lý.
Martin Luther King Jr. phát biểu
Từ “Giấc Mơ” Đến “Ác Mộng”: Sự Thay Đổi Tư Tưởng của King
18 tháng cuối đời, King chứng kiến giấc mơ bình đẳng của mình dần biến thành cơn ác mộng khi bất bình đẳng, nghèo đói và chiến tranh vẫn hoành hành. Ông nhận ra rằng phân biệt chủng tộc, nghèo đói và chủ nghĩa quân phiệt là ba mặt của một vấn đề, ngăn cản nước Mỹ đạt được lý tưởng công bằng và tự do. Chính nhận thức sâu sắc này đã thôi thúc ông lên tiếng chống lại cuộc chiến tại Việt Nam, bất chấp những rủi ro chính trị.
Con Đường Dẫn Đến Riverside: Từ Kêu Gọi Hòa Bình Đến Lên Án Chiến Tranh
Ngay từ đầu năm 1965, King đã kêu gọi đàm phán hòa bình, nhưng tiếng nói của ông bị lấn át bởi sự ủng hộ dành cho chiến tranh. Thượng nghị sĩ Thomas Dodd thậm chí còn cáo buộc King vi phạm Đạo Luật Logan 1799 vì chỉ trích chính phủ. Dù chịu áp lực, King vẫn kiên trì với lập trường phản chiến, tin rằng “ai đó cần chỉ ra chúng ta đã sai thế nào.”
Sự gia tăng chi tiêu quân sự gây ảnh hưởng đến các chương trình xã hội càng làm King thêm phẫn nộ. Hình ảnh trẻ em Việt Nam bị bỏng napalm là giọt nước tràn ly, khiến ông quyết định không thể im lặng trước “vấn đề đang hủy hoại linh hồn đất nước chúng ta.”
Tiếng Nói Tiên Tri Tại Riverside: Lương Tâm Vượt Trên Chủ Nghĩa Dân Tộc
Tại Nhà thờ Riverside, King tuyên bố “lương tâm tôi khiến tôi không còn lựa chọn nào khác.” Ông so sánh chiến thuật của Mỹ với Đức Quốc xã, kêu gọi lính Mỹ từ chối nhập ngũ, yêu cầu Mỹ ngừng ném bom và đền bù cho Việt Nam. Ông khẳng định rằng Giải Nobel Hòa bình 1964 đã trao cho ông sứ mệnh “vượt khỏi sự trung thành với quốc gia.”
Bão Táp Chỉ Trích và Lòng Dũng Cảm Kiên Định
Bài phát biểu của King vấp phải sự phản đối dữ dội từ truyền thông, chính giới và cả một số lãnh đạo dân quyền. New York Times gọi bài phát biểu là “cẩu thả” và “dối trá,” cho rằng King đang làm suy yếu phong trào dân quyền. Tuy nhiên, King vẫn kiên định với lập trường của mình, tin rằng “một người có ảnh hưởng cần lên tiếng rằng nước Mỹ đã sai.”
Di Sản Của Bài Phát Biểu: Tầm Nhìn Vượt Thời Đại
Bài phát biểu tại Riverside không chỉ là một lời phản đối chiến tranh, mà còn là một lời kêu gọi cho công bằng xã hội và hòa bình thế giới. Nó thể hiện tầm nhìn vượt thời đại của King, người đã nhìn thấy mối liên hệ giữa chiến tranh, phân biệt chủng tộc và nghèo đói. Dù bị chỉ trích lúc bấy giờ, bài phát biểu của King vẫn tiếp tục vang vọng đến ngày nay, nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của lương tri và trách nhiệm xã hội.
Tài Liệu Tham Khảo
- Garrow, David J. “When Martin Luther King Came Out Against Vietnam.” The New York Times, 4 Apr. 2017.
