Ngày 25 tháng 2 năm 1967, tại một hội nghị ở Beverly Hills, California, tiếng nói của Martin Luther King Jr., vị lãnh tụ vĩ đại của phong trào dân quyền Hoa Kỳ, vang lên mạnh mẽ, phản đối sự can dự của Mỹ vào Chiến tranh Việt Nam. Bài phát biểu “Tổn Thương Của Chiến Tranh Việt Nam” không chỉ là lời khẳng định lập trường phản chiến của ông mà còn là bản cáo trạng đanh thép về những tổn thất to lớn mà cuộc chiến tranh phi nghĩa này gây ra cho cả Việt Nam và nước Mỹ.
Nỗi Đau Của Chiến Tranh
M.L. King mở đầu bài phát biểu bằng cách mô tả chân thực và đầy ám ảnh về những tổn thương thể xác mà chiến tranh gây ra. Hình ảnh “những cánh đồng lúa bị giẫm đạp và đốt cháy”, “những bà mẹ đau buồn ôm những đứa con đang khóc”, “những ruộng lúa và thung lũng nhuốm đầy máu”, “những chàng trai trẻ trở về nhà khi không còn nguyên vẹn” đã phơi bày bộ mặt tàn khốc của chiến tranh, khơi dậy sự phẫn nộ trong lòng người nghe.
Ông đặc biệt nhấn mạnh đến số phận bi thảm của “khoảng một triệu trẻ em Việt Nam” – những nạn nhân vô tội của bom đạn. Hình ảnh “trẻ em bị bom napalm thiêu cháy” là lời tố cáo mạnh mẽ tội ác chiến tranh, thức tỉnh lương tri của những người đang hùa theo cuộc chiến phi nghĩa này.
Nhà lãnh đạo dân quyền Martin Luther King Jr. (giữa) dẫn đầu một cuộc biểu tình phản đối Chiến tranh Việt Nam ở thành phố New York, ngày 16/3/1967. Ảnh: AFP
Tổn Thương Nguyên Tắc Và Giá Trị
Tuy nhiên, M.L. King cho rằng “thảm họa không chỉ là những tổn thương về thể chất”. Điều đáng lo ngại hơn là những tổn thương về nguyên tắc và giá trị, bởi chúng sẽ còn ám ảnh nước Mỹ lâu dài.
Ông liệt kê sáu tổn thất lớn của nước Mỹ trong Chiến tranh Việt Nam: Hiến chương Liên hợp quốc bị xâm phạm, nguyên tắc tự quyết bị chà đạp, Chương trình Xã hội Vĩ đại bị lãng quên, sự khiêm nhường của dân tộc bị đánh mất, nguyên tắc bất đồng chính kiến bị đàn áp, và triển vọng sinh tồn của nhân loại bị đe dọa.
M.L. King chỉ ra sự mâu thuẫn trong chính sách của chính phủ Mỹ khi “bỏ phiếu ủng hộ việc phân bổ hàng tỷ đô la cho chiến tranh ở Việt Nam” nhưng lại “lớn tiếng phản đối Dự luật Nhà ở Công bằng” – một dự luật nhằm hỗ trợ cựu chiến binh da màu. Ông lên án sự tàn bạo của chiến tranh hiện đại, cảnh báo về nguy cơ hủy diệt nhân loại từ cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân.
Lời Kêu Gọi Hành Động
Bài phát biểu của M.L. King không chỉ là lời phê phán mà còn là lời kêu gọi hành động mạnh mẽ. Ông kêu gọi sự đoàn kết của “những người yêu hòa bình”, thúc giục họ lên tiếng phản đối chiến tranh, “phối hợp hiệu quả như những người theo phe diều hâu”.
Ông tin tưởng rằng “nước Mỹ phải tiếp tục có được một tập hợp những người bất đồng chính kiến đầy sáng tạo”, bởi “giọng nói dũng cảm rền vang của họ sẽ là âm thanh duy nhất mạnh hơn tiếng bom và tiếng la hét cuồng loạn của chiến tranh.”
Martin Luther King Jr. dẫn đầu một cuộc tuần hành phản đối Chiến tranh Việt Nam ở Chicago, ngày 25/3/1967. Ảnh: AP
Bài Học Lịch Sử
Bài phát biểu của M.L. King tại Beverly Hills năm 1967 vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay. Nó nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm lên tiếng phản đối chiến tranh, bất công và bảo vệ hòa bình.
Lời kêu gọi “định hướng lại quyền lực nước Mỹ”, hướng tới “một bình nguyên mới của lòng nhân ái, đến một biểu hiện cao quý hơn của lòng nhân đạo” của ông là thông điệp sâu sắc, vượt thời gian, thôi thúc chúng ta hành động vì một thế giới tốt đẹp hơn.
Tài Liệu Tham Khảo
- King, Martin Luther Jr. “Martin Luther King Jr. on the Vietnam War.” The Atlantic. Truy cập ngày 11/3/2024.
