Trên bản đồ kiến trúc Việt Nam, Ngô Viết Thụ nổi lên như một tên tuổi độc đáo, người đã kết hợp nhuần nhuyễn tinh hoa kiến trúc Đông – Tây, tạo nên những công trình mang đậm dấu ấn cá nhân. Ông không chỉ là một kiến trúc sư tài năng mà còn là một họa sĩ, một nhà điêu khắc, với tâm hồn nhạy bén và tầm nhìn xa rộng.
Sinh ra tại Thừa Thiên Huế vào năm 1926, tuổi thơ của Ngô Viết Thụ đầy khó khăn. Được ông ngoại nuôi dưỡng và dạy dỗ, ông sớm tiếp xúc với văn hóa truyền thống qua những bài học chữ Hán. Sau khi tốt nghiệp Trường Cao đẳng kỹ thuật Đà Lạt năm 1948, ông sang Pháp du học với sự giúp đỡ của gia đình vợ.
Bước ngoặt đến với Ngô Viết Thụ vào năm 1950 khi ông thi đỗ vào Trường Quốc gia Cao đẳng Mỹ thuật Paris, một trong những ngôi trường danh giá nhất về kiến trúc thế giới. Năm 1955, ông tốt nghiệp xuất sắc với bằng D.P.L.G và giành được học bổng nghiên cứu ba năm tại khu biệt thự Madicis, La Mã. Tại đây, ông tham gia cuộc thi thiết kế công trình Ngôi thánh đường trên Địa Trung Hải và xuất sắc giành Giải thưởng Lớn Roma về kiến trúc (Premier Grand Prix de Roma).
Sự nghiệp của Ngô Viết Thụ gắn liền với nhiều tổ chức kiến trúc uy tín trên thế giới. Ông là thành viên Hội Kiến trúc Sư Pháp SADG từ năm 1955, thành viên Kiến trúc sư Đoàn Việt Nam từ năm 1958 và là người châu Á đầu tiên trở thành Viện sĩ Danh dự của Viện Kiến trúc Hoa Kỳ vào năm 1962.
Năm 1960, theo lời mời của Tổng thống Ngô Đình Diệm, ông trở về Sài Gòn và bắt đầu hành trình kiến tạo những công trình để đời.
Dinh Độc Lập: Biểu Tượng Kiến Trúc Mang Âm Hưởng Á Đông
Dinh Độc Lập, công trình đầu tiên của Ngô Viết Thụ tại Việt Nam, là minh chứng rõ nét cho phong cách kiến trúc độc đáo của ông. Thay vì rập khuôn theo kiến trúc hiện đại phương Tây, ông đã khéo léo kết hợp với tinh hoa kiến trúc Á Đông, đặc biệt là kiến trúc truyền thống Việt Nam.
Dinh Độc Lập được thiết kế theo hình chữ T, một trong ba chữ cái tạo thành bộ ba công trình mang đậm dấu ấn của Ngô Viết Thụ: Thụ – Huế – Đà Lạt (Dinh Độc Lập – Chợ Đà Lạt – Đại học Nông Lâm thành phố Hồ Chí Minh).
Không chỉ dừng lại ở hình khối kiến trúc, Ngô Viết Thụ còn khéo léo lồng ghép yếu tố văn hóa và triết lý phương Đông vào từng chi tiết. Từ cách bố trí nội thất đến hình dáng công trình, tất cả đều mang ý nghĩa tượng trưng sâu sắc.
Tổng thể bình diện Dinh Độc Lập tạo thành hình chữ CÁT ( 吉 ), tượng trưng cho sự tốt lành, may mắn. Phòng Trình quốc thư nằm ở trung tâm, thể hiện vai trò quan trọng của chính trị. Lầu thượng, được thiết kế theo hình chữ KHẨU ( 口 ), mang ý nghĩa đề cao giáo dục và tự do ngôn luận.
Sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc hiện đại và truyền thống đã tạo nên nét độc đáo cho Dinh Độc Lập, biến công trình này trở thành một trong những biểu tượng kiến trúc tiêu biểu của Sài Gòn và của cả Việt Nam.
