Bài viết của TS Phạm Trọng Chánh về việc Nguyễn Du có đến Lâm An hay không đã khơi gợi nhiều tranh luận thú vị. Lăng kính văn hóa sẽ giúp chúng ta soi rọi sâu hơn vào hành trình của đại thi hào, kết nối các chi tiết thơ văn với bối cảnh lịch sử và địa lý.
Bước Chân Giang Hồ – Thăng Hoa Tâm Hồn Thi Nhân
TS Chánh đã bác bỏ giả thuyết của PGSTS Nohira Munehiro, người dựa vào câu thơ “Trướng vọng Lâm An cựu lăng miếu” để cho rằng Nguyễn Du chỉ nhìn Lâm An từ xa. Sự xuất hiện của địa danh “núi Thê Hà” trong câu thơ tiếp theo “Sơn Hà sơn tại mộ yên trung” là minh chứng rõ ràng cho thấy Nguyễn Du đã thực sự đặt chân đến vùng đất này. Núi Thê Hà nằm gần mộ danh tướng Nhạc Phi bên bờ Tây Hồ, Hàng Châu.
Việc Nguyễn Du dừng chân ở Hàng Châu, sáng tác tới 5 bài thơ về mộ Nhạc Phi, cùng hai bài Tàn Cối tượng và Vương Thi tượng, cho thấy ông dành nhiều thời gian và tâm huyết cho vùng đất này. Điều này càng củng cố thêm lập luận Nguyễn Du đến Lâm An không chỉ để du ngoạn, mà còn ẩn chứa nhiều mối liên hệ đặc biệt.
Mối Giao Duyên Trên Con Đường Thi Ca
TS Chánh đã dày công nghiên cứu và tìm ra những nhân vật quan trọng trong cuộc đời Nguyễn Du, góp phần lý giải hành trình đến Lâm An của ông. Đó là Nguyễn Đại Lang, tức Nguyễn Đăng Tiến, một võ tướng tài ba, am hiểu võ Thiếu Lâm, từng là cấp trên của Nguyễn Du.
Nguyễn Du và Nguyễn Đại Lang có mối giao tình sâu đậm, từng kề vai sát cánh trong đội quân của Nguyễn Khản. Họ cùng bị quân Tây Sơn bắt, cùng được Vũ Văn Nhậm tha chết, và sau này hội ngộ tại Hàng Châu như lời hẹn ước trong bài thơ Biệt Nguyễn Đại Lang: “Tương kiến tại Trung Châu”.
Từ Giang Hồ Đến Bắc Hành Tập Lục – Dấu Ấn Thời Gian
TS Chánh cũng chỉ ra những điểm bất hợp lý khi gán ghép toàn bộ thơ chữ Hán trong Bắc Hành Tập Lục vào chuyến đi sứ năm 1813-1814 của Nguyễn Du. Ông cho rằng, nhiều bài thơ mang dấu ấn của giai đoạn giang hồ trước đó, khi Nguyễn Du tự do rong ruổi khắp Trung Quốc.
Ví dụ, bài Tín Dương tức sự với câu “Tây phong biến dị hương” được cho là sáng tác năm 1789, thời điểm Quang Trung đại phá quân Thanh, khiến đất Trung Hoa rung chuyển. Giọng thơ phóng khoáng, đầy cảm xúc này khó có thể là của một vị quan đi sứ với trọng trách trên vai.
Gọi Tên Những Mảnh Ghép Lịch Sử – Văn Hóa
Nghiên cứu của TS Phạm Trọng Chánh đã góp phần làm sáng tỏ những góc khuất trong cuộc đời và hành trình sáng tác của đại thi hào Nguyễn Du. Ông đã mạnh dạn đặt ra những nghi vấn, kiên trì tìm kiếm, kết nối các mảnh ghép lịch sử – văn hóa, từ đó đưa ra những nhận định mới mẻ và thuyết phục.
Tuy nhiên, những giả thuyết của TS Chánh vẫn cần được tiếp tục 검증 và thảo luận sôi nổi trong giới nghiên cứu. Đây chính là động lực để chúng ta tiếp tục khám phá, tìm hiểu về cuộc đời và di sản văn hóa đồ sộ của Nguyễn Du.
