Hoàng đế Ung Chính (1678 – 1735)
Nửa đêm ngày 23 tháng 8 năm Ung Chính thứ 8 (1735), hoàng đế Ung Chính (1678-1735) đột ngột băng hà tại vườn Viên Minh, Bắc Kinh, để lại một đế chế rộng lớn và những bí ẩn chưa lời giải đáp. Cái chết đầy nghi vấn của ông, cùng với những mâu thuẫn trong cuộc đời và triều đại, đã tạo nên một bức tranh bi kịch về một vị hoàng đế tài năng nhưng cô độc.
Bóng tối bao trùm cái chết của Ung Chính
Sự ra đi của Ung Chính diễn ra quá bất ngờ. Theo ghi chép chính sử, chỉ vài ngày trước khi qua đời, Ung Chính vẫn tham gia xử lý chính sự, thỉnh thoảng mới có dấu hiệu “bất an”. Đêm 22, ông đột ngột triệu tập các hoàng tử, hoàng đệ và cận thần, nhưng khi họ đến nơi thì ông đã không nói được nữa. Vài giờ sau, Ung Chính băng hà mà không kịp để lại di chiếu rõ ràng về việc truyền ngôi.
Sự việc diễn ra đột ngột và bí ẩn khiến nhiều người nghi ngờ về nguyên nhân cái chết của Ung Chính. Các giả thuyết được đưa ra bao gồm trúng phong, trúng độc, thậm chí là bị ám sát. Dân gian lan truyền câu chuyện về việc khai quật lăng mộ Ung Chính vào năm 1981, phát hiện thi thể trong quan tài không có đầu. Tuy nhiên, thông tin này chưa được kiểm chứng và có nhiều điểm vô lý.
Dù nguyên nhân thực sự là gì, cái chết đầy bí ẩn của Ung Chính đã trở thành một bí ẩn lịch sử, góp phần tạo nên bức tranh bi kịch về cuộc đời của vị hoàng đế này.
Con đường đầy chông gai đến ngai vàng
Ung Chính, tên thật là Dận Chân, là con trai thứ tư của hoàng đế Khang Hy. Trong số hơn 20 người con trai của Khang Hy, nhiều người có đủ tư cách kế thừa ngai vàng. Cuộc tranh giành ngôi vị diễn ra khốc liệt, chia bè kết phái, khiến Khang Hy đau đầu.
Doãn Nhưng, thái tử được Khang Hy lựa chọn từ nhỏ, nhiều lần bị phế truất vì tính cách ngang bướng, tàn bạo. Các hoàng tử khác, trong đó nổi bật nhất là Bát a ca Doãn Tự, đã tìm mọi cách để tranh giành ngôi vị. Doãn Tự nổi tiếng với tài năng và đức độ, được lòng người, nhưng lại không được Khang Hy tin tưởng vì sợ ông tạo dựng thế lực quá lớn, uy hiếp ngai vàng.
Trong bối cảnh đó, Dận Chân chọn cách đứng ngoài cuộc chiến, tỏ ra không màng danh lợi, chuyên tâm tu hành, lễ Phật. Ông thể hiện sự hiếu thảo với Khang Hy, thậm chí còn nhiều lần bênh vực cho thái tử bị phế truất. Điều này khiến Khang Hy tin tưởng Dận Chân là người có lòng nhân ái, có thể bảo vệ cho các anh em sau khi ông qua đời.
Sự lựa chọn của Khang Hy gây bất ngờ cho nhiều người. Dận Chân không phải là người con trưởng, cũng không phải người con tài giỏi nhất, nhưng ông lại là người mà Khang Hy tin tưởng nhất. Việc truyền ngôi diễn ra bí mật, chỉ có Long Khoa Đa – một cận thần thân tín của Khang Hy – biết được di chiếu.
Sau khi Khang Hy qua đời, Long Khoa Đa tuyên bố Dận Chân lên ngôi, lấy hiệu là Ung Chính. Tuy nhiên, việc truyền ngôi không minh bạch, cùng với việc Ung Chính không được lòng nhiều người trong triều, đã khiến cho ngôi vị của ông luôn bị nghi ngờ.
Cuộc chiến không khoan nhượng với anh em
Lên ngôi trong bối cảnh đầy nghi kỵ, Ung Chính phải đối mặt với sự chống đối từ các anh em, đặc biệt là Thập tứ a ca Doãn Đề – người được cho là đã được Khang Hy lựa chọn. Doãn Đề không phục Ung Chính, tỏ thái độ bất kính ngay trong tang lễ của Khang Hy. Ung Chính buộc phải ra tay trừng phạt, giáng chức Doãn Đề, giam lỏng ông tại lăng mộ Khang Hy.
Ung Chính cũng không tha cho Doãn Tự. Ông tìm mọi cách để loại bỏ thế lực của Doãn Tự, cuối cùng giáng chức ông thành “Dân vương”, giam cầm và đổi tên thành “A Kỳ Na” (chó) và “Tắc Tư Hắc” (lợn). Doãn Tự chết trong ngục, không rõ nguyên nhân, chỉ 6 ngày sau khi Doãn Đường – một người em khác của Ung Chính – cũng qua đời tại nơi giam giữ.
Cuộc chiến với anh em đã cho thấy sự quyết đoán, tàn nhẫn của Ung Chính. Ông không ngần ngại loại bỏ bất kỳ ai cản trở con đường của mình, dù đó là người thân. Điều này khiến Ung Chính càng thêm cô độc, bị người đời gán cho biệt danh “hoàng đế máu lạnh”.
Xây dựng đế chế bằng bàn tay sắt
Để củng cố quyền lực và đối phó với nạn tham nhũng tràn lan, Ung Chính đã thực hiện nhiều cải cách quyết liệt. Ông xây dựng chế độ mật chiết – một hệ thống thông tin bí mật giữa hoàng đế và các quan viên – để giám sát và nắm bắt tình hình đất nước.
Ung Chính cũng mạnh tay thanh lý nợ công, truy thu tài sản tham ô, trừng phạt nghiêm khắc những quan lại bất chính. Ông đưa ra chế độ “tiền hao tổn quy công”, “lương cao dưỡng liêm” để hạn chế tham nhũng và khuyến khích quan lại làm việc liêm chính.
Những cải cách của Ung Chính đã mang lại hiệu quả tích cực, giúp củng cố nền tài chính quốc gia, làm trong sạch bộ máy quan lại. Tuy nhiên, sự hà khắc, độc đoán của ông cũng khiến nhiều người bất bình, lo sợ.
Bi kịch của một vị vua cô độc
Ung Chính là một vị hoàng đế tài năng, có hoài bão lớn. Ông mong muốn xây dựng một đế chế hùng mạnh, nhân dân no đủ. Tuy nhiên, những biện pháp cứng rắn, sự nghi kỵ và cô độc đã khiến ông trở thành một nhân vật bi kịch.
Để bảo vệ ngai vàng và thực hiện lý tưởng của mình, Ung Chính đã phải hy sinh tình thân, đánh mất sự tin tưởng của nhiều người. Ông luôn lo sợ bị phản bội, bị lừa dối, nên không thể mở lòng với bất kỳ ai.
Cả cuộc đời Ung Chính là chuỗi ngày đấu tranh không ngừng nghỉ. Ông chiến đấu với anh em, với tham quan, với những thế lực chống đối. Cuối cùng, ông đã giành chiến thắng, nhưng lại phải trả giá bằng sự cô độc, lạnh lẽo.
Bài học lịch sử từ Ung Chính
Ung Chính là một nhân vật lịch sử đầy mâu thuẫn và bi kịch. Ông vừa là một vị vua tài năng, có công lớn trong việc củng cố đế chế, vừa là một bạo chúa, độc đoán, tàn nhẫn.
Cuộc đời và triều đại của Ung Chính để lại cho hậu thế nhiều bài học quý giá. Đó là bài học về tầm quan trọng của việc xây dựng một bộ máy nhà nước trong sạch, hiệu quả, nhưng cũng là bài học về sự nguy hiểm của quyền lực tuyệt đối, sự cô độc và lòng nghi kỵ.
Ung Chính là minh chứng cho một sự thật: Quyền lực có thể mang lại sức mạnh, nhưng cũng có thể hủy hoại con người.
