Lễ cúng Tất niên là một phong tục lâu đời và cũng là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt Nam. Đây là nghi lễ để kết thúc một năm cũ và đón nhận một năm mới. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về bài cúng 30 Tết năm 2023 và ý nghĩa của lễ cúng Tất niên. Hãy cùng Khám Phá Lịch Sử khám phá nhé!
Lễ cúng Tất niên là gì? Ý nghĩa Lễ cúng Tất niên 30 Tết
Trong quan niệm cũ, lễ cúng Tất niên được tổ chức để tiễn vị thần cũ và đón nhận vị thần mới. Mỗi năm, có một vị thần đảm nhiệm vai trò quản lý, và vị thần cũ sẽ trao lại mọi thứ cho vị thần mới vào cuối năm. Vì vậy, trong những ngày Tất niên, mỗi gia đình chuẩn bị bàn cúng để thờ phượng các vị thần.
Người Việt Nam có truyền thống tôn ngưỡng cúng tổ tiên, ông bà, cha mẹ và những người đã khuất. Mâm cúng vào ngày 30 Tết là cách để chúng ta bày tỏ lòng biết ơn, tôn trọng đức sinh thành và công nuôi dưỡng của tổ tiên. Đây cũng là dịp để cầu xin sự bảo hộ của tổ tiên, đồng thời truyền đạt tri thức cho thế hệ sau.
Ngoài ra, trong dịp Tết, gia đình sẽ đoàn tụ, khi mâm cỗ cúng đã được thực hiện, chúng ta sẽ chia sẻ những niềm vui này với con cháu. Vì vậy, mâm cỗ cúng ngày 30 Tết mang nhiều ý nghĩa văn hóa gia đình, thể hiện tinh thần đoàn kết và sự sum vầy. Đây là dịp cuối năm mà mọi người thường mời nhau đến nhà để cùng ăn tất niên.
Mâm cúng Tất Niên gồm những gì?
Mâm cúng Tất niên thông thường không thể thiếu món gà trống luộc, bên cạnh đó còn có các món như canh măng, nem rán, rau xào, giò chả, bánh chưng, bánh tét…
Mâm cúng Tất niên Miền Bắc
Ở miền Bắc, trong mâm cúng Tất niên, phải có 4 bát và 4 đĩa (mâm cỗ nhỏ) hoặc 8 bát và 8 đĩa (mâm cỗ lớn). Có người còn sắp xếp mâm cỗ thành các tầng cao từ 2 đến 3 lớp.
- Bốn bát gồm: bát canh măng, bát mọc, bát miến, bát bóng thả.
- Bốn đĩa gồm: đĩa thịt gà, đĩa thịt heo, đĩa giò lụa, đĩa chả quế.
Mâm cúng Tất niên Miền Trung và Miền Nam
Ở miền Trung, mâm cỗ Tất niên ít cầu kỳ hơn, thường có bánh chưng, bánh tét, chả giò, chả lụa, gà luộc, thịt heo luộc…
Ở miền Nam, mâm cỗ Tất niên thường có bánh tét, canh măng, thịt kho tàu, chả giò, nem, gỏi tôm thịt… Đặc biệt, người dân ở miền Nam thường ưa thích các món nguội.
Những lưu ý cần biết khi chuẩn bị lễ cúng tất niên
Lễ cúng Tất niên không cần quá trang trọng nhưng các gia đình cũng không nên chuẩn bị sơ sài. Dưới đây là những điều cần lưu ý khi chuẩn bị lễ cúng Tất niên:
- Chuẩn bị mâm cúng đủ những món ăn truyền thống ngày Tết, và cần chuẩn bị một cách chu đáo và sạch sẽ.
- Dọn dẹp bàn thờ và nhà cửa trước khi cúng để tăng tính trang nghiêm và thành kính của lễ cúng.
- Cần có đầy đủ thành viên trong gia đình để thể hiện sự sum họp và ấm cúng. Đây cũng là lúc gia đình đoàn tụ sau một năm làm việc vất vả, đặc biệt là những gia đình có con cái đi làm ăn xa nhà. Vì vậy, trong lễ cúng, không nên cãi nhau hay chửi mắng mà hãy nói những chuyện vui vẻ và những điều tốt lành.
Bài cúng 30 Tết nên được thực hiện khi nào thì tốt?
Theo quan niệm phong thủy, thời điểm tốt nhất để thực hiện bài cúng 30 Tết là từ 11 giờ đêm đến 1 giờ sáng. Trong khoảng thời gian này, sẽ có các vị thần chứng giám cho lòng thành kính của gia chủ. Nên không nên cúng muộn, vì sau 1 giờ sáng sẽ là lúc các vị thần cũ trao lại công việc cho các vị thần mới.
Bài cúng 30 Tết Trong Nhà Chiều Tất Niên
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ ………
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm …….
Tín chủ (chúng) con là: ………..
Ngụ tại……….
Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.
Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khoẻ, gia đình hoà thuận.
Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.
Nam Mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).