Lịch sử Việt Nam cho thấy chó là linh vật, gắn bó mật thiết với con người từ thời cổ đại. Tuy nhiên, ăn thịt chó không phải truyền thống lâu đời, mà chỉ xuất hiện ở một bộ phận dân cư từ thế kỷ 18-19.
Hành trình đi sứ Trung Quốc 1813-1814 của Nguyễn Du vẫn còn nhiều bí ẩn, đặc biệt là lộ trình trở về. Nghiên cứu mới dựa trên bản chép tay Bắc hành tạp lục A.1494 hé lộ Nguyễn Du có thể không ghé Lâm An như nhận định trước đây, mở ra hướng nghiên cứu mới về hành trình văn hóa của ông.
Khám phá hệ thống bài bản đờn ca tài tử Nam Bộ, di sản văn hóa âm nhạc miền sông nước. Tìm hiểu nguồn gốc, sự phát triển và 20 bài bản Tổ, nền tảng của loại hình nghệ thuật độc đáo này.
Phân tích nguồn gốc giọng Quảng, bài viết phản biện quan điểm cho rằng giọng này bắt nguồn từ Thanh Nghệ. Tác giả Hồ Trung Tú đề xuất nghiên cứu ảnh hưởng của tiếng Chăm và đặt câu hỏi về phương pháp nghiên cứu ngôn ngữ.
Phật giáo thời Lý-Trần giao thoa văn hóa đa nguồn, kết hợp tín ngưỡng dân gian, tạo nên bản sắc riêng của Phật giáo Việt Nam. Tinh thần nhập thế “cư trần lạc đạo” được thể hiện qua các dòng thiền Thảo Đường, Trúc Lâm Yên Tử.
Khám phá thiên tình sử bi tráng “Giọt Máu Chung Tình” (1926) của Tân Dân Tử, nguồn cảm hứng cho bản tân cổ “Võ Đông Sơ – Bạch Thu Hà”. Câu chuyện tình yêu giữa Võ Đông Sơ và Bạch Thu Hà lay động lòng người với sự hy sinh và lòng chung thủy giữa thời loạn.
Văn học Nam Kỳ đầu thế kỷ 20 chứng kiến sự giao thoa văn hóa Đông-Tây độc đáo. Bài viết phân tích làn sóng dịch tiểu thuyết lịch sử Trung Hoa và sự ra đời của tiểu thuyết lịch sử Việt Nam bằng quốc ngữ, làm rõ mối liên hệ giữa hai dòng chảy văn học này.
Trống đồng Ngọc Lũ, niên đại thế kỷ 2 TCN – 1 SCN, chứa đựng minh chứng bất ngờ về nguồn gốc Hà Đồ – Tiên Thiên Bát Quái. Nghiên cứu lý số trên trống đồng hé lộ tư duy dịch lý và vũ trụ quan sâu sắc của người Việt cổ.
Nguyễn Du ngậm ngùi trước mộ Kỳ Lân, từ đó lên án tội ác của Minh Thành Tổ và khẳng định lẽ phải, công lý. Bài thơ “Mộ Kỳ Lân” là tiếng nói nhân văn, yêu chuộng hòa bình của đại thi hào.
Khám phá cuộc đời và sự nghiệp của Vũ Trọng Phụng, bậc thầy hiện thực phơi bày góc khuất xã hội Việt Nam đương thời. Tác phẩm của ông, từ phóng sự đến tiểu thuyết, đi sâu vào sự tha hóa của con người dưới ảnh hưởng của đồng tiền và tham vọng.
Ý nghĩa chữ “Văn” trong Văn Miếu không chỉ là văn chương mà còn là phẩm chất ham học hỏi, cầu tiến. Việc thờ tự tại Văn Miếu mới xây dựng gây tranh cãi do lựa chọn nhân vật khác với truyền thống thờ Khổng Tử.
Khám phá dấu ấn giao thoa văn hóa Việt – Chăm qua sự biến đổi từ nữ thần Yang Po Inâ Nâgar thành Thiên Yana Diễn Ngọc Phi. Hành trình hòa hợp văn hóa này thể hiện rõ nét qua kiến trúc, tín ngưỡng và lễ hội miền Trung.
Khám phá cuộc đời thăng trầm của nhạc sĩ Cao Văn Lầu và hành trình ra đời đầy cảm xúc của bài ca vọng cổ “Dạ cổ hoài lang”. Đắm mình trong giai điệu da diết, mộc mạc mang hồn thiêng đất và người Nam Bộ.
Khám phá lịch sử và đặc trưng các đạo giáo ở Nam Bộ từ thế kỷ 19 đến giữa thế kỷ 20, như Bửu Sơn Kỳ Hương, Tứ Ân Hiếu Nghĩa, Hòa Hảo, Cao Đài. Bài viết phân tích bối cảnh xã hội, chính trị và ảnh hưởng tư tưởng, làm sáng tỏ sự ra đời của các đạo giáo này như phản ứng trước biến động lịch sử.
Nền tảng văn hóa Việt cốt lõi là văn hóa nông nghiệp, in đậm dấu ấn lên đời sống kinh tế, chính trị, xã hội. Người nông dân, lực lượng nòng cốt, kết tinh hài hòa giữa con người và đất, khai phá tự nhiên song hành cùng khai sáng tâm linh.
Khám phá góc nhìn độc đáo của thi sĩ Đông Hồ về nhân vật ấn tượng nhất Truyện Kiều, ngoài Thúy Kiều. Đông Hồ cho rằng đó là Hoạn Thư, người phụ nữ sắc sảo, nhiều góc khuất tâm lý đáng suy ngẫm.
Hành trình chữ viết Việt từ Khoa Đẩu, Hán Nôm đến Quốc Ngữ: Khám phá bước ngoặt lịch sử với sự giao thoa văn hóa phương Tây và ảnh hưởng đến bản sắc dân tộc. Từ hạn chế chữ Hán đến ưu điểm Latinh, chữ Quốc Ngữ đã nâng cao dân trí, thúc đẩy phát triển đất nước.
Khám phá hình tượng con hổ uy phong trong văn hóa dân gian Việt Nam qua tục ngữ, thành ngữ, câu nói quen thuộc. Từ ông Ba Mươi đến chúa sơn lâm, hổ hiện lên với sức mạnh phi thường cùng những ý nghĩa sâu sắc về đời sống và tín ngưỡng.
Khám phá triết lý “biết người biết ta” của Tôn Tử trong binh pháp, tác phẩm kinh điển về nghệ thuật chiến tranh và lãnh đạo. Tìm hiểu bối cảnh lịch sử và ý nghĩa vượt thời gian của nó trong đời sống đương đại.
Bài thơ “Á Tế Á Ca” là tiếng gọi đất nước thống thiết của chí sĩ ái quốc Tăng Bạt Hổ. Bài viết phân tích bằng chứng khẳng định Tăng Bạt Hổ là tác giả bài thơ, gạt bỏ những giả thiết trước đây.
Cố đô Huế, di sản văn hóa thế giới, xứng đáng là biểu tượng du lịch Việt Nam. Nơi đây hội tụ kiến trúc độc đáo, lịch sử phong phú và tinh hoa văn hóa dân tộc, hứa hẹn trải nghiệm khó quên.
Hành trình sang Trung Quốc năm 1813, Nguyễn Du viếng thăm đất cũ của Triệu Đà, cảm tác bài thơ “Triệu Vũ Đế Cổ Canh”. Qua lăng kính thi sĩ, bài thơ là bức tranh hoài niệm về Nam Việt xưa, ẩn chứa suy tư về thân phận con người trong dòng chảy lịch sử.
Nguyễn Du viếng Vĩnh Châu, nơi Liễu Tông Nguyên viết “Lời Người Bắt Rắn” lên án sưu cao thuế nặng. Bài thơ “Nhà Cũ Của Liễu Tử Hậu” thể hiện sự đồng cảm của Nguyễn Du với bậc tiền bối.
Khí phách anh hùng Đặng Dung tỏa sáng trong bài thơ “Cảm hoài”, sáng tác khi ông bị giam cầm, đất nước lâm nguy. Bài thơ là khúc tráng ca bi hùng về lòng yêu nước, ý chí kiên trung trước vận mệnh nghiệt ngã.
Phân biệt chùa, miếu, hội quán người Hoa tại TP. Hồ Chí Minh: Chùa là cơ sở Phật giáo, miếu thờ thần dân gian, hội quán là nơi sinh hoạt cộng đồng, kết nối đồng hương. Tìm hiểu kiến trúc, chức năng và đối tượng thờ cúng đặc trưng của từng loại hình.
Người Mông Cổ xâm lăng và đồng hóa người Việt cổ ở lưu vực Hoàng Hà, đặt nền móng cho văn hóa Trung Hoa. Khám phá bí ẩn nguồn gốc người Trung Quốc và sự thật về trận Trác Lộc.
Khám phá sự biến đổi của Nho giáo từ cuối thế kỷ 19 đến nay tại Đông Á. Từ bị phê phán đến tái nhận định, Nho giáo đối diện những góc nhìn đa chiều trong bối cảnh lịch sử hiện đại.
Khám phá sự hình thành độc đáo của các tôn giáo nội sinh vùng Nam Bộ, từ Cao Đài đến Hòa Hảo. Bài viết phân tích ba yếu tố chính: lịch sử, địa lý và văn hóa, làm sáng tỏ hiện tượng tôn giáo đặc biệt này.
Hành trình ngàn năm của tiếng Việt, từ nét chữ cổ đến chữ Quốc ngữ, là minh chứng cho sức sống mãnh liệt của dân tộc. Dòng chảy tiếng Việt tiếp nhận tinh hoa văn hóa thế giới, mà vẫn giữ được bản sắc riêng, cần được gìn giữ và phát huy.
Tín ngưỡng thờ Mẫu Nam Bộ thể hiện vị thế độc đáo của người phụ nữ, hòa quyện văn hóa Việt, Chăm, Khmer. Sự đa dạng từ Bà Chúa Xứ đến Thiên Hậu Thánh Mẫu phản ánh tinh thần cởi mở của người dân.