Tín Ngưỡng Cổ Xưa Về Lễ Cúng Chúng Sinh
Lễ cúng chúng sinh là một trong những nghi thức tâm linh phổ biến ở Việt Nam, thể hiện tín ngưỡng của người Việt cổ về thế giới tâm linh. TS. Trần Hữu Sơn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Văn hóa dân gian ứng dụng, giải thích: “Sau khi con người qua đời, một số linh hồn trở về thế giới tổ tiên và được con cháu thờ cúng hàng năm. Tuy nhiên, cũng có những linh hồn không được chăm sóc do gặp nạn và qua đời chưa đúng thời điểm, không có nơi nương tựa. Theo quan niệm cổ xưa, tháng 7 là thời gian mà thế giới thần linh và thế giới sống gặp gỡ nhau, vì vậy chúng ta tổ chức lễ cúng chúng sinh để tưởng nhớ những linh hồn không có nơi nương tựa”.
Mâm Cúng Chúng Sinh và Những Đặc Điểm Đặc Biệt
Mâm cúng chúng sinh thường được chuẩn bị với chè và cháo loãng. Theo TS. Trần Hữu Sơn, mâm cúng chúng sinh không phải là mâm cúng cho tổ tiên, vì vậy việc chuẩn bị và bày trí cũng khác biệt. Ông chia sẻ: “Mâm cúng chúng sinh không nên có đồ mặn, chỉ được cúng đồ chay. Lễ cúng chúng sinh thường được tổ chức ở ngoài trời, tại các ngã ba đường, cổng làng… Linh hồn chúng sinh thường đói khát nên thức ăn cúng chủ yếu là chè hoặc cháo”.
Lễ cúng chúng sinh thường nhất là món cháo loãng. Theo quan niệm dân gian, món ăn này dành cho những linh hồn đói khát và không thể nuốt được thức ăn thông thường do họ bị đày đọa và có thực quản nhỏ hẹp.
Cháo được nấu loãng và sau đó đổ vào chiếc lá đa hoặc lá mít đã cuốn lại cẩn thận tạo thành những chiếc phễu nhỏ. Sử dụng lá đa lật ngửa cũng là một cách khác để đổ cháo.
Mâm Cúng Chúng Sinh và Các Vật Phẩm Quan Trọng
Mâm cúng chúng sinh thường bao gồm một đĩa muối gạo, 12 chén nhỏ cháo trắng nấu loãng hoặc 3 vắt cơm, giấy áo, giấy tiền vàng bạc, mía (để nguyên vỏ và chặt thành từng khúc nhỏ độ dài 15 cm), 12 cục đường thẻ, bánh, kẹo, tiền mặt, nước, bỏng, khoai, sắn luộc, nhang, nến, hoa quả. Khi rải tiền vàng lên mâm, cần lưu ý để ở 4 hướng Đông, Tây, Nam, Bắc. Mỗi hướng tương ứng với 3-5-7 cây hương.
Văn Khấn Chúng Sinh Rằm Tháng Bảy
Dưới đây là đoạn văn khấn chúng sinh được thực hiện trong ngày Rằm tháng Bảy:
Nam mô A Di Đà Phật
Nam mô A Di Đà Phật
Nam mô A Di Đà Phật
Con lạy chín phương trời, mười phương Chư vị Phật, Chư Phật mười phương.
Con lạy Đức Phật Di Đà
Con lạy Bồ Tát Quan Âm.
Con lạy Táo Phủ Thần quân Chinh thần.
Tiết tháng 7 sắp thu phân
Ngày rằm xá tội vong nhân hải hà
Âm cung mở cửa ngục ra
Vong linh không cửa không nhà
Đại Thánh Khảo giáo - A Nan Đà Tôn giả
Tiếp chúng sinh không mả, không mồ bốn phương
Gốc cây xó chợ đầu đường
Không nơi nương tựa đêm ngày lang thang
Quanh năm đói rét cơ hàn
Không manh áo mỏng - che làn heo may
Cô hồn nam bắc đông tây
Trẻ già trai gái về đây hợp đoàn
Dù rằng: chết uổng, chết oan
Chết vì nghiện hút chết tham làm giàu
Chết tai nạn, chết ốm đau
Chết đâm chết chém chết đánh nhau tiền tình
Chết bom đạn, chết đao binh
Chết vì chó dại, chết đuối, chết vì sinh sản giống nòi
Chết vì sét đánh giữa trời
Nay nghe tín chủ thỉnh mời
Lai lâm nhận hưởng mọi lời trước sau
Cơm canh cháo nẻ trầu cau
Tiền vàng quần áo đủ màu đỏ xanh
Gạo muối quả thực hoa đăng
Mang theo một chút để dành ngày mai
Phù hộ tín chủ lộc tài
An khang thịnh vượng hòa hài gia trung
Nhớ ngày xá tội vong nhân
Lại về tín chủ thành tâm thỉnh mời
Bây giờ nhận hưởng xong rồi
Dắt nhau già trẻ về nơi âm phần
Tín chủ thiêu hóa kim ngân
Cùng với quần áo đã được phân chia
Kính cáo Tôn thần
Chứng minh công đức
Cho tín chủ con
Tên là:...
Vợ/chồng:...
Con trai:...
Con gái:...
Ngụ tại:...Dẫu cho có những linh hồn không có nơi nương tựa, lễ cúng chúng sinh tháng 7 vẫn là dịp để chúng ta ghi nhớ tình cảm đối với họ và tưởng nhớ những linh hồn đã ra đi. Hy vọng bằng công đức của lễ cúng chúng sinh, chúng ta được phù hộ và tạo đời sống bình an, thịnh vượng cho gia đình và bản thân.
