Ý nghĩa của Lễ Chạp
Theo tập tục truyền thống của người Việt, vào ngày 30 Tết, các gia đình thường ra thăm mộ tổ tiên và người thân đã khuất. Lễ Chạp này nhằm tạ lễ Thổ thần, sửa sang mộ, cắt tỉa cỏ cây và cầu mong gia tiên đến ăn Tết cùng gia đình và con cháu. Gia chủ khi ra mộ cần mang theo đồ lễ để tiến hành lễ tế. Đặc biệt, những gia đình có thành viên mất trong năm cần thêm cẩn thận, đắp thêm đất cho mộ mới.
Còn những gia đình không thể ra mộ, họ vẫn dùng bàn thờ để cúng và mời gia tiên về đón năm mới. Lễ cúng trên bàn thờ bao gồm cỗ mặn, hương, hoa, bánh kẹo… được tiến hành vào buổi trưa (trước giờ Ngọ) ngày 30 Tết, sau đó người ta khấn tổ tiên để cùng hưởng Tết với gia đình.
Sửa Lễ thắp hương
Mâm cỗ cúng gia tiên bao gồm:
- Hương thơm, hoa tươi, trầu cau.
- Vàng mã.
- Lễ mặn hoặc lễ ngọt tuỳ thuộc vào sự chuẩn bị của gia chủ.
Lưu ý: Khi mang mâm cúng ra ngoài mộ hoặc bày lên bàn thờ gia tiên, lễ tế phải trong sạch, đầy đặn, được bày biện đẹp và cẩn thận.
Dưới đây là bài văn khấn chuẩn cho lễ tạ mộ.
Nội dung văn khấn cho Lễ Chạp
NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT (3 lần)
Cúi nghĩ: Điểm lành tỏa sáng, ánh sáng soi xét mọi chỗ, khói hương bao quanh, theo tốt xấu chiếu sáng, một niệm tâm thành, tác động đến mười phương.
Lòng thành chân thành kính cung tôn:
Kim niên… (tên năm)… đương cai hành khiến các thần tào phán quan, đại tướng quân thái tuế, chí đức tôn thần.
Ngài Bản cảnh Thành hoàng thổ địa đại vương, ngũ phương ngũ đế long thần – Bản xứ thổ địa phúc đức chính thần – Ngũ phương long mạch thủ mộ tôn thần – Đương cai bản xứ hậu thổ linh kỳ nguyên quân chúa tể tôn thần – Phổ cập văn quan, vũ tướng, thị tòng, đẳng chúng!
Hư không quá vãng các vị thần tiên, Tứ trực công tào, Ngũ phương sứ giả, Trì phan đồng tử, Dần đạo tướng quân, hương hoa có cảm tưởng đồng lòng nhất thiết minh thần.
Các vị tiền Chu Tước, hậu Huyền Vũ, tả Thanh Long, có Bạch Hổ cùng các vị tôn thần cai quản trong xứ này.
Kính lạy các linh cụ thân thương:
Hôm nay là ngày Chạp, đến cuối đông chuẩn bị chào đón năm mới.
Gia đình chúng con gồm: hợp đồng gia đình đẳng cấp, số nhà tại: bày sinh phẩm vật, hương hoa phục tửu lễ nghi, trình cáo Tôn thần, kính rước vong linh gia tiên tổ chúng con: Có mộ tại đây về với gia đình đón chào năm mới, để cho cháu con phục vụ trong tiết xuân lành, mong đền đáp ân thưởng trong muôn một, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần, phủ thùy doãn hứa. Âm dương trở lại, bát nước tràn hương, biểu tình lòng thành, cúi xin chứng giám.
Lại nguyện: Thần thương giúp đỡ, tổ đức chở che, tiêu trừ mọi tai nạn, mọi phúc đức luôn tụ về, thân thể khỏe mạnh, an lành. Mong chư thánh chứng minh, tổ tiên soi xét.
Quả tấm lòng thành, văn sớ kính dâng, cúi xin chứng giám!
Thiên vận niên lạp nguyệt phúc sinh nhật gia đình chúng con, thành tâm khấu đầu bái tạ.
Hết
Dịp cuối năm là dịp rất quan trọng trong tín ngưỡng của người Việt. Ngoài việc cúng lễ mời tổ tiên về ăn Tết cùng con cháu, các gia đình còn cúng tạ mộ, cúng ông công ông táo chầu trời…
