Ngày 7/1/2009, hàng chục nghìn người dân Campuchia đã tập trung tại sân vận động Olympic quốc gia ở Phnom Penh, hân hoan kỷ niệm 30 năm ngày thoát khỏi chế độ diệt chủng Khmer Đỏ. Sự kiện trọng đại này do Đảng Nhân dân Campuchia tổ chức, thu hút hơn 40 nghìn người tham dự, trong đó có Thủ tướng Hun Sen và nhiều quan chức cấp cao. Buổi lễ không chỉ là dịp để người dân Campuchia tưởng nhớ những năm tháng đen tối, mà còn là lời tri ân sâu sắc đến sự giúp đỡ của Việt Nam.
Hình: Tàn tích của một nhà tù Khmer Đỏ – chứng tích của tội ác diệt chủng.
Bóng Đen Khmer Đỏ Bao Trùm Campuchia
Để hiểu được niềm vui của người dân Campuchia trong ngày lễ trọng đại này, chúng ta cần quay trở lại những năm tháng kinh hoàng dưới ách thống trị của Khmer Đỏ. Đảng Cộng sản Campuchia, thành lập năm 1950, ban đầu là một nhánh của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đến thập niên 1970, đảng này đổi tên thành Đảng Campuchia Dân chủ, hay còn được biết đến với cái tên Khmer Đỏ. Sau cuộc đảo chính của Lon Nol lật đổ Hoàng thân Norodom Sihanouk năm 1970, Khmer Đỏ, với sự hậu thuẫn của Trung Quốc, đã liên minh với Sihanouk để chống lại chính quyền Lon Nol.
Ngày 17/4/1975, Khmer Đỏ chiếm Phnom Penh, thiết lập “Cộng hòa Dân chủ Campuchia” do Pol Pot lãnh đạo. Từ đây, một chương đen tối nhất trong lịch sử Campuchia bắt đầu. Chính quyền Khmer Đỏ thực hiện chính sách tàn bạo, đẩy người dân vào cảnh lầm than. Dân cư đô thị bị buộc phải di tản về nông thôn với lời hứa hẹn sẽ được trở về sau ba ngày, nhưng phần lớn trong số họ đã bị sát hại. Chính sách thanh trừng nhắm vào trí thức, những người có liên hệ với phương Tây và cả cán bộ trong hàng ngũ Khmer Đỏ. Tiền tệ bị xóa bỏ, người dân bị ép buộc lao động khổ sai trong các công xã. Nạn đói, bệnh tật và hành quyết lan tràn, cướp đi sinh mạng của hàng triệu người Campuchia, ước tính từ 1,2 đến 3 triệu người, chiếm khoảng một phần tư dân số. Cộng đồng người Việt và người Hoa tại Campuchia cũng là nạn nhân của cuộc diệt chủng tàn bạo này.
Sự Can Thiệp Của Việt Nam và Giải Phóng Campuchia
Sự tàn bạo của Khmer Đỏ đã dẫn đến cuộc nổi dậy vào tháng 5/1978, do Mặt trận Đoàn kết Dân tộc Cứu nước Campuchia, đứng đầu là Heng Samrin, một cựu lãnh đạo Khmer Đỏ, phát động. Ngày 25/12/1978, với sự hỗ trợ của quân tình nguyện Việt Nam, cuộc tấn công vào sào huyệt Khmer Đỏ bắt đầu. Chỉ sau hai tuần, Phnom Penh được giải phóng vào ngày 7/1/1979, chấm dứt chế độ diệt chủng. Việc người dân Campuchia bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với Việt Nam trong lễ kỷ niệm 30 năm ngày giải phóng là minh chứng rõ ràng nhất cho sự chính nghĩa của cuộc chiến.
Xét Xử Tội Ác Khmer Đỏ và Bài Học Lịch Sử
Năm 2006, Liên Hợp Quốc và chính phủ Campuchia đã đạt được thỏa thuận thành lập tòa án xét xử tội ác Khmer Đỏ. Một số lãnh đạo Khmer Đỏ, bao gồm Nuon Chea, Ieng Sary, Ieng Thirith và Kaing Guek Eav, đã bị bắt giữ để chờ xét xử về tội ác chiến tranh, tội ác diệt chủng và tội ác chống lại loài người.
Sự kiện Campuchia thoát khỏi chế độ diệt chủng Khmer Đỏ mang nhiều bài học sâu sắc. Nó khẳng định rằng chính nghĩa luôn chiến thắng, đồng thời nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của hòa bình và nhân quyền. Việc nhìn nhận lại lịch sử một cách khách quan và công bằng là cần thiết để tránh lặp lại những sai lầm trong quá khứ.
Kết Luận
30 năm sau ngày giải phóng, Campuchia đã vươn lên từ đống tro tàn, xây dựng lại đất nước và hướng tới tương lai. Sự kiện này không chỉ là một chương đen tối trong lịch sử Campuchia, mà còn là minh chứng cho sức mạnh của tinh thần đoàn kết, ý chí kiên cường và khát vọng tự do của người dân. Lòng biết ơn của người Campuchia dành cho Việt Nam là minh chứng hùng hồn cho sự chính nghĩa của cuộc chiến giải phóng, đồng thời cũng là bài học lịch sử quý báu cho các quốc gia trên thế giới.
