Hầu hết các gia đình Việt Nam đều lập bàn thờ Cửu Huyền Thất Tổ, bàn thờ Phật và bàn thờ Thông Thiên ngoài trời. Những phong tục cúng bái này từ lâu đã trở thành nét đặc trưng trong văn hóa tâm linh của người Việt. Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ khám phá cách cúng bàn Thông Thiên chuẩn, đúng cách để mang lại may mắn cho gia đình.
Tục thờ cúng Thông Thiên trong văn hóa người Việt
Trước tiên, hãy cùng tìm hiểu một chút về phong tục và ý nghĩa của việc lập bàn thờ Thông Thiên (hay còn gọi là Miếu Trời) của người Việt. Theo tín ngưỡng từ xa xưa của ông cha ta, Trời là cội nguồn của vạn vật, dẫn đến việc người Việt tôn thờ tín ngưỡng Trời – Phật – Thánh – Thần. Vì vậy, công việc đầu tiên của gia đình Việt sau khi xây nhà là lập bàn thờ thần Thiên.
Bàn thờ Thiên được coi là sự kết nối giữa trời và đất, giữa thế giới âm và dương. Nhiều gia đình còn tâm niệm việc lập miếu Trời là để cầu mong sự an khang thịnh vượng cho cả gia đình. Cây hương được đặt ngoài trời, lệ thắp hương cây mang ý nghĩa cầu cho thông thiên thuận lợi. Điều này giúp các vị thần bên trên có thể hiểu và lắng nghe được tâm tư, nguyện vọng của chủ nhà. Từ đó sẽ ban phước lành, mang lại nhiều điều may mắn, tốt lành, giúp gia đình bình an, mạnh khỏe, vạn sự như ý.
Bài cúng bàn thông thiên chuẩn nhất
Phong tục cúng bàn thông thiên là một tín ngưỡng thờ thần phổ biến ở miền nam nước ta. Theo tín ngưỡng dân gian, Trời được đặt trước Phật trong số các đối tượng thờ cúng, sau mới đến Thánh và Thần. Theo thứ tự là Trời-Phật-Thánh-Thần nên việc thờ Thiên là việc đầu tiên của mỗi gia đình.
Bàn thờ thông thiên là nơi thờ cúng ngoài trời, thường bao gồm một cột cao cách mặt đất khoảng 2m, đặt ngoài sân, nhìn thẳng vào trung tâm ngôi nhà, và một tấm ván bê tông vuông, hoặc được gia cố vuông vắn đặt trên cột. Một số gia đình có cách thiết kế đơn giản hơn, chỉ cần đặt một miếng gạch Tàu lên trên là được. Mặt bàn thờ thường dùng để đựng các dụng cụ thờ cúng như lư hương, lọ hoa, bánh trái, nước và những lễ vật thờ cúng khác.
Chuẩn bị lễ vật cúng bàn Thông Thiên
Lễ vật để dâng lên bàn cúng Trời không cần phải quá cầu kỳ, phức tạp nhưng phải xuất phát từ tấm lòng thành của gia chủ. Chuẩn bị kỹ lưỡng, cẩn thận sẽ giúp các vị thần cảm nhận được lòng thành của người làm lễ.
Tùy thuộc vào văn hóa vùng miền và phong tục thờ cúng bàn Thông Thiên khác nhau nên việc chuẩn bị lễ vật cũng có chút khác biệt. Nhưng nhìn chung, những đồ cúng cơ bản bao gồm: nhang, tiền vàng, đĩa hoa quả tươi, lọ hoa, chai rượu, trầu cau, v.v. Ngoài ra, nhiều gia đình còn cẩn thận chuẩn bị đồ mặn như thịt, trứng… Cứ đến ngày rằm và mùng 1 âm lịch hằng tháng, các gia chủ lại chuẩn bị mâm cúng tươm tất để dâng lên Trời.
Bài khấn thắp hương ngoài trời
Bài cúng bàn thông thiên là một thủ tục không thể thiếu khi muốn làm lễ cúng bàn thờ ngoài trời. Dưới đây là chi tiết văn khấn cho mọi người cùng tham khảo:
“Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ, các vị thần, nữ thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư vị thần của miếu.
Con lạy các vị thần linh, các vị thần cai quản vùng đất này.
Con xin kính chào Bản gia Tiền chủ nhân ngôi nhà này.
Tín chủ con là …………………………. Tuổi …………………….
Ngụ tại …………………………………………………….
Hôm nay là………. tháng ………… năm …………………… (Âm lịch)
Con thành tâm mua lễ vật, xông hương hoa trà, thắp nén hương và thành tâm cung thỉnh: Hoàng thần Thổ địa, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài bản gia Táo Quân, các chư vị tôn thần.
Cầu xin tổ tiên và thần linh thương xót, chứng giám lòng thành, hưởng cúng dường, phù hộ độ trì. Gia đình chúng con được bình an, mạnh khỏe, bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, lộc tài thăng tiến, tâm đạo mở mang. Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được ơn trên phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!”
Những lưu ý khi đặt bàn thờ Thông Thiên
Ngoài việc chuẩn bị lễ vật hay đọc văn khấn ngoài trời đúng cách, gia chủ cũng cần lưu ý đến việc lựa chọn và đặt bàn thờ Trời phù hợp. Chỉ có như vậy mới có thể mang lại may mắn, phú quý và nhiều điều tốt lành cho gia đình mình.
Chọn kích thước bàn thờ
Bạn nên chọn kích thước bàn thờ phù hợp với diện tích ngoài trời của ngôi nhà nhằm tạo nên sự hài hòa cho tổng thể không gian. Kích thước bàn thờ tiêu chuẩn thường từ 69x69cm, 69x81cm và 81x81cm. Đối với những mẫu bàn thờ không có mái che, mặt bàn thờ đặt đồ lễ vật nên có hình vuông hoặc hình chữ nhật để đảm bảo sự cân đối và chắc chắn. Nếu gia đình bạn chọn mẫu bàn thờ có mái che hoặc hình lục giác cách điệu, kích thước sẽ có sự đa dạng hơn.
Chiều cao bàn thờ
Chiều cao của bàn thờ thường sẽ có kích thước tùy thuộc vào kích thước của phần cung thờ. Thông thường, chân đế của bàn thờ Thiên sẽ khoảng 17 – 20 cm. Cột chính cao từ 70 – 80 cm. Chiều cao tổng thể trung bình của bàn thờ là 110 cm, được coi là chiều cao thuận tiện nhất cho việc cúng kính và lau dọn bàn thờ.
Hướng đặt và vị trí của bàn thờ
Thông thường ở Việt Nam, bàn thờ Trời sẽ được đặt ở rìa sân vườn trước nhà, nơi có không gian rộng rãi, thoáng mát và sạch sẽ. Nhiều nhà có hành lang nối từ cổng vào sân cũng có thể đặt bàn thờ ngoài trời miễn là khu vực đó sạch sẽ, thông thoáng và không phạm vào những vị trí cấm kỵ. Khi chọn nơi đặt Miếu Trời, bạn nên tránh những khu vực gần phòng ngủ, nhà tắm và không nên đặt Miếu Trời trên giếng đào đã lắp. Về hướng đặt, bạn có thể lựa chọn hướng phù hợp nhất cho việc thờ cúng và hài hòa với không gian tổng thể của ngôi nhà.
Hy vọng bài viết trên của Khám Phá Lịch Sử đã giúp bạn hiểu được ý nghĩa của phong tục thờ cúng Trời của người Việt ta. Đồng thời, biết cách đọc bài cúng bàn Thông Thiên chuẩn xác để mang đến bình an và tài lộc cho gia đại. Đừng quên theo dõi chúng tôi để tìm đọc thêm nhiều thông tin bổ ích khác.
